Dżentelmen w dekadenckim Berlinie

Pierwsza powieść Christophera Isherwooda, w której opisał berlińskie doświadczenia z początku lat 30., wprowadza w aurę „Kabaretu”

Murowane latające dywany, czyli dla dzieci o architekturze

Jak uczyć dzieci estetyki i wrażliwości na otoczenie. Okazuje się, że w architekturze można się zakochać

Mesjanizm ogarnia świat żydowski

W XVII w. przez terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów przetoczyły się wyniszczające wojny, a w ślad za nimi głód, choroby i długotrwały, głęboki kryzy...

Francuzi znów mają Palmę

Festiwal w Cannes. Jury pod przewodnictwem Seana Penna najważniejszą nagrodę przyznało „Klasie” Laurenta Canteta, opowieści o paryskiej szkole. Na Złotą Pa...

Sabbataj Cwi wymawia imię Boga

W drugiej połowie XVII w. na ziemie polskie dotarły nauki działającego na terenie Cesarstwa Osmańskiego Sabbataja Cwi (1626 – 1676), który w 1648 r. ogłosi...

Mesjasz Frank

Jakub Frank spędził młodość w Czerniowcach, Smyrnie, Konstantynopolu i Bukareszcie. Zajmował się handlem i podczas wielu podróży stykał się z sabbataistami...

Biskup Dembowski zarządza dysputę

W wewnętrzny konflikt społeczności żydowskiej włączył się biskup Kamieńca Podolskiego Mikołaj Dembowski. Zwolennicy Franka skarżyli się mu na prześladowani...

Chrzest frankistów

Przebywający na terenie Turcji w Salonikach Frank otwarcie łamał przepisy prawa żydowskiego, czym sprowadził na siebie liczne prześladowania ze strony orto...

W jasnogórskim klasztorze

Franka skazano na odosobnienie w częstochowskim klasztorze Paulinów. Jednak nawet z Jasnej Góry utrzymywał kontakt ze światem zewnętrznym, przyjeżdżali do...

Nobilitacje neofitów za Stanisława Augusta

Nobilitacje neofitów w Polsce datują się od czasów panowania Jana Olbrachta, który wyniósł w 1499 r. do stanu szlacheckiego ochrzczonego na Litwie Stanisła...

Pan Dobrego Imienia naucza radosnej modlitwy

Kolejną osobowością, która w XVIII w. wywarła wielki wpływ na społeczność żydowską na ziemiach Rzeczypospolitej, był Izrael ben Eliezer (ok. 1700 – 1760) z...

Wielki Magid z Międzyrzeca określa rolę cadyka

Baal Szem nie życzył sobie, aby spisywano jego nauki, i nie pozostawił żadnych pism. Informacje o nim pochodzą z modlitw, głoszonych kazań, które zostały o...

Misnagdzi walczą z chasydami

Dynamiczny rozwój chasydyzmu i propagowane przez jego zwolenników wzorce postępowania w sprawach wiary spotkały się z ostrym sprzeciwem ze strony ortodoksó...

Dwory chasydzkie

Na przełomie XVIII i XIX w. umocniła się pozycja cadyka, stając się funkcją dziedziczną. To z kolei wzmocniło i skonsolidowało wspólnoty, które od tej pory...

Rozproszeni po świecie

Chasydyzm nigdy nie był ruchem antyjudaistycznym ani wywrotowym, jak frankizm. Chasydzi zmienili jedynie zewnętrzne formy praktyk religijnych.

Próby reform u schyłku Rzeczypospolitej

Lata panowania króla Stanisława Augusta to w Rzeczypospolitej czas tworzenia programów naprawy państwa, w tym również zmian w położeniu prawnym innowierców.

Był zlepkiem wad, miał jednak jedną cnotę: kochał Żydów. Widok bród i pejsów napełniał go radością...

Przepowiadano w Marszynowie, że tego roku miasto na wpół opustoszeje na Rosz Haszana. Reb Szymon opuścił Marszynów i przeniósł się do Szczekocin, zabierają...