Nowa służba dyplomatyczna dla starej Unii

Parlament Europejski przegłosował ostatecznie zasady zatrudniania urzędników w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych. Bez postulowanych przez Jacka Saryusza-Wolskiego preferencji dla kandydatów z krajów obecnie słabo reprezentowanych, przede wszystkim Polski i innych nowych państw członkowskich.

[wyimek][link=http://www.rp.pl/artykul/107684,552176-Parlamentarzysci-posluchali-rzadow.html] Przeczytaj rozmowę z Jackiem Saryuszem-Wolskim[/link][/wyimek]

Znaczna część nowej Europy nie poparła rozwiązań forsowanych przez rządy starej Unii. Przeciw było 51 osób, wstrzymało się 98. – Prawie 150 osób, które zdystansowały się od zasad zatrudniania w dyplomacji, to dużo. Normą w PE jest przecież dążenie do jak najszerszego kompromisu – mówi „Rz” Janusz Zemke, europoseł SLD.

On sam głosował przeciw, podobnie jak jego koleżanka partyjna Lidia Geringer. – Jednomyślność byłaby złym sygnałem. Pokazałaby pani Catherine Ashton (szefowej ESDZ – red.), że wszystko jest w porządku. A nie jest – wyjaśnia Zemke. Przeciw była cała delegacja PiS. – Wiadomo było, że nasz głos będzie w mniejszości. Ale chodziło o zamanifestowanie sprzeciwu wobec lekceważenia zasady równowagi geograficznej – mówi „Rz” Konrad Szymański z PiS.

Większościowy niekorzystny dla Polski projekt został poparty przez większość PO. – Wywalczyliśmy tyle, ile było można. Teraz możemy spokojnie patrzeć na ręce pani Ashton – powiedział „Rz” eurodeputowany Krzysztof Lisek. Niektórzy w PO, w tym Jacek Saryusz-Wolski, autor kampanii na rzecz prawnych gwarancji dla równowagi geograficznej, wstrzymali się od głosu.

Sam Saryusz-Wolski zrezygnował zresztą w ostatniej chwili ze zgłaszania poprawki na sesji plenarnej. To wywołało krytykę innych polskich europosłów. – To już byłaby tylko demonstracja. Z mojej analizy wynikało, że nie było większości dla takiej poprawki i w ogóle nie zostałaby ona poddana pod głosowanie – tłumaczy Saryusz-Wolski. Podpisy pod podobną poprawką próbował jeszcze zbierać Zbigniew Ziobro z PiS, ale nie uzyskał wymaganego minimum. Ostatecznie więc w ESDZ nie będzie pozytywnej dyskryminacji przy zatrudnianiu, co oznacza ryzyko zachowania status quo, czyli dominacji siedmiu państw: Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch, Belgii i Holandii. To one są dziś obecnie w największym stopniu w tych dyrekcjach Komisji Europejskiej i Rady UE, które zajmują się stosunkami zewnętrznymi.

Ludzie ci automatycznie zostaną przeniesieni do ESDZ, gdzie dostaną dwie trzecie etatów. Pozostałe przypadną dyplomatom oddelegowanym przez ministerstwa spraw zagranicznych 27 państw UE. W nowych przepisach zawarta jest tylko niewiążąca prawnie deklaracja o konieczności zachowania równowagi geograficznej.

Sama Catherine Ashton obiecuje, że będzie się do nich stosować. – Widzę, jak silne jest poczucie konieczności zachowania równowagi geograficznej i płciowej – mówiła Ashton. W debacie w PE odwoływało się do tego wielu eurodeputowanych. – Niektórzy w UE czują się dyskryminowani – mówił Adrian Severin, rumuński socjalista, były minister spraw zagranicznych.

Głosowanie w PE oznacza koniec dyskusji politycznej. ESDZ może formalnie ruszyć nawet od 1 grudnia, jeśli Ashton zdąży z nominacjami na wysokie stanowiska. Na początek do obsadzenia jest dziesięć. Sekretarz generalny, jego dwóch zastępców, dyrektor ds. administracyjnych oraz sześciu dyrektorów. Wiadomo już, że w tym gronie będzie Polak.

Maciej Popowski, obecnie szef gabinetu politycznego przewodniczącego PE Jerzego Buzka, ma zostać jednym z zastępców sekretarza generalnego. Drugim będzie prawdopodobnie Helga Schmidt, Niemka. Sekretarzem generalnym, czyli najwyższym rangą urzędnikiem ESDZ, będzie francuski dyplomata Pierre Vimont.

Eksperci się zastanawiają, jak szybko i gdzie zobaczymy efekty działań unijnej dyplomacji.