Gmina zapewni sprzęt, a mieszkańcy wykonają pracę

Nowelizacja u[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=DF3BF4C2879BA0286DC1CE7930E28B12?n=1&id=169569&wid=342605]stawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie[/link], która weszła w życie 12 marca bieżącego roku, wprowadziła nową formę współpracy obywateli z samorządem terytorialnym, która ma służyć rozwiązywaniu problemów ważnych z punktu widzenia mieszkańców i na ich wniosek.

Nosi ona nazwę inicjatywy lokalnej i polega na wspólnej realizacji określonych zadań publicznych, na zasadach określonych w umowie zawartej pomiędzy grupą mieszkańców a jednostką samorządu terytorialnego. Inicjatywa lokalna funkcjonować będzie przede wszystkim na poziomie gmin, ponieważ więzi pomiędzy mieszkańcami a jednostką samorządu terytorialnego są najmocniejsze.

[srodtytul]Trzeba powołać stowarzyszenie[/srodtytul]

Jak wynika z art. 19b ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, w ramach inicjatywy lokalnej mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego bezpośrednio bądź za pośrednictwem organizacji pozarządowych lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 tej ustawy mogą złożyć wniosek o realizację zadania publicznego do jednostki samorządu terytorialnego, na terenie której mają miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Z przepisu tego wynika zatem, że z wnioskiem o realizację zadań w formie inicjatywy lokalnej mogą wystąpić mieszkańcy bezpośrednio, czyli zorganizowani w celu osiągnięcia określonego celu.

Ustawa nie wymaga przy tym, aby mieszkańcy powoływali jakieś skomplikowane struktury. Odpowiednia jest forma stowarzyszenia zwykłego, do którego utworzenia wystarczy inicjatywa trzech osób. Uchwalają one regulamin działalności, określają nazwę oraz cel, teren oraz środki działania stowarzyszenia, a także jego siedzibę oraz przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.

O utworzeniu takiej organizacji należy jeszcze poinformować właściwy ze względu na przyszłą siedzibę stowarzyszenia organ nadzorujący, czyli starostę.

Jeżeli mieszkańcy nie chcą tworzyć nowych podmiotów, mogą się zwrócić do już działających na terenie gminy. Przede wszystkim organizacji pozarządowych, ale nie tylko.

Inicjatywa lokalna może być bowiem realizowana za pośrednictwem: osób prawnych i jednostek organizacyjnych utworzonych przez działające w Polsce Kościoły i związki wyznaniowe, stowarzyszenia utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne oraz spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością działające na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F02A6EDEE17F2CAB9B2CED74473B1100?id=247960]ustawy o kulturze fizycznej[/link].

Warunkiem jest, aby wymienione wyżej podmioty nie działały w celu osiągnięcia zysku.

[srodtytul]Z wnioskiem do wójta[/srodtytul]

Aby przystąpić do realizacji inicjatywy lokalnej, należy wystąpić do gminy z wnioskiem. Określić w nim należy przede wszystkim, jaki rodzaj zadania publicznego ma być w ten sposób realizowany. Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie wprowadza tutaj pewne ograniczenia. Jak bowiem wynika z treści art. 19b ust. 1 pkt 1 – 6, w ramach inicjatywy lokalnej mogą być realizowane zadania publiczne w zakresie:

- budowy, rozbudowy lub remontu dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej czy gminnych budowli i budynków,

- edukacji, oświaty i wychowania,

- kultury fizycznej i turystyki,

- ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach,

- porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Inicjatywa lokalna może także służyć realizacji zadań w zakresie: działalności charytatywnej, podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych, kultury i sztuki oraz promocji i organizacji wolontariatu.

W treści takiego wniosku przedstawić należy również propozycje dotyczące sposobu realizacji wybranego zadania publicznego, w tym świadczenia, do jakich wykonania zobowiązują się składający go mieszkańcy.

Pamiętać również trzeba, że tak złożony wniosek stanowi wniosek w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, a w konsekwencji stosuje się do jego rozpatrzenia przepisy kodeksowe, w szczególności art. 241 – 247 k.p.a.

[srodtytul]Umowa cywilnoprawna[/srodtytul]

Wniosek o realizację inicjatywy lokalnej składa się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). On też dokonuje jego oceny, wykorzystując określone w uchwale rady gminy kryteria oceny wniosków o realizację inicjatywy lokalnej. W sytuacji gdy wniosek zostanie uwzględniony, wójt (burmistrz, prezydent) podpisuje z wnioskodawcą umowę o wykonanie inicjatywy lokalnej.

Ustawodawca nie określił w sposób szczegółowy treści umowy o realizację inicjatywy lokalnej. Ograniczył się jedynie do wskazania kilku istotnych jej elementów. Po pierwsze, jak wynika z treści art. 19d omawianej ustawy, umowa taka zawierana jest na czas określony.

Po drugie, powinna określać wzajemne świadczenia stron, przy czym zobowiązanie wnioskodawcy może polegać na świadczeniu prac społecznych, jak również na świadczeniach pieniężnych i rzeczowych (art. 19e).

Świadczenia gminy także mogą polegać na wykonaniu określonych prac (takich, które nie mogą być wykonane samodzielnie przez mieszkańców), jak również na udostępnieniu wnioskodawcy rzeczy (ruchomych i nieruchomych) niezbędnych do realizacji zadania. Użyczenie następuje na czas trwania umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej.

W zakresie nieuregulowanym do umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

[ramka][b]Wspólne dążenie do celu[/b]