W związku z rosnącą świadomością osób poszkodowanych zakłady górnicze w ostatnim czasie zaczęły w przypadkach uszkodzonych budynków poprzez ich wychylenie proponować osobom poszkodowanym wypłatę odszkodowania za trwałe wychylenie budynku. Przedmiotowe odszkodowanie jest proponowane zamiast rektyfikacji budynku.
Rektyfikacja budynku, czyli przywrócenie go do stanu poprzedniego, poprzez jego wyprostowanie stanowi pełną kompensację szkody poniesionej przez właściciela nieruchomości, dotkniętej skutkami ruchu zakładu górniczego.
Prawo cywilne
W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż przepisy prawa geologicznego i górniczego, co do sposobu naprawienia szkody odsyłają do przepisów prawa cywilnego (art. 145 ustawy Prawo geologiczne i górnicze: Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego). Dlatego ze względu na powyższą regulację stosować należy ogólne zasady prawa cywilnego, które stanowią zgodnie z treścią art. 363 kodeksu cywilnego, że: „Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili".
Niemiecki wzorzec
W Polsce brak rozwiązań prawnych dotyczących regulacji kwestii odszkodowań za trwałe uszkodzenie nieruchomości w postaci wychylenia. Podkreślić należy, iż zakłady górnicze powołują się na praktykę niemiecką, jednakże czynią to w sposób wybiórczy, gdyż proponują jedynie wypłatę za obniżoną wartość nieruchomości dotkniętej szkodą górniczą w postaci pochylenia budynku. Odpowiedzialność za szkody górnicze w Niemczech ma dwie części składowe:
- usunięcie szkody, czyli rektyfikacja wychylonego budynku i przywrócenie nieruchomości do stanu sprzed szkody;