Prezydent Białorusi testuje Unię

[link=http://blog.rp.pl/haszczynski/2009/09/16/nie-potepiac-litwy/]Przeczytaj komentarz Jerzego Haszczyńskiego[/link]

Prezydent Łukaszenko dał jasno do zrozumienia, że chce zacieśnienia stosunków z Unią Europejską, ale nie kosztem partnerstwa z Rosją. – Chcemy być pomostem pomiędzy Wschodem i Zachodem. Dlaczego mielibyśmy rezygnować z naszych stosunków z Rosją. Kto by miał na tym skorzystać? – pytał białoruski prezydent.

[srodtytul]Główny cel: gospodarka[/srodtytul]

Łukaszenko, nazywany na Zachodzie ostatnim dyktatorem Europy, przyjechał do Wilna na osobiste zaproszenie nowej litewskiej prezydent Dalii Grybauskait?. Jednak głównymi inicjatorami jego wizyty byli litewscy biznesmeni. Łukaszenko wziął udział w otwarciu targów BELEXPO i litewsko-białoruskiego forum gospodarczego. Litwa, której gospodarka skurczyła się w tym roku o ponad 20 proc., korzysta z każdej okazji, by ratować swe firmy.

– Ta wizyta może zaowocować ściślejszą współpracą ekonomiczną i kulturalną – powiedział rzecznik litewskiej prezydent Linas Balsys. Wszyscy podkreślali, że to pierwsza wizyta prezydenta Białorusi na Litwie od 11 lat.

Zdaniem ekspertów współpraca gospodarcza z krajami Unii jest korzystna przede wszystkim dla Łukaszenki. Nie dość, że jego kraj boleśnie odczuł kryzys, to dodatkowym ciosem było wprowadzenie przez Rosję embarga na produkty mleczne z Białorusi. Wizyta na Litwie mogła być więc również sygnałem pod adresem Moskwy, że Mińsk ma inne możliwości współpracy.

Białoruś została objęta w maju polsko-szwedzkim projektem Partnerstwa Wschodniego. Unia liczyła, że w zamian zacznie przestrzegać praw człowieka. Od tamtej pory niewiele się jednak zmieniło, a Łukaszenko ostrzegł w Wilnie, że nie będzie tolerował presji ze strony UE. – Chcę, by Europejczycy zrozumieli, że nie można nami dyrygować i zmuszać do robienia czegokolwiek wbrew naszej woli – mówił.

Na białoruskiego prezydenta czekali w Wilnie demonstranci, którzy domagali się uwolnienia więźniów politycznych. Uczestnicy jednej z pikiet mieli zaklejone usta, a w rękach trzymali transparent z hasłem „Gdzie jest Hanczar” (Wiktor Hanczar, jeden z przywódców opozycji zniknął w tajemniczych okolicznościach dziesięć lat temu.)

– Partnerstwo Wschodnie nie przełożyło się na poprawę przestrzegania praw człowieka na Białorusi. Ciągle są więźniowie polityczni, nie wyjaśniono sprawy zaginięcia opozycyjnych działaczy, a teraz reżim wziął się za prześladowanie biznesmenów, którzy mu się sprzeciwiali. Widać, że Łukaszenko nie traktuje poważnie obietnic złożonych UE i sprawdza, na ile Europa jest gotowa to tolerować – mówi „Rz” Tomasz Pisula, prezes Fundacji Wolność i Demokracja.

[srodtytul] Oswajanie Europy[/srodtytul]

Unia Europejska w ramach sankcji nałożonych na Białoruś w 1999 roku zakazała Aleksandrowi Łukaszence i jego współpracownikom wjazdu na swój teren. W październiku zeszłego roku zakaz wjazdu zawieszono. Chociaż Łukaszenko został zaproszony na majowy szczyt Unii do Pragi, gdzie miała zapaść decyzja o włączeniu jego kraju do programu Partnerstwa Wschodniego, zrezygnował z wyjazdu. Pojechał za to w kwietniu do Włoch, gdzie spotkał się z Silvio Berlusconim i został przyjęty na audiencji przez papieża Benedykta XVI.