Szpital nagrywał operacje bez zgody pacjentów - jest wyrok sądu

Monitoring w sali operacyjnej narusza prawo pacjenta do intymności i godności.

Publikacja: 24.05.2023 03:00

Szpital nagrywał operacje bez zgody pacjentów - jest wyrok sądu

Foto: Adobe Stock

Nie można nagrywać pacjenta na bloku operacyjnym bez jego zgody. Takie jest sedno wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wrocławski szpital rejestrował przebieg operacji. Miało to pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów i podnoszeniu jakości usług medycznych. Po nagranie można by też sięgnąć w sytuacjach spornych – np. podejrzewając błędy medyczne. W budynku szpitala były naklejki z napisem „obiekt monitorowany”. O istniejącym systemie monitoringu pacjenci byli także informowani podczas przyjęcia do szpitala. Nie byli jednak proszeni o zgodę na obecność kamer.

Naklejka nie wystarczy

Rzecznik praw pacjenta uznał, że w szpitalu doszło do stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Powołał się na art. 20 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, zgodnie z którym pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Rzecznik podkreślił, że jeśli nie ma zgody pacjenta, nie należy stosować monitoringu. Przytoczył również stanowisko ministra zdrowia, zgodnie z którym w pomieszczeniach, w których udzielane są pacjentom świadczenia i towarzyszą im osoby wykonujące zawód medyczny, obserwacja wizyjna połączona z zapisem może zostać uznana za nadmiernie naruszającą zasady poszanowania intymności, godności oraz prywatności.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, a potem do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sądy obu instancji uznały, że doszło do praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów.

– Prawo pacjenta do ochrony godności i intymności obejmuje przyznanie mu prawa do poinformowania o monitoringu i wyrażenia lub odmowy wyrażenia zgody na monitorowanie. Nie można uzasadniać, że prawo pacjenta jest zapewnione dzięki temu, że nie można zidentyfikować osoby pacjenta – uzasadniał ustnie sędzia NSA Robert Suwała.

Kwestię instalowania monitoringu w szpitalach ma doprecyzować nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta oraz niektórych innych ustaw, którą posłowie PiS złożyli w zeszłym tygodniu w Sejmie. Tylko szpitale i inne podmioty lecznicze, w których są udzielane świadczenia zdrowotne o podwyższonym ryzyku, będą mogły instalować kamery w pomieszczeniach, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.

Niezbędne nagranie

Kamery będą mogły być instalowane tylko wtedy, gdy to będzie niezbędne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa. Instalacja monitoringu w miejscach udzielania świadczeń zdrowotnych powinna być więc poprzedzona analizą, czy to rzeczywiście konieczne.

– Bardziej niż zmiany legislacyjne potrzebne są zmiany w świadomości. Pacjenci nagminnie doświadczają łamania prawa do intymności. Trudno sobie wyobrazić, że kamera w sali operacyjnej jest niezbędna w procesie leczenia. Pacjent powinien być obowiązkowo informowany o celach nagrania – komentuje Magdalena Kołodziej, prezes fundacji My Pacjenci.

Sygnatura akt: II OSK 1761/20

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Aneta Sieradzka z kancelarii Sieradzka & Partners

Monitoring wizyjny w podmiotach leczniczych ma dwa cele: po pierwsze, monitorowanie bezpieczeństwa i porządku na terenie placówki, po drugie, zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta. Stosowanie monitoringu wizyjnego jest prawnie uzasadnione w salach intensywnego nadzoru, natomiast nagrywanie pacjentów w gabinetach lekarskich, salach pobytu czy podczas operacji bez zgody, w mojej ocenie nie znajduje uzasadnienia. Szpitale mają dziś wiele legalnych narzędzi do dyspozycji, aby kontrolować pracę personelu medycznego i nie musi się to odbywać kosztem naruszania godności i intymności pacjenta.
Godność została nam zagwarantowana na poziomie konstytucyjnym w art. 30. Jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Także na lekarzu spoczywa ustawowy obo- wiązek poszanowania godności i intymności pacjenta, o czym mówi art. 36 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.

Nie można nagrywać pacjenta na bloku operacyjnym bez jego zgody. Takie jest sedno wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wrocławski szpital rejestrował przebieg operacji. Miało to pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów i podnoszeniu jakości usług medycznych. Po nagranie można by też sięgnąć w sytuacjach spornych – np. podejrzewając błędy medyczne. W budynku szpitala były naklejki z napisem „obiekt monitorowany”. O istniejącym systemie monitoringu pacjenci byli także informowani podczas przyjęcia do szpitala. Nie byli jednak proszeni o zgodę na obecność kamer.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej