Ankieta "Rzeczpospolitej": Maciej Marzec (Polska Razem, miejsce 1, okręg nr 2, kujawsko-pomorskie)

1. Przyszłość integracji. Czy Unia Europejska powinna pozostać dalej związkiem państw, zmierzać w kierunku federalizacji, czy też stawać się w dłuższej perspektywie superpaństwem?

Unia Europejska powinna pozostać wyłącznie unią gospodarczą, związkiem suwerennych Państw i gwarantem wolnego rynku europejskiego, swobody konkurowania i wykonywania działalności, strażnikiem bezpieczeństwa gospodarczego przez wdrożenie zasady solidarności w relacji z państwami trzecimi, choćby Rosją. Taka wizja Unii nie wymaga tworzenia żadnych nowych ponadnarodowych tworów biurokratycznych. Przeciwnie w imię rozwoju gospodarczego Europy konieczne jest nieustanne zwalczanie rozrostu biurokracji unijnej. Już istniejące instytucje unijne winny strzec wolności przepływu osób, pracy i usług, towarów oraz kapitału, koncentrować się na zwalczaniu monopoli, nieuczciwej konkurencji zwłaszcza ze strony rządów. Ich celem winna być likwidacja barier i utrudnień w swobodnej współpracy gospodarczej przedsiębiorstw, a nie tworzenie własnych. Fundamentem tej wizji pozostaje unia celna i gwarancje swobody wyboru miejsca zamieszkania i świadczenia pracy/usług na całym obszarze Wspólnoty. Zwłaszcza z punktu widzenia Polski dobrym pomysłem jest wdrażanie programu solidarnej polityki energetycznej i surowcowej. Unia - strażnik wolności gospodarczej i solidarności w stosunkach zewnętrznych będzie najlepszym gwarantem bezpieczeństwa i rozwoju gospodarczego.

2. Euro. Kiedy i na jakich warunkach Polska powinna przystąpić do Unii Walutowej i przyjąć Euro?

Nie uważam tego zagadnienia za pierwszorzędne. Wspólna waluta niesie pewne korzyści związane głównie z ułatwianiem handlu i rozliczeń transgranicznych, przeciwdziałaniem spekulacjom walutowym itp. Z drugiej strony eliminuje swobodną konkurencję państwowych systemów monetarnych, a każde ograniczenie konkurencji jest z zasady niekorzystne dla rozwoju gospodarczego, a w konsekwencji obywateli. Przystąpienie do unii walutowej byłoby racjonalne wówczas, gdyby wspólna waluta stała się całkowicie niepodatna na doraźne decyzje polityczne i pozostawała oparta wyłącznie na jasnych i pewnych miernikach wartości. Podsumowując walor wspólnej waluty dostrzegałbym w ograniczeniu jej roli do środka płatniczego ułatwiającego handel międzynarodowy, przy wyeliminowaniu możliwości czynienia z niej kolejnego instrumentu interwencjonizmu gospodarczego.

3. Unia Bankowa. Czy, kiedy i na jakich warunkach Polska powinna wejść do Unii Bankowej?

Uważam, że jej powoływanie przyniesie więcej szkód niż pożytków. W mojej ocenie stać może się w przyszłości niczym innym, jak instrumentem interwencjonizmu „superpaństwa" europejskiego, zakłócającego wolny rynek, konkurencję itp. wszystko ze szkodą dla obywateli. Jedynie sensowne mogłyby być regulacje gwarantujące równe traktowanie klientów banków i ich bezpieczeństwo. Zadaniem instytucji unijnych winno stać się w tym zakresie zwalczanie dyskryminacji i realizacji poprzez sektor bankowy rządowych polityk gospodarczych.

4. Polityka energetyczna i klimatyczna. Co ważniejsze: środowisko czy gospodarka. Jakie powinny być polskie priorytety w sprawie bezpieczeństwa energetycznego i wspólnej polityki energetycznej UE. Czy Europa powinna być bardziej niezależna energetycznie – jak to osiągnąć. Czy Unia Europejska powinna iść w kierunku dalszego zaostrzenia prawa ochrony środowiska, bez względu na koszty jakie poniosą państwa/ przedsiębiorcy?

Europa nie może stać się skansenem gospodarczym. Rozwój gospodarek Państwa trzecich (pozaeuropejskich) przyspiesza, w przeciwieństwie do gospodarek unijnych. Oczywiście konieczne jest wdrażanie instrumentów ochrony środowiska, ale zadaniem państw Unii winno być przede wszystkim dążenie do wdrażanie ich w skali globalnej. Ochrona środowiska nie może przy tym prowadzić do absurdów gospodarczych i ekonomicznych, w szczególności do korzystania ze źródeł energii obiektywnie znacznie droższych. Środowisko w swej skali globalnej nic na tym nie skorzysta, natomiast konkurencyjność przedsiębiorstw europejskich będzie słabnąć. Wpływ ograniczania emisji tzw. gazów cieplarnianych wyłącznie na terenie Unii w relacji do zjawisk globalnych i przyrodniczych jest marginalny. Polityka dyktowana szantażem niesprawdzonych (często zresztą sprzecznych) teorii radykalnych ekologów jest szkodliwa zwłaszcza dla polskiej gospodarki i polskiej energetyki opartej na węglu. Polityka taka jest także szkodliwa z punktu widzenia bezpieczeństwa geopolitycznego.

5. Unia gospodarcza. Jak daleko powinna sięgać współpraca gospodarcza. Czy powinno dojść do harmonizacji podatkowej i budżetowej w ramach państw członkowskich UE?

Unia gospodarcza winna stanowić absolutnie priorytetowy, ale i wyłączny cel funkcjonowania instytucji wspólnotowych. Na tej idei powstała wspólnota, i do niej powinna się ograniczyć. Chodzić powinno jednak o unię gospodarczą tworzącą ramy prawne i instytucjonalne funkcjonowania wolnego rynku, nieskrępowanych gospodarek, swobody konkurowania, działalności i rozwoju przedsiębiorstw europejskich. Ujednolicanie systemów podatkowych i budżetowych państw stanowi ograniczanie konkurencji tychże systemów ze szkodą dla gospodarek uboższych, rozwijających się. W interesie Polski jest w szczególności to, by mogła zaproponować przedsiębiorcom i inwestorom atrakcyjniejsze warunki prowadzenia działalności i tworzenia miejsc pracy. Sprzeczne z polską racją stanu byłoby godzenie się np. na wprowadzanie jednolitego, czy choćby minimalnego poziomu podatku dochodowego. To, że jak dotąd Polska przez swe socjalistyczne rządy nie wykorzystuje szansy i przewagi, którą mogłaby uzyskać dzięki radykalnemu obniżeniu obciążeń podatkowych i parapodatkowych, nie oznacza, że powinniśmy wyzbywać się tej szansy na przyszłość.

6. Wspólny rynek i swoboda przepływu osób. Jakie wysiłki należy podjąć na rzecz wzmocnienia wspólnego rynku w UE? Jak przeciwdziałać coraz silniej pojawiającym się w UE tendencjom do ograniczenia jednej z fundamentalnych zasad UE – swobodnego przepływu osób?

Wspólny rynek i swoboda przepływu osób to fundamenty, na których powstała Unia. Stanowią one o sensie jej dalszego istnienia. Ich obrona winna stanowić podstawowy cel funkcjonowania instytucji unijnych, w tym Parlamentu Europejskiego. Zakłócanie i ograniczanie wspólnego rynku, jak i swobody przepływu osób przez rządy państw członkowskich stanowi zwyczajnie złamanie traktatów kreujących Unię. Jak każde łamanie umów, winno być sankcjonowane.

7. Polityka rolna. Czy należy utrzymać na obecnym poziomie pomoc dla rolnictwa w krajach UE? Czy UE powinna rozważyć inną alokację tych środków np. na rozwój innowacyjnej gospodarki.

Polityka rolna Unii Europejskiej jest zaprzeczeniem wolnej gospodarki. Konieczna jest jej likwidacja. Polakom, zwłaszcza tym pamiętającym PRL nie trzeba wyjaśniać, że interwencjonizm i centralne planowanie do niczego dobrego nie prowadzi. Istnienie takiej polityki rolnej oznacza też dalszą dyskryminację polskich rolników. W imię zwłaszcza interesów polskich rolników należy dążyć do zniesienia dopłat, zniesienia limitów produkcyjnych i wszelkich temu podobnych absurdów. Rolnicy państw zachodnich, np. francuscy, nie byliby już dziś w stanie skutecznie konkurować z rolnikami polskimi, gdyby nie dyskryminacja i centralne planowanie nazywane „polityką rolną" Unii. Wspieranie dalszego utrzymywania „polityki rolnej" w aktualnym wydaniu, jest niczym innym jak szkodzeniem interesom polskich rolników. Polska mogłaby błyskawicznie wrócić do pozycji spichlerza Europy i znacząco podnieść eksport żywności, gdyby nie „polityka rolna" UE. Jednocześnie nie wolno pomijać wymiaru aksjologicznego owej „polityki rolnej", w tym limitów produkcyjnych, kwot mlecznych i podobnych absurdów. W świecie, w którym cięgle ogromne rzesze ludzi cierpią głód, polityka taka jest zwyczajnie niemoralna.

8. Budżet UE. Jak duży budżet powinna mieć Unia Europejska. Jeśli większy niż dziś, to proszę wskazać źródła dochodów (podatek europejski, podatek od transakcji finansowych, większy udział w dochodach podatkowych państw UE?). Czy powinien powstać osobny budżet strefy Euro.

Budżet Unii nie powinien być zwiększany. Siłą rzeczy każde zwiększenie budżetu musi pochodzić z obciążeń nakładanych na obywateli. Te są juz i tak za wysokie. Nie ma zresztą potrzeby zwiększania budżetu Unii zwłaszcza w kontekście postulowanej likwidacji tzw. „polityki rolnej" UE, która jak wiadomo pochłania lwią część tego budżetu.

9. Rozszerzenie UE. Czy opowiada się Pan/Pani za rozszerzeniem UE na nowe kraje (jeśli tak to jakie? np. Ukrainę, Mołdowę, Gruzję, Turcję), nawet kosztem zmniejszenia funduszy strukturalnych dla Polski w przyszłości.

Zdecydowanie opowiadam się za rozszerzeniem Unii. Z punktu widzenia idei Unii nie jako „super-państwa" lecz jako wspólnego rynku i unii wolnych gospodarek, jako instytucji powołanej dla likwidacji barier, interwencjonizmu rządów narodowych, nie ingerujących w inne sfery życia obywateli i rodzin, nie ma żadnych powodów, by ograniczać rozszerzanie UE. Niesie to same korzyści w zakresie rozwoju współpracy i handlu międzynarodowego, a przez to rozwoju gospodarczego państw. Dodatkowo w szczególnym interesie Polski, ze względu na jej położenie i zagrożenia z tym związane, jest rozszerzenie Unii na wschód.

10. Polityka wschodnia i polityka obronna. Jakie powinny być polskie priorytety w sprawie wspólnej polityki wschodniej Unii Europejskiej. Jakimi instrumentami powinno się posługiwać państwa i/lub Unia Europejska w celu wzmocnienia możliwości obronnych Polski i Unii.

Jak już powiedziano w szczególnym interesie Polski leży integrowanie z Unią państw byłego Związku Radzieckiego. Ze względów geograficznych, historycznych, mentalnych i wielu innych, stwarzałoby to szczególną szansę zwłaszcza polskim przedsiębiorcom, którym łatwiej kooperować z kontrahentami z tychże Państw. Rozwój wymiany handlowej w kierunku wschodnim zapewni dodatkowe bodźce rozwojowe gospodarki unijnej, zwłaszcza polskiej. Celem winno być rozszerzanie wspólnego rynku i wspólnego obszaru gospodarczego na wschód. W okresie dochodzenia do tego celu konieczne jest możliwie szybkie wdrażanie instrumentów zbliżających i ułatwiających współpracę, takich jak umowy stowarzyszeniowe, strefy wolnego handlu, liberalizacja ruchu granicznego itp. W interesie Polski i jej bezpieczeństwa jest, by nasi wschodni sąsiedzi, a zwłaszcza Ukraina, stali się państwami stabilnymi i silnymi, w tym silnymi gospodarczo i ściśle powiązanymi z państwami Unii, a zwłaszcza z Polską, współpracą gospodarczą, wymianą handlową itp. To najlepsza polityka obronna, lepsza od pomysłów tworzenia np. europejskich sił zbrojnych.

11. Polityka demograficzna. Jaka powinna być odpowiedź państwa i instytucji UE na pogarszającą się sytuację demograficzną Polski? Obecnie UE nie ma kompetencji w tej dziedzinie. Czy powinno się to zmienić czy pozostawić na poziomie krajowym?

Unia Europejska nie powinna w żadnej mierze angażować się bezpośrednio w politykę demograficzną. Wyposażanie instytucji unijnych w kompetencje na tym polu, rodzi wielkie niebezpieczeństwa. Najlepszym środkiem dla poprawy wskaźników demograficznych jest rozwój gospodarczy, który zapewni młodym europejczykom miejsca pracy, stabilizację i poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego. Żadna polityka demograficzna tego nie zastąpi. Polityka demograficzna Unii Europejskiej winna zatem wyrażać się jedynie tworzeniem sprzyjających warunków dla rozwoju gospodarczego, a więc obroną swobody przepływu osób, towarów, pracy, usług, kapitału, zwalczaniem barier biurokratycznych krępujących przedsiębiorczość, zwalczaniem monopoli, interwencjonizmu państwowego itd.