Odszkodowanie dla osób mieszkających w pobliżu lotniska

Nie widać końca problemów osób mieszkających w pobliżu lotnisk. Przez niejasne przepisy i niejednomyślne wyroki sądów nie mogą uzyskać należnych im odszkodowań za uciążliwe sąsiedztwo. Obecnie z problemami zmagają się mieszkańcy Pyrzowic w gminie Ożarowice, na terenie której znajduje się lotnisko dla Katowic. Wójt gminy w akcie desperacji wystąpił nawet do Prokuratury Krajowej z prośbą o interwencję.

Wcześniej do konfliktów na tym tle doszło w Warszawie.

Kłopoty z terminem

Teoretycznie przepisy są jasne. Prawo ochrony środowiska przewiduje, że wokół lotnisk ustanawia się strefę ograniczonego użytkowania. W tym celu sejmik danego województwa podejmuje uchwałę. W ciągu dwóch lat od daty jej wejścia w życie właściciele nieruchomości położonych na terenie strefy mogą występować o odszkodowanie (patrz ramka). Tyle że skorzystanie z roszczeń nie jest proste.

– Dla katowickiego lotniska strefa była ustanawiana dwukrotnie – wyjaśnia Cezary Orzech, rzecznik prasowy Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA. – Za pierwszym razem Naczelny Sąd Administracyjny na skutek skarg mieszkańców unieważnił uchwałę w sprawie strefy. Wówczas Sejmik Województwa Śląskiego podjął uchwałę ustanawiającą kolejną strefę. W jej wypadku termin na zgłaszanie roszczeń minął na jesieni 2016 r.

Cezary Orzech nie widzi problemów z zaspokajaniem roszczeń właścicieli nieruchomości.

– Wniosków w tej sprawie wpłynęło przeszło tysiąc. Potrzebujemy sporo czasu na ich rozpatrzenie – wyjaśnia.

Problemy widzą inni.

– Port lotniczy odmówił już moim klientom wypłaty odszkodowania – mówi Łukasz Ptak, radca prawny specjalizujący się w tych sprawach. Uznał, że termin dwuletni na wnoszenie roszczeń minął, gdy obowiązywała pierwsza uchwała ustanawiająca strefę. Powołał się przy tym na uchwałę siódemkową Sądu Najwyższego z 22 listopada 2016 r. (III CZP 62/16) dotyczącą warszawskiego lotniska Okęcie, w której wskazuje się na kontynuację poprzednich i aktualnych obszarów – wyjaśnia radca.

Zostają bez pieniędzy

Strefa ochronna dla Okęcia została ustanowiona w rozporządzeniu wojewody mazowieckiego nr 50 z 7 sierpnia 2007 r. Następnie przestało ono obowiązywać, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, a sejmik województwa mazowieckiego przeprowadził proces prawodawczy i podjął uchwałę w sprawie ustanowienia nowej strefy. Po utworzeniu tego obszaru mieszkańcy zgłosili się po odszkodowania. Wówczas powstał problem, bo sądy powszechne podważyły zdanie NSA i uznały, że uchwały tworzące nowe strefy mają charakter kontynuacji.

Powstał więc dualizm prawny. Sądy administracyjne uważają, że jest to nowa strefa, a cywilne, że nie. A o odszkodowaniach decydują cywilne. W efekcie masowo odrzucają pozwy. Sąd Najwyższy podjął zaś uchwalę, że rozporządzenie nr 50 wojewody mazowieckiego z sierpnia 2007 r. obowiązywało do dnia wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego z 20 czerwca 2011 r.

– Tak samo jest z katowickim lotniskiem w Pyrzowicach. Prace nad utworzeniem nowej strefy podjęto dlatego, że poprzednia uchwała straciła moc. Inaczej po co Sejmik miałby tworzyć już istniejącą strefę? – zastanawia się mec. Ptak. Dodaje, że pojawia się pytanie, czy sądy powszechne mogą wkraczać w kompetencję prawodawcy. No i jak sąsiedzi lotniska mają zrozumieć tę sytuację, skoro zapewniano ich, że nowe obszary będą podstawą do wypłaty odszkodowań za zatrucie środowiskowe, a teraz słyszą, że przegapili termin.