Kreml zaczął nową rundę gry o tarczę

Po kiju, jakim były rosyjskie groźby wywołane planami budowy tarczy antyrakietowej w Polsce i Czechach, przyszedł czas na marchewkę. Rosyjska agencja Interfax, powołując się na anonimowe źródło w Sztabie Generalnym, poinformowała, że Rosja zawiesza realizację planów rozmieszczenia w obwodzie kaliningradzkim rakiet balistycznych. – To reakcja na zmianę polityki nowej administracji USA w sprawie tarczy – mówił przedstawiciel sztabu.

Kilka godzin później pojawiło się sprostowanie rosyjskiego Ministerstwa Obrony. Dementi dotyczyło jednak pojawiających się w mediach informacji, że Rosja wstrzymuje rozmieszczanie rakiet. – Jak można mówić o wstrzymaniu czegoś, czego jeszcze nie rozpoczęto – powiedział przedstawiciel ministerstwa agencji ITAR-TASS. Podkreślał jednocześnie, że rakiety Iskander miały być rozmieszczone dopiero wtedy, gdyby Amerykanie wybudowali w Polsce i Czechach swoje bazy, czyli nie wcześniej niż w 2013 roku.

Rosyjski ekspert wojskowy Wiktor Litowkin przyznaje, że pierwszy komunikat mógł być niejasno sformułowany, ale intencja jest jasna. – Rosyjskie władze chciały pokazać, że rezygnacja z projektu się opłaci – mówi „Rz” Litowkin.

Na informacje płynące z Rosji pozytywnie zareagowały zarówno USA, jak i NATO. Polskie władze nie chciały natomiast ich komentować. Premier Donald Tusk, który przebywa na forum gospodarczym w Davos, zapowiedział, że podczas dzisiejszego spotkania z premierem Putinem spyta go, czy doniesienia są prawdziwe.

Rosyjski prezydent Dmitrij Miedwiediew straszył rozmieszczeniem iskanderów 5 listopada, w dniu ogłoszenia wyniku wyborów w USA . Kilka tygodni później premier Władimir Putin stwierdził, że Moskwa odstąpi od tych kroków, jeśli administracja Baracka Obamy zrezygnuje z tarczy w Polsce i Czechach.

Nowy amerykański prezydent nie reagował. Podczas kampanii wyborczej podkreślał jednak, że należy sprawdzić, czy tarcza jest skuteczna i czy rzeczywiście podnosi bezpieczeństwo USA. Ponieważ we wtorek prezydent Barack Obama odbył pierwszą rozmowę telefoniczną z rosyjskim przywódcą Dmitrijem Miedwiediewem, niektóre media sugerowały, że Waszyngton dogadał się z Moskwą i nie będzie budować baz w Polsce i Czechach. – Nie mogę tego potwierdzić – mówił przewodniczący Kolegium Połączonych Sztabów USA admirał Mike Mullen.

Zdaniem części ekspertów rosyjska inicjatywa miała zwiększyć presję opinii publicznej na prezydenta Obamę i skłonić do rezygnacji z projektu. – Rosja chciała pokazać, że wychodzi z propozycją rozbrojeniową i ma prawo oczekiwać czegoś w zamian – tłumaczy „Rz” wiceszef BBN Witold Waszczykowski. Według niego za propozycją Rosji stoją motywy ekonomiczne. – Z powodu kryzysu Rosji nie stać na rozmieszczenie iskanderów, co kosztowałoby miliardy dolarów. Próbuje więc z nich zrezygnować, a przy okazji uzyskać ustępstwa – mówi Waszczykowski.

Ale ekspert ds. wojskowości Wojciech Łuczak uważa, że projekt tarczy jest już martwy. – Priorytetem Obamy jest zwycięstwo w Afganistanie, a do zaopatrywania wojsk potrzebna jest przychylność Rosji – wyjaśnia.– W USA narasta przekonanie, że w wielu kluczowych dla Ameryki inicjatywach globalnych niezbędna będzie współpraca Rosji. Jak zapewnić sobie tę współpracę, nie psując relacji z krajami Europy Środkowej i Wschodniej: to wielki dylemat, jaki stoi przed rządem Obamy – mówi „Rz” ekspert waszyngtońskiego Ośrodka Analiz Polityki Europejskiej (CEPA) Wess Mitchell.

[ramka][b]Czym już groziła Moskwa?[/b]

[b]? Iskanderami[/b]

Rosjanie wiele razy mówili, że w odpowiedzi na rozpoczęcie przez USA budowy elementów tarczy w Polsce i Czechach zainstalują w Kaliningradzie rakiety Iskander.

[b]? Rakietami na Białorusi[/b]

Moskwa groziła, że umieści na Białorusi rakiety Topol-M, które według rosyjskich generałów mogą „przebić każdą tarczę”.

[b]? Wzięciem Polski na cel[/b]

Elementy tarczy w Polsce i Czechach mają się stać celem dla rosyjskich rakiet balistycznych.

[b]? Wyjściem z układu CFE[/b]

Rosja ogłosiła moratorium na działanie traktatu o ograniczeniu zbrojeń konwencjonalnych w Europie (CFE).