Czasem urząd powinien korzystać z gminnego numeru NIP

– Urząd gminy jest pracodawcą dla swoich zatrudnionych, dlatego powinien posiadać własny numer NIP – wyjaśnia Iwona Bendorf-Bundorf, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie. – Numer jest niezbędny, ponieważ urząd jako pracodawca jest płatnikiem składek ubezpieczeniowych i podatku dochodowego od osób fizycznych, uiszczanych od ich wynagrodzeń.

Gmina, będąc podatnikiem podatku od towarów i usług, powinna się też legitymować własnym numerem NIP, a nie tym nadanym urzędowi gminy.

– Nie ma bowiem prawnie dopuszczalnej możliwości nadania jednego numeru identyfikacji podatkowej dwóm podmiotom, z których jeden jest np. płatnikiem VAT, a drugi płatnikiem np. podatku dochodowego od osób fizycznych – wyjaśnia Iwona Bendorf-Bundorf.

Zdarzają się jednak sytuacje, w których urząd gminy będzie musiał posługiwać się NIP nadanym gminie. Zgodnie z art. 33 ustawy o samorządzie gminnym wójt, działając jako organ gminy, wykonuje zadania tej jednostki przy pomocy urzędu. Oznacza to, że urząd, uczestnicząc w określonych zadaniach gminy, skutkujących obowiązkiem podatkowym, np. w VAT, występuje jako jednostka organizacyjna gminy działająca w jej imieniu i na jej rzecz. Wówczas wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia numerem identyfikacji podatkowej sporządzane i wystawiane przez urząd gminy powinny być opatrzone numerem NIP nadanym gminie.

– W takich sytuacjach urząd posługuje się numerem NIP gminy tylko i wyłącznie dlatego, że działa jako jej reprezentant – podkreśla Iwona Bendorf-Bundorf.

Numerem NIP gminy urząd posługuje się  dlatego, że działa jako jej reprezentant

Potwierdza to orzecznictwo. Przykładowo, wskazać można wyrok NSA z 23 marca 2010 r., w którym sąd uznał, że urząd gminy, wykonując w imieniu i na rzecz gminy zadania wójta, nie jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, prowadzącą samodzielnie działalność gospodarczą, a w konsekwencji nie jest podatnikiem VAT (I FSK 273/09).

Podobne stanowisko zajął WSA w Krakowie, który w wyroku z 11 października 2007 r. uznał, że podatnikiem VAT jest gmina, a nie obsługujący ją urząd, ponieważ to gmina posiada osobowość prawną i w związku z tym może zawierać umowy cywilnoprawne. Urząd gminy może tylko zawierać te umowy w imieniu i na rachunek gminy. Dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego do celów VAT nie czyni go podatnikiem VAT (I SA/Kr 1107/06).

– Zgodnie z jednolitym stanowiskiem organów podatkowych urzędy gmin nie są odrębnymi podatnikami VAT – wyjaśnia Maciej Grela, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel. – Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT są nim wyłącznie gminy, powiaty lub województwa. W związku z tym urzędy pomocnicze do celów VAT powinny stosować NIP właściwy dla jednostki samorządu terytorialnego, nawet jeśli mają własne numery NIP.

Gmin nie uznaje się za podatnika VAT, gdy wykonują jako organ władzy publicznej zadania nałożone na nie przez odrębne przepisy prawa, do których zostały powołane.

– Wyłączenie to nie dotyczy jednak czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych – wyjaśnia Maciej Grela.