Kto stracił, a kto zyskał

Największe polskie firmy odnotowały nieznaczny spadek obrotów w pandemicznym roku 2020.

Publikacja: 16.11.2021 16:00

Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Europie Środkowo-Wschodniej.

Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Europie Środkowo-Wschodniej.

Foto: materiały prasowe

Coface po raz szesnasty przygotował ranking 500 największych firm z Europy Środkowo-Wschodniej, sklasyfikowanych pod względem obrotów wygenerowanych w 2020 r. Wybuch pandemii stanowił wyzwanie zarówno dla gospodarek regionu CEE, jak również ich przedsiębiorstw – także tych największych. Wszystkie kraje Europy Środkowo-Wschodniej dotknęła recesja spowodowana nie tylko niższymi wydatkami konsumentów obawiających się o zdrowie i sytuację na rynku pracy, ale także ograniczeniami aktywności gospodarczej przedsiębiorstw, które były dotkliwe zwłaszcza podczas pierwszej fali pandemii.

Gospodarka regionu CEE skurczyła się średnio o 4 proc. w 2020 r., z czego kraje o większym udziale usług (zwłaszcza branży turystycznej), takie jak Chorwacja, odnotowały najgłębszą recesję. Z kolei wyższy udział sektora teleinformatycznego oraz digitalizacji okazał się zbawienny w pandemicznych czasach, szczególnie dla krajów bałtyckich, których gospodarki zmniejszyły się w nieporównywalnie mniejszym stopniu niż podczas globalnego kryzysu finansowego 2008/2009. Recesja litewskiej gospodarki wyniosła zaledwie 0,9 proc. w 2020 r.

Szeroka skala wprowadzonych działań pomocowych pomogła ograniczyć negatywny wpływ pandemii na gospodarki i firmy. Dzięki temu w większości krajów na świecie odnotowano stabilną sytuację płynnościową przedsiębiorstw, a liczba upadłości – paradoksalnie – zmniejszyła się.

Dodatkowo przy tak rozległym kryzysie należałoby spodziewać się znacznego pogorszenia sytuacji na rynku pracy, jednak środki wsparcia spowodowały, że stopy bezrobocia w Europie Środkowo-Wschodniej wzrosły jedynie marginalnie.

Ponadto istotny komponent wzrostu gospodarczego regionu, czyli konsumpcja gospodarstw domowych, został zachwiany głównie przez lockdowny, a nie masowe zwolnienia pracowników. W 2020 r. w większości krajów regionu stopa bezrobocia była nadal niższa niż średnia unijna, a Czechy i Polska odnotowały najniższe bezrobocie spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej.

Największe przedsiębiorstwa Europy Środkowo-Wschodniej odczuły pogorszenie aktywności gospodarczej. Ich łączne obroty sięgnęły aż 667 mld euro, jednak był to wynik niższy o 3,3 proc. niż rok wcześniej. W rezultacie zmniejszenie wygenerowanych obrotów nie było tak głębokie jak skurczenie regionalnej gospodarki, niemniej jednak niemal połowa sektorów (6 z 13) objętych analizą wykazała niższe obroty.

Charakterystyka branżowa adekwatnie odzwierciedla wpływ pandemii na sfery gospodarki. Największy wzrost obrotów w 2020 r. miał miejsce w przypadku sektora teleinformatycznego (+9,0 proc.), któremu sprzyjał wzrost popytu na produkty i usługi w pandemii oraz branży handlowej (+9,6 proc.), która co prawda ucierpiała na ograniczeniu działalności, jednak jej obroty znacznie wzrosły tuż przed wprowadzaniem i po zniesieniu lockdownów w poszczególnych krajach, a także w segmencie online, który stanowi część działalności dużych firm handlowych.

Natomiast najgłębszy spadek obrotów odnotowały: sektor naftowo-gazowy (-16,6 proc.) w związku z obniżeniem popytu i cen na rynkach światowych, branża tekstylno-odzieżowa (-14,3 proc.) w konsekwencji okresowego zamknięcia centrów handlowych i ograniczonego popytu, a także sektor motoryzacyjny (-9,7 proc.), który początkowo doświadczył lawinowego spadku zapotrzebowania na nowe pojazdy, a w dalszej części 2020 r. dotkliwych braków podażowych, gdy gospodarki zaczęły się odbudowywać.

Polska pozostaje liderem rankingu Coface TOP 500 CEE nieprzerwanie od początku jego istnienia, a PKN Orlen utrzymuje się na pierwszej pozycji.

W tegorocznej edycji zestawienia 500 największych przedsiębiorstw w regionie Europy Środkowo-Wschodniej znalazło się 161 firm z Polski. Dla porównania do poprzedniego rankingu zakwalifikowano 163 firmy. Jednak łączny obrót przedsiębiorstw za 2020 r. sięgnął niebagatelnej wartości 258,2 mld euro, co stanowiło nieznaczny spadek w porównaniu 2019 rokiem, zaledwie o 0,1 proc.

Drugie miejsce na podium zajęły Czechy reprezentowane przez 77 przedsiębiorstw, czyli o jedną firmę mniej niż rok wcześniej, ale spadek obrotów sięgnął aż 8,6 proc. Na trzecim miejscu znalazły się Węgry z 68 firmami – to pięć mniej niż w poprzednim rankingu, a ich łączne obroty zmniejszyły się o 1,1 proc.

Autor jest głównym ekonomistą Coface w Europie Środkowo-Wschodniej

Jak powstawał ranking TOP 500 CEE 2021

Ranking największych firm Europy Środkowo-Wschodniej już po raz 16. został przygotowany przez międzynarodową grupę Coface, której eksperci pozyskali i zweryfikowali dane finansowe najsilniejszych firm w 12 krajach tego regionu. Zestawienie prezentuje 500 przedsiębiorstw i grup kapitałowych, które osiągnęły największe obroty w 2020 roku w ujęciu bezwzględnym. Analizie poddano także zyski, liczbę pracowników, strukturę sektorową i kondycję rynków. W rankingu nie zostały uwzględnione banki i ubezpieczyciele oraz inne firmy z sektora finansowego ze względu na odmienny sposób raportowania wyników takich spółek, co utrudnia zestawienie ich na jednej liście z przedsiębiorstwami produkcyjnymi lub handlowymi. W przypadku grup kapitałowych zostały przedstawione skonsolidowane wyniki spółek z grupy, co umożliwiło pokazanie rzeczywistego znaczenia i siły największych koncernów z tego regionu. W zestawieniu uwzględniono firmy z: Chorwacji, Czech, Bułgarii, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Węgier.

Coface po raz szesnasty przygotował ranking 500 największych firm z Europy Środkowo-Wschodniej, sklasyfikowanych pod względem obrotów wygenerowanych w 2020 r. Wybuch pandemii stanowił wyzwanie zarówno dla gospodarek regionu CEE, jak również ich przedsiębiorstw – także tych największych. Wszystkie kraje Europy Środkowo-Wschodniej dotknęła recesja spowodowana nie tylko niższymi wydatkami konsumentów obawiających się o zdrowie i sytuację na rynku pracy, ale także ograniczeniami aktywności gospodarczej przedsiębiorstw, które były dotkliwe zwłaszcza podczas pierwszej fali pandemii.

Pozostało 90% artykułu
Materiał partnera
Najważniejsza jest idea demokracji. Także dla gospodarki
Wydarzenia Gospodarcze
Polacy szczęśliwsi – nie tylko na swoim
Materiał partnera
Dezinformacja łatwo zmienia cel
Materiał partnera
Miasta idą w kierunku inteligentnego zarządzania
Materiał partnera
Ciągle szukamy nowych rozwiązań
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił