Ugoda stron stanowi ich umowę określającą zasady zakończenia toczącego się sporu. Jest oparta na idei kompromisu polegającego na częściowej rezygnacji przez każdą ze stron ze swoich roszczeń w celu skończenia trwającego procesu. Ugoda powoduje też zwykle szybsze i tańsze zamknięcie sporu sądowego. Umożliwia również stronom np. odroczenie terminu płatności czy też rozłożenie należności na raty.
[srodtytul]Sąd poucza [/srodtytul]
Strony procesu mogą zawrzeć ugodę właściwie w każdym momencie przed wydaniem przez sąd wyroku w sprawie. Ugoda może być także zawarta w postępowaniu odwoławczym przed rozpoznaniem sprawy przez sąd II instancji. Przy czym także sądy dążą do ugodowego zakończenia sporu. Wskazuje na to art. 10[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CFEEECDDD00A4563FDA37EC6E528E3F3?id=70930] kodeksu postępowania cywilnego [/link](k.p.c.), w myśl którego w sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien w każdym stanie postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia. [b]Realizacja tej zasady przejawia się zwykle we wskazywaniu przez sąd stronom takiej możliwości zakończenia sporu oraz informowaniu ich o sensie i konsekwencjach zawarcia ugody. [/b]
Zawarcie ugody może więc nastąpić zarówno na początku procesu, gdy po wymianie pism procesowych strony znają już swoje stanowiska i ewentualne środki dowodowe na ich poparcie. Równie dobrze może mieć to miejsce także po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, kiedy analizując jego wyniki, strony mogą dość precyzyjnie ocenić swoje szanse na wygranie sporu. Realnie bowiem oceniając swoje możliwości na wygranie procesu oraz mając świadomość upływu czasu w razie kontynuowania sporu i związanych z tym dalszych kosztów, mogą wspólnie ustalić zasady rozstrzygnięcia sprawy.
Zawarcie ugody sądowej następuje na rozprawie przed sądem, który zgodnie z wolą stron dyktuje do protokołu treści ugody. Treść ta następnie zostanie zaakceptowana przez strony składające swoje podpisy w protokole.