Podział majątku a darowizna: Na przysporzenie nie trzeba zgody małżonka

Ograniczenia dotyczące dyspozycji majątkowych w małżeństwie nie obejmują czynności korzystnych dla jego wspólnego dorobku.

Aktualizacja: 25.06.2013 10:27 Publikacja: 25.06.2013 09:42

Podarowane synowi gospodarstwo rolne po jego ślubie wchodzi do majątku wspólnego małżonków bez wzglę

Podarowane synowi gospodarstwo rolne po jego ślubie wchodzi do majątku wspólnego małżonków bez względu na to, czy żona wyraziła zgodę na przysporzenie.

Foto: www.sxc.hu

?Choć kodeks rodzinny określa czynności prawne dotyczące wspólnego majątku wymagające zgody drugiego małżonka, nie jest ona wymagana, jeśli przysparzają tego majątku (I CSK 621/12).

?Taka czynność, choćby o dużym znaczeniu, jest ważna. To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego.

On w urzędzie, ona przy dzieciach

Gospodarstwo rolne Marianny i Piotra K., byłych małżonków, miało dużą wartość, już gdy przekazywali im je (obojgu!) rodzice męża w 1981 r.  za rentę rolniczą. Teraz ze względu na lokalizację warte jest kilka milionów złotych. I dopiero w sporze o podział majątku wspólnego, wszczętego na wniosek kobiety, jej były mąż zarzucił, że gospodarstwo nie weszło do majątku wspólnego, bo umowa darowizny była nieważna. Kiedy rodzice zmarli, on odziedziczył gospodarstwo, znalazło się więc w jego majątku odrębnym.

Podział majątku dorobkowego

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po rozwodzie (ustaniu wspólności majątkowej) sąd rozstrzyga:

wszystkie spory o zniesienie współwłasności i o prawo własności między małżonkami;

Sprawy w toku przekazuje sądowi zajmującemu się zniesieniem współwłasności.

Po zniesieniu współwłasności nie można dochodzić ww. roszczeń, choćby nie były tam zgłoszone.

Umowa według niego była nieważna, ponieważ nie było wymaganej przy zawieraniu umowy darowizny zgody żony. Nie była jeszcze wtedy wymagana forma notarialna dla przekazania gospodarstwa za rentę, jedynie umowa pisemna w obecności naczelnika gminy. Marianny K. przy tej czynności rzeczywiście nie było. Jak mówiła w sądzie powódka, ktoś musiał zajmować się dziećmi, więc tylko mąż pojechał do urzędu. Jej pełnomocnik Alfred Pogorzelski, radca prawny, dodał, że przez wiele lat nikt nie miał do tego zastrzeżeń, a KRUS wypłacał rodzicom rentę, niedawno zaś powódka poszła do notariusza i potwierdziła formalnie wolę przejęcia darowizny.

Najpierw czyje, potem podział

Z kolei pełnomocnik byłego męża adwokat Wojciech Wąsowicz twierdził, że w ogóle nie zawarto skutecznej umowy, a braku podpisu obdarowanej nie można usunąć po kilkudziesięciu latach, tym bardziej że teściowie już nie żyli.

Sąd Rejonowy w Piasecznie uznał, że umowa była ważna, gospodarstwo weszło zatem do majątku wspólnego. Sąd okręgowy, rozpatrując apelację Piotra K., stwierdził, że do umowy darowizny nie doszło. Przed Sądem Najwyższym adwokaci powtórzyli swoje argumenty. Ten zaś uchylił orzeczenia obu niższych instancji.

– W tamtych czasach do przekazania gospodarstwa nie była wymagana szczególna forma, brak podpisu małżonki nie dyskwalifikuje tej umowy – wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Józef Frąckowiak. – Jeden z małżonków może bowiem przejąć do majątku wspólnego rzecz, dokonać czynności przekraczającej tzw. zwykły zarząd, jeśli ma ona charakter przysparzający, tak jak przekazanie gospodarstwa. To zaś, że rodzice pobierali rentę, nie ma znaczenia, gdyż to relacja między rodzicami a KRUS.

Dlaczego zatem sprawa wraca aż do pierwszej instancji? Otóż w postępowaniu o podział majątku wspólnego po rozwodzie sąd rozstrzyga najpierw o własności poszczególnych składników, w tym spornych.

– Zanim sąd przystąpi do podziału, powinien ustalić te kwestie własnościowe – dodał sędzia.

?Choć kodeks rodzinny określa czynności prawne dotyczące wspólnego majątku wymagające zgody drugiego małżonka, nie jest ona wymagana, jeśli przysparzają tego majątku (I CSK 621/12).

?Taka czynność, choćby o dużym znaczeniu, jest ważna. To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Prawo drogowe
Rząd chce zabierać prawo jazdy aż na 5 lat. Eksperci: to dyskryminacja
Prawo dla Ciebie
Lekarze wnioskują o zniesienie tego obowiązku. „Pacjent nie musi się zgodzić"
Konsumenci
SN zdecydował o wzajemności kredytu frankowego. Uchwała korzystna dla banków
Prawo dla Ciebie
Chcesz anulować abonament RTV? Musisz spełnić ten warunek
Materiał Promocyjny
Zrównoważony rozwój: biznes między regulacjami i realiami
Praca, Emerytury i renty
Od marca wzrosną nie tylko emerytury. Oto lista wyższych świadczeń
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”