W piątkowym wydaniu „Rzeczpospolitej" opisaliśmy utworzenie przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny specjalnego banku pomostowego, który jest jednym z narzędzi przymusowej restrukturyzacji banków (resolution).
Sam BFG wskazuje, że odpowiada w ten sposób na apele bankowców, bo resolution w polskim prawie istnieje już prawie trzy lata, ale brakowało pomostowej instytucji. Nie można wykluczyć, że tak szybkie działanie nowego zarządu BFG, który utworzył ten podmiot, już po dwudziestu paru dniach od objęcia sterów nad funduszem, jest też odpowiedzią na słabą sytuację niektórych banków.
Najwięksi komercyjni kredytodawcy kwitną dzięki szybkiemu wzrostowi gospodarczemu i mimo wysokich obciążeń fiskalnych oraz regulacyjnych. Ale mniejsi mają problemy. W najgorszej sytuacji są: Idea Bank, Plus Bank i Podkarpacki Bank Spółdzielczy w Sanoku.
Ten pierwszy jest największy, ma 21 mld zł aktywów i ponad 19 mld zł depozytów. Ogromne odpisy z 2018 r., dotyczące portfela kredytów, podatku odroczonego i spółek zależnych, przyniosły bankowi prawie 1,9 mld zł straty netto, co uderzyło w jego kapitały. Przy tak dużym bilansie ma niecałe 200 mln zł kapitałów. Dlatego współczynnik kapitału Tier1 na koniec marca na poziomie skonsolidowanym wyniósł ledwie 0,53 proc. (wymóg KNF to 11,5 proc., zaś UE to 6 proc.). Zgodnie z ustawą o BFG bank zawiadomił KNF o spełnieniu przesłanki zagrożenia upadłością, wynikającej z naruszania przepisów w zakresie norm kapitałowych i związanych z ich ukształtowaniem poniżej wymogów.
Idea Bank poszukuje inwestora, który go dokapitalizuje kwotą bliską 2 mld zł, ale zarząd zapewnia, że ma alternatywny plan, polegający na zmniejszeniu aktywów o połowę, przez co potrzeby kapitałowe wyniosłyby już „tylko" 500 mln zł. Prezes Jerzy Pruski wierzy w odbudowę rentowności i przekonuje, że każde „rozwiązanie rynkowe", czyli pozyskanie kapitału od inwestorów, byłoby lepsze niż interwencja regulatora. W tym drugim przypadku chodzi o ewentualne zastosowanie przymusowej restrukturyzacji, która de facto jest wywłaszczeniem akcjonariuszy i stosowana jest, aby zminimalizować ryzyko i koszty ewentualnej upadłości banku. Można jej użyć, jeśli spełnione są jednocześnie trzy przesłanki: podmiot jest zagrożony upadłością, dostępne działania nadzorcze lub samego banku nie pozwalają na usunięcie zagrożenia, a podjęcie działań jest konieczne w interesie publicznym. Decyzje o uruchomieniu resolution podejmuje BGF we współpracy z KNF. Do Idei kilka dni temu nadzór wprowadził kuratora, którym jest BFG. Ma pomóc zarządowi w wyprowadzeniu banku na prostą.
W piątek KNF zdecydowała o wprowadzeniu kuratora (został nim Wojciech Ławecki) także do Plus Banku, kontrolowanego przez Zygmunta Solorza. Celem jest poprawa sytuacji finansowej banku, który miał problemy ze współczynnikami kapitałowymi. Kurator ma zapewnić też dobry przepływ informacji między bankiem a UKNF i stworzyć możliwość bieżącego monitorowania działań restrukturyzacyjnych. Plus Bank to jeden z najmniejszych kredytodawców w Polsce, ma 2,5 mld zł aktywów, w tym 1,8 mld zł kredytów. Jego kapitały własne to niecałe 300 mln zł. Problemem banku były niskie współczynniki wypłacalności. Bank ma 2,3 mld zł depozytów (dane z końca 2017 r.). Biuro prasowe Plus Banku nie komentuje sytuacji finansowej i decyzji o wprowadzeniu kuratora.
Duże problemy ma też PBS Sanok, największy pojedynczy bank spółdzielczy w Polsce, mający 3 mld zł aktywów i 2,6 mld zł depozytów. Na koniec 2018 r. jego współczynnik kapitału Tier1 wynosił tylko 3,97 proc. (wartość kapitału to tylko 50 mln zł), ale po dniu bilansowym sytuacja jeszcze się pogorszyła (kapitał spadł o ponad 40 mln zł). W raporcie za 2018 r. zarząd poinformował o zagrożeniu kontynuacji działalności, które jest związane ze słabą sytuacją kapitałową banku. Zarząd zapewnia jednak, że PBS realizował strategię na lata 2019–2023.
