Śmierć dla Mubaraka?

Kary śmierci przez powieszenie zażądał prokurator dla byłego prezydenta Egiptu Hosniego Mubaraka. Ma on ponosić polityczną oraz prawną odpowiedzialność za śmierć ponad 800 demonstrantów na kairskim placu Tahrir. Na sali sądowej pokazano w środę film z tamtych wydarzeń, na którym widać policjantów strzelających do demonstrantów z dachu budynku MSW w Kairze. – Były to działania jak w czasie konfliktu zbrojnego – udowadniał prokurator przy aplauzie rodzin zabitych. Rozkaz miał wydać Habib al Adli, szef służb specjalnych, za wiedzą byłego prezydenta. Prokuratura domaga się kary śmierci dla Mubaraka i czterech byłych wysokich oficerów policji. Dwóch oskarżonych o korupcję synów byłego prezydenta ma – zdaniem prokuratury – spędzić w więzieniu co najmniej 15 lat.

Jak zostało przyjęte w Egipcie żądanie kary śmierci dla Mubaraka?

Dr Said Sadek: Jest sporo osób, które traktują to żądanie z pewną rezerwą. Zbliża się rocznica rewolucji, 25 stycznia tego roku, jest już czas na pewne podsumowania. A wyglądają one tak, że do tej pory żaden z żołnierzy czy dowódców nie został skazany za śmierć demonstrantów. Skąd więc nagle takie żądania w sytuacji, kiedy prokuratura oskarża rząd, że nie dostarcza potrzebnych danych? Odpowiedź nasuwa się sama, chodzi o rozładowanie napięcia.

Zdaniem prokuratora Mubarak zdecydował się na dymisję dopiero w lutym, gdy wojsko odmówiło udzielenia pomocy siłom bezpieczeństwa w tłumieniu protestów. To ma być jeden z dowodów, że jest winny śmierci demonstrantów.

Nie ma żadnych niezbitych dowodów, że to on wydał rozkaz strzelania do demonstrantów. Były szef sztabu armii przekonywał niedawno sąd, że był rozkaz strzelania do demonstrantów, ale nie został wykonany. Z kolei były minister obrony udowadniał, że rozkazu strzelania w ogóle nie było.

Czy sąd jest w stanie rozstrzygnąć, jak było w rzeczywistości?

Ma poważny dylemat. Jeżeli się skaże jedną osobę, to okaże się, że trzeba skazać całą elitę armii i aparatu władzy. Jednocześnie bez względu na to, jaka jest prawda, wiadomo, że Mubarak nie ingerował i nie domagał się zaprzestania strzelania do demonstrantów. Oznacza to, że co najmniej tolerował takie zachowanie policji i ponosi za to polityczną odpowiedzialność.

Jakie są perspektywy, że zostanie powieszony?

Niezależnie od wyroku sądu niewielkie. Rzecz w tym, że egipskie prawo zabrania wykonania kary na skazanych, którzy ukończyli 70 lat.

Jaka jest reakcja egipskiej ulicy na żądania prokuratury?

Większość społeczeństwa nie miałaby zapewne nic przeciwko wykonaniu kary śmierci. Nie znam nikogo, kto by bronił byłego prezydenta. Wszyscy zdają sobie doskonale sprawę, że stał na czele brutalnego, przestępczego i krwawego reżimu, który torturował swych przeciwników.

Czy synów Mubaraka postrzega się jako współwinnych zbrodni reżimu ich ojca?

Trafili do aresztu za korupcję i nadużycie władzy. Nie mają żadnego politycznego znaczenia i nikt nie żąda dla nich kary śmierci. Egipcjanie chcieliby ich jednak widzieć za kratkami przez długi czas.

Jaki wpływ miał proces Mubaraka na przebieg wyborów parlamentarnych?

Na razie żadnego. Nie można wykluczyć, że nowy parlament zdecyduje się na zaostrzenie kar dla wszystkich, którzy występowali zbrojnie czy w inny sposób przeciwko rewolucji. Wymiar sprawiedliwości koncentruje się obecnie w Egipcie na tym, co się działo w czasie rewolucji oraz po niej. Potem przyjdzie kolej na okres wcześniejszy.

Zwycięzcami wyborów będą zapewne Bracia Muzułmańscy, postrzegani jako wyznawcy ortodoksyjnego islamu.

Niewykluczone, że otrzymają ponad połowę głosów, a salafici, zwolennicy ścisłego przestrzegania islamu, jedną piątą. Zwiastuje to utworzenie silnej prawicowej koalicji, co nie oznacza jednak, że Egipt stanie się drugim Iranem. Społeczeństwo jest zdecydowanie bardziej otwarte i niemożliwe jest narzucenie pewnych ograniczeń dotyczących życia społecznego. Egipt nie ma dochodów z ropy i jest bardziej zależny od współpracy z zagranicznymi partnerami.

Jaka będzie polityka zagraniczna, zwłaszcza wobec Izraela?

Wszystko wskazuje na to, że będzie to polityka wzorowana na Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratach Arabskich czy Katarze, a więc prozachodnia, oparta na dobrych relacjach z USA i z Izraelem, z którym Egipt łączy traktat pokojowy. Nawet Bracia Muzułmańscy nie zamierzają zmieniać polityki wobec Izraela, a jeden z przywódców salafitów udzielił nawet niedawno wywiadu izraelskiemu radiu. Wprawdzie Bracia Muzułmańscy mówią co innego publicznie, a co innego w prywatnych rozmowach, ale jest w tym wiele taktyki wyborczej.