Reklama

O ustalenie spadkobierców może wystąpić nawet sąsiad. Sąd Najwyższy orzekł

Nie trzeba być spadkobiercą czy wierzycielem zmarłego, aby wystąpić o stwierdzenie nabycia spadku. Do wniosku o ustalenie spadkobierców wystarczy interes – orzekł Sąd Najwyższy.

Publikacja: 09.12.2024 14:08

Budynek Sądu Najwyższego

Budynek Sądu Najwyższego

Foto: Adobe Stock

Zwykle o stwierdzenie nabycia spadku występuje któryś ze spadkobierców, najczęściej z rodziny, czasem beneficjent testamentu. Bardzo często jednak takie sprawy wszczynają wierzyciele zmarłego, w tym bank lub urząd skarbowy, po to, aby ściągnąć swoje należności od spadkobierców dłużnika.

Sąd stwierdził nabycie spadku. Interes wystarczy do ustalenia spadkobierców? 

W sprawie, którą zajął się Sąd Najwyższy, wniosek o stwierdzenie nabycia spadku złożył syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w upadłości likwidacyjnej, która udzieliła zmarłemu pożyczki. Sąd rejonowy orzekł, że spadek na podstawie ustawy nabyli córka i syn, każde po jednej drugiej. Sąd Okręgowego w Olsztynie werdykt utrzymał.

Czytaj więcej

Sąd Najwyższy rozstrzygnął spór o testament. "Podeszły wie ma swe prawa"

Córka zakwestionowała postanowienie o nabyciu spadku

Córka nie była zainteresowana takim obrotem sprawy i w skardze kasacyjnej do SN kwestionowała dopuszczalność stwierdzenia przez sąd nabycia spadku na wniosek osoby trzeciej, tj. innej niż spadkobierca, która wywodzi swój interes w uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku z zawartej ze spadkodawcą umowy w sytuacji, gdy ta umowa w jej ocenie jest nieważna z uwagi na pozorność złożonych oświadczeń woli. A więc, czy sąd spadku (czyli ten, który orzeka, kto nabył spadek i w jakim ułamku) nie powinien zbadać ważności umowy zawartej między spadkodawcą a osobą trzecią, która ma stanowić źródło interesu tej osoby w uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przez spadkobierców zmarłego.

Czytaj więcej

Sąd Najwyższy: w sprawach o podział majątku lepiej się tak nie zachowywać
Reklama
Reklama

Nabycie spadku na wniosek osoby, która ma w tym interes

Sąd Najwyższy nie uwzględnił tych zarzutów. Przypomniał, że zgodnie z art. 1025 §1 kodeksu cywilnego sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę na wniosek osoby „mającej w tym interes”. W orzecznictwie i nauce prawa przyjmuje się owszem konieczność badania interesu wnioskodawcy niebędącego spadkobiercą przy stwierdzeniu nabycia spadku, czemu zresztą nie przeczyła sama skarżąca, ale badanie interesu wnioskodawcy nie musi zmierzać do przesądzenia zasadności wierzytelności wnioskodawcy względem spadkodawcy. Sąd spadku nie ma w tej kwestii kompetencji (kognicji).

Czytaj więcej

Bracia i siostra sprzedali nieruchomość, nie mogą po latach żądać rozliczenia spadku

– Interes, o którym mowa w art. 1025 k.c., winien być rozumiany szeroko. Ustawodawca w tym przepisie posługuje się terminem „interes”, a nie „interes prawny”. Wbrew ocenie skarżącej, ustalenie interesu wnioskodawcy jest przy tym możliwe bez przesądzania o zasadności jego roszczenia – wskazał w konkluzji orzeczenia sędzia Krzysztof Grzesiowski.

Sygn. akt: I CSK 4268/23

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

prof. Bogudar Kordasiewcz, specjalista od prawa spadkowego

Przykładów potrzeby stwierdzenia nabycia spadku przez „nie spadkobierców” jest nieskończenie wiele: umówiłem się z sąsiadem, że postawimy płot na granicy naszych nieruchomości, a ja to zorganizuję. Wykonałem umowę, pokryłem koszty i chcę się rozliczyć, jednak sąsiad zmarł. Albo prowadzę dowolny proces cywilny, pozwany zmarł i sąd zawiesił postępowanie do czasu ustalenia jego spadkobierców (art.174 § 1 pkt 1 kpc). Przykłady te jasno pokazują, że rozwiązanie ustawowe inicjowania postępowania o stwierdzenia nabycia spadku, jak i postanowienie SN są trafne.

Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Prawo drogowe
Koniec mandatów za zieloną strzałkę? Ministerstwo szykuje rewolucyjne zmiany
Nieruchomości
Zmiany w spółdzielniach mieszkaniowych. Kolejny zwrot ws. adwokatów i radców
Prawo w Polsce
Dramat warszawskich rodzin. Nawet miesiąc oczekiwania na pogrzeby bliskich
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Prawo w Polsce
Twoje dziecko jest ofiarą hejtu? Sprawdź, jakie kroki prawne możesz podjąć
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama