Wójt musi dbać o tajemnicę

Zagadnienia związane z tajemnicą skarbową reguluje ordynacja podatkowa. Dział VII poświęcony jest tajemnicy skarbowej.

[b]Tajemnicą objęte są deklaracje podatkowe oraz inne dokumenty składane zarówno przez podatników, jak i inkasentów i płatników.[/b] W tajemnicy pozostają również dane zawarte w:

- informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne niż podatnicy, płatnicy i inkasenci,

- aktach dokumentujących czynności sprawdzające,

- aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania,

- w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

W tajemnicy zachować należy ponadto dane zawarte w dokumentacji rachunkowej organu podatkowego (przez tę dokumentację należy uznać dane gromadzone na podstawie rozporządzenia dotyczącego księgowości podatkowej w gminie). A także informacje uzyskane w toku prowadzonych postępowań, od banków oraz pochodzące z innych źródeł.

Są nimi głównie wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz pracownicy urzędów ich obsługujących. Brzmienie art. 294 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] uległo zmianie od 1 stycznia 2009 r. poprzez rozszerzenie kręgu osób obowiązanych do przestrzegania tajemnicy.

Aktualnie zobowiązani są do tego pracownicy urzędów obsługujących wójta. W brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. zakres ten dotyczył pracowników samorządowych służb finansowych i był węższy od dotychczasowego. Warto więc dokonać weryfikacji w tym zakresie, a to ze względu na konieczność posiadania w urzędzie odpowiedniego przyrzeczenia pracownika w formie pisemnej.

W praktyce gminnych organów podatkowych warto również zwrócić uwagę na obowiązek zachowania [b]tajemnicy skarbowej przez osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w gminnym organie podatkowym[/b].

Warto zwrócić uwagę na częsty problem pojawiający się w gminach – żądania przez radnych udostępnienia określonych danych podatkowych, np. decyzji przyznających ulgi podatkowe. Radni nie są uprawnieni do kontroli takich danych. Przepisy ordynacji podatkowej nie wymieniają ich jako osób, którym można ujawnić dane objęte tajemnicą skarbową, a ponadto nie mają uprawnień kontrolnych w zakresie przyznawanych ulg podatkowych na indywidualne wnioski podatników.

Art. 27 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2423DF4552A0C4ED509B53E3F8751969?id=325303]ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1240)[/link] zobowiązuje wójta wyłącznie do podania do publicznej wiadomości i w określonym terminie:

- wykazu osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym w zakresie podatków lub opłat udzielono ulg, odroczeń, umorzeń lub rozłożono spłatę na raty w kwocie przewyższającej łącznie 500 zł, wraz ze wskazaniem wysokości umorzonych kwot i przyczyn umorzenia;

- wykazu osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym udzielono pomocy publicznej.

Podanie do publicznej wiadomości tych danych nie stanowi naruszenia tajemnicy skarbowej.

[b]Przepisy ordynacji podatkowej wskazują, komu gminny organ podatkowy może udzielić określonych informacji objętych tajemnicą skarbową.[/b]

W art. 298 zawarty jest zamknięty katalog organów i osób, a wśród nich najczęściej o takie informacje zwracają się inne organy podatkowe, organy kontroli skarbowej, sąd, prokurator, a także upoważnieni pisemnie przez prokuratora funkcjonariusze policji lub Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego – w związku z toczącym się postępowaniem. W tym ostatnim przypadku należy zwrócić uwagę na konieczność posiadania przez policję pisemnego upoważnienia prokuratora.

Ponadto w art. 299 ordynacji podatkowej wskazano również ZUS, KRUS, komornika sądowego – w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym. W przypadku komornika sądowego za udzielenie informacji musi zapłacić.

Wydaje się jednak, że w przypadku gdy komornik sądowy prowadzi postępowanie na podstawie polskich tytułów (będzie tak przy zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej), opłata nie będzie pobierana, gdyż wierzyciel powinien przekazać wszelkie informacje, które ułatwią prowadzenie egzekucji podatków.

[ramka][b]Czego nie wolno ujawniać[/b]

Tajemnicą skarbową objęte są wszelkie informacje będące w posiadaniu organu podatkowego.

Będzie to zarówno imię i nazwisko podatnika, jego NIP, PESEL, imiona rodziców, adres zamieszkania, jak też dane dotyczące podstawy opodatkowania, kwota aktualnych zaległości podatkowych itp.