Kreml zaostrza walkę z Memoriałem - rozmowa z Aleksandrem Gurianowem

Wschód. Istnienie zasłużonej dla odkrywania prawdy o zbrodniach stalinizmu i dla praw człowieka w dzisiejszej Rosji organizacji jest poważnie zagrożone.

Aktualizacja: 13.10.2014 08:44 Publikacja: 13.10.2014 01:56

Kreml zaostrza walkę z Memoriałem - rozmowa z Aleksandrem Gurianowem

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Ściślej chodzi o jedną z organizacji występującą z szyldem Memoriału, zajmującego się m.in. ujawnianiem prawdy o zbrodni w Katyniu – Rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał.

Ministerstwo Sprawiedliwości Rosji złożyło do Sądu Najwyższego wniosek o jego likwidację. Pretekstem do pozbycia się jednej z organizacji Memoriału jest to, że stowarzyszenie ma wiele podorganizacji, oddziałów, działających jako samodzielne osoby prawne.

Szefowie kilku Memoriałów napisali wczoraj na stronie internetowej, że Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić „demokratyczną centralizację", jak w czasach wiodącej roli Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Wniosek ministerstwa do Sądu Najwyższego o likwidację to niejedyny atak na Memoriał. Kremlowska telewizja NTW nadała w piątek program, w którym zarzuciła Centrum Praw Człowieka Memoriał wspieranie terrorystów i ekstremistów islamskich na Kaukazie (w rzeczywistości monitoruje tam przypadki naruszeń praw człowieka przez władze i służby). To miało być zdaniem telewizji powodem działań resortu sprawiedliwowści, choć wniosek o likwidację dotyczy innej części stowarzyszenia Memoriał.

Sprawa wzburzyła polityków za granicą, zwłaszcza w Polsce. Dlaczego władze rosyjskie boją się odkrywania prawdy o zbrodniach stalinowskich? – pytał na Twitterze marszałek Sejmu Radosław Sikorski.

O problemach Memoriału „Rz" rozmawia z działaczem jednej z organizacji stowarzyszenia Aleksandrem Gurianowem.

Dlaczego ministerstwo i kremlowska telewizja zaatakowały Memoriał właśnie teraz?

Aleksander Gurianow:

Trudno powiedzieć, o co chodzi w tej grze. To nie do nas pytanie, dlaczego teraz.

Czy ostatnio pogorszyły się warunki pracy organizacji zajmującej się prawami człowieka i zbrodniami komunistycznymi?

Warunki działania pogarszają się nieprzerwanie, to trwa już wiele lat. Obecna sprawa ze skierowaniem wniosku o rozwiązanie organizacji, która się nazywa Rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał, jest wynikiem kontroli, którą Ministerstwo Sprawiedliwości prowadziło dwa lata temu. Nie ma roku, by jakaś z naszych organizacji, a w Moskwie jest ich kilka, nie była nękana kontrolami. Przychodzi ekipa złożona z przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości, prokuratury, urzędu ds. rejestracji, urzędu skarbowego i przez wiele miesięcy sprawdza. Opowiadam to, żeby pokazać, że to jest proces przewlekły, że to nie jest tak, że się coś nagle wydarzyło wczoraj czy przedwczoraj.

Może wniosek o likwidację jednej z organizacji Memoriału to zemsta Kremla za wasze stanowisko w sprawie wojny na Ukrainie?

My nie mamy oficjalnego stanowiska w tej sprawie. Wydawaliśmy tylko oświadczenia w kwestiach czysto humanitarnych, naruszeń praw człowieka i śmierci ludności cywilnej na Ukrainie.

Dostęp do archiwów i do współczesnych dokumentów jest utrudniony?

Warunki działalności pogarszają się nie tylko dla nas, nie są wycelowane w Memoriał. Zostały przyjęte takie regulacje, które uniemożliwiają dostęp do dokumentacji personalnych osób represjonowanych w czasach stalinowskich. Także warunki pracy naszego Ośrodka Praw Człowieka, jednej z kilku memoriałowskich organizacji w Moskwie, którego działalność związana jest z wydarzeniami teraźniejszymi, również bardzo się pogorszyły.

Mówił pan, że to pogarszanie trwa od lat. Od kiedy?

Jeżeli chodzi o dostęp do archiwów, to ograniczenia pojawiły się jeszcze ?w czasach Borysa Jelcyna. Bardzo się wzmogły ?na początku tysiąclecia. ?W latach 2003–2004 to się zaczęło na dobre.

Ściślej chodzi o jedną z organizacji występującą z szyldem Memoriału, zajmującego się m.in. ujawnianiem prawdy o zbrodni w Katyniu – Rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał.

Ministerstwo Sprawiedliwości Rosji złożyło do Sądu Najwyższego wniosek o jego likwidację. Pretekstem do pozbycia się jednej z organizacji Memoriału jest to, że stowarzyszenie ma wiele podorganizacji, oddziałów, działających jako samodzielne osoby prawne.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1178
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1177
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1176
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1175
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1174