Budżet państwa wymaga pilnej autopoprawki

Po trzech kwartałach deficyt w kasie państwa sięgnął zaledwie 1,8 mld zł. To nawet o prawie 200 mln zł mniej niż w okresie styczeń–sierpień, choć ruszyły już wypłaty dodatków w ramach rozszerzonego na każde dziecko programu 500+, który w tym roku pochłonąć ma dodatkowe, nieplanowane wcześniej w budżecie 10 mld zł. Deficyt jest też niski, biorąc pod uwagę, że w I połowie roku emeryci dostali tzw. trzynastkę, co kosztowało ok. 8,5 mld zł netto, a również tego wydatku nie zaplanowano w ustawie budżetowej.

Czytaj także: Dług publiczny nie zawsze jest zły

Za stosunkowo dobrą sytuację budżetu odpowiada głównie dobra koniunktura na rynku pracy oraz powściągliwość w wydatkach. Dzięki koniunkturze dochody z podatków rosną w solidnym tempie (z CIT i PIT nawet w dwucyfrowym), zaś składki do ZUS płyną na tyle szerokim strumieniem, że wypłata 13. emerytury przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych odbyła się bez dodatkowego finansowania.

Czytaj także: W 2021 roku rząd stanie przed trudnym dylematem

– Prawdziwa jednak rozgrywka budżetowa to ostatnie miesiące roku – komentuje Karol Pogorzelski, ekonomista ING Banku Śląskiego. – Wówczas realizowanych jest najwięcej wydatków i wówczas rozstrzyga się wysokość deficytu – wyjaśnia. Dopiero też w ostatnim kwartale w pełni ujawni się wysokość wydatków na rozszerzone 500+, a także wysokość ubytków w dochodach z PIT w efekcie reformy tego podatku.

Zdaniem Pogorzelskiego koniec 2019 r. zamknie się deficytem w wysokości ok. 20 mld zł. Limit w ustawie budżetowej wynosi zaś 28,4 mld zł.

W nadchodzących miesiącach będziemy też mogli obserwować ciekawą grę o budżet na 2020 r. Rządowy projekt, którym wkrótce powinien zająć się nowy Sejm, zakłada równowagę między dochodami i wydatkami w kasie państwa. Tymczasem po przesłaniu tego projektu do Sejmu pojawiło się kilka nowych pomysłów, które mogą tę równowagę zburzyć.

Rząd PiS obiecał 13. emeryturę także w 2020 r. (co kosztować ma ok. 10 mld zł), a niektórzy politycy Zjednoczonej Prawicy zdecydowanie protestują przeciwko zniesieniu limitu składek na ZUS (tzw. 30-krotności), co oznaczałoby utratę ok. 7 mld zł potencjalnych dochodów w FUS.

– Moim zdaniem te dwie propozycje oznaczają, że w budżecie w 2020 r. wcześniej czy później pojawi się jednak deficyt. I rząd powinien jak najszybciej przedstawić odpowiednią autopoprawkę. W przeciwnym razie, jeśli ustawa budżetowa zostanie przegłosowana w obecnym kształcie, rządowi grozić będzie konieczność nowelizacji budżetu w trakcie roku – analizuje Pogorzelski.

Z naszych nieoficjalnych informacji wynika, że na razie w resorcie finansów nie toczą się żadne prace nad autopoprawką do budżetu na 2020 r. I do czasu powołania nowego rządu na pewno się nie rozpoczną. Pytanie, czy nowe kierownictwo resortu zdecyduje się podważyć obietnicę „pierwszego budżetu bez deficytu" złożoną przez Mateusza Morawieckiego.