Wyniki PTE pod presją zmian

Rządowe zmiany w otwartych funduszach emerytalnych całkowicie zmieniły zasady funkcjonowania firm, które OFE zarządzają. Znalazło to odzwierciedlenie w zeszłorocznych wynikach powszechnych towarzystw emerytalnych.

Wysokie przychody

W ubiegłym roku przychody PTE wzrosły do 1,66 miliarda złotych wobec 1,51 miliarda złotych w roku 2012. Wzrost wynikał ze zwiększenia wartości aktywów zgromadzonych w funduszach – od ich poziomu zależy wysokość pobieranej przez towarzystwa opłaty za zarządzanie.

Na koniec grudnia aktywa zgromadzone w OFE miały wartość 233 mld zł, natomiast w ciągu roku urosły do niemal 300 mld zł.

Wzrost przychodów to także zasługa wyższej kwoty prowizji od składki odprowadzanej do OFE. Ponieważ składka wzrosła w ubiegłym roku do 2,8 proc. z 2,3 proc. wartości wynagrodzenia w roku 2012, również do PTE popłynął nieco większy strumień pieniędzy. Zgodnie z zaproponowanym w 2011 roku harmonogramem składka do OFE w tym roku miała wynieść 3,1 proc., jednak zgodnie z nowelizacją systemu emerytalnego została ona od lutego obniżona do 2,92 proc.

Mocny spadek zysków

Mimo wyższych niż przed rokiem przychodów wyniki towarzystw emerytalnych są najgorsze od 11 lat. Jeszcze rok temu zysk netto PTE wyniósł w sumie 719,8 mln zł. Wszystko wskazywało na to, że ten rok będzie dla tych firm jeszcze lepszy. Jednak PTE zamknęły rok z wynikiem netto na poziomie 359,6 mln zł.

Tak słaby wynik jest efektem ogromnego wzrostu pozostałych kosztów operacyjnych. Na koniec trzeciego kwartału ubiegłego roku pozycja ta w bilansach towarzystw wynosiła 66,3 mln zł, by w ciągu trzech ostatnich miesięcy roku wzrosnąć do 580 mln zł.

Wygląda więc na to, że niektóre PTE mogły dokonać jednorazowego wpisania w koszty odroczonych wydatków na przejęcia, które dotychczas były przez nie stopniowo co rok amortyzowane.

– Drastyczna zmiana prawa wymusiła także zmianę modelu biznesowego i sposobu liczenia kosztów – mówi „Rz" pragnący zachować anonimowość członek zarządu jednego z PTE.

– Nie wyobrażam sobie, żeby audytorzy przeszli nad tym do porządku dziennego – dodaje.

Niepewne czasy PTE

Towarzystwa, które prowadziły aktywną politykę przejęć, dotychczas rozkładały koszty akwizycji, amortyzując je zazwyczaj przez 10 lat. To normalne działanie, ale w warunkach stabilności.

– Nowa ustawa zmieniła całkowicie środowisko tego biznesu – mówi nasz rozmówca. – Pojawił się cały szereg elementów niepewności – dodaje.

Chodzi o to, co czeka zarządzające funduszami emerytalnymi prywatne firmy w ciągu najbliższych miesięcy. Z początkiem kwietnia zostanie otwarte czteromiesięczne tzw. okno transferowe pozwalające na wybór ścieżki oszczędzania obowiązkowych składek na przyszłą emeryturę.

Ubezpieczeni będą mogli zdecydować w tym czasie, czy pozostać w OFE, czy przejść do ZUS. Chęć pozostania w funduszu emerytalnym trzeba będzie zadeklarować, natomiast brak decyzji poskutkuje automatycznym przeniesieniem przyszłych składek członka OFE do ZUS.

– Dodatkowo w formularzu będzie można dokonać wyboru migracji między funduszami emerytalnymi, co jest dodatkowym elementem ryzyka dla poszczególnych PTE – tłumaczy nasz rozmówca.

Ministerstwo Pracy zakłada, że w OFE pozostanie około 50 proc. dotychczasowych członków. Jednak według naszej anonimowej ankiety przeprowadzonej wśród zarządów powszechnych towarzystw emerytalnych, po zamknięciu okna transferowego, z końcem lipca w funduszach zostanie ok. 15–20 proc. obecnych członków.

Fundusze emerytalne nie tylko zostały pozbawione ponad połowy aktywów. Stoją przed widmem gwałtownego spadku napływu nowych składek oraz kolejnych transferów środków do ZUS w związku z tzw. mechanizmem suwaka.

Czy w takich warunkach towarzystwom emerytalnym będzie nadal opłacało się prowadzić ten biznes? – Na razie jest zbyt wcześnie, aby wyrokować – ucinają przedstawiciele PTE.