Akcje i udziały Skarbu Państwa dla samorządów i związków komunalnych

Trwają prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Zmiana ma polegać na dodaniu art. 4d mówiącego, że art. 4b ust. 1–2 i 5 oraz 4c stosuje się również do spółek, w których SP ma akcje, powstałych w trybie innym niż komercjalizacja, jeśli nie narusza to przyznanego akcjonariuszom prawa pierwszeństwa nabycia.

Udało się w Poznaniu

– Obecnie komunalizacja jest możliwa w wypadku spółek z udziałem Skarbu Państwa powstałych w drodze komercjalizacji, czyli przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę handlową zgodnie z art. 3 ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji – mówi Magdalena Kobos z Biura Komunikacji Społecznej Ministerstwa Skarbu Państwa. – Może ona objąć zarówno jednoosobowe spółki SP, spółki z większościowym udziałem SP, jak i z udziałem mniejszościowym.

Ustawa o kip. nie dotyczyła spółek, które powstały w latach 90. i w których udziały mają zarówno samorządy, jak i SP. Powołano je najczęściej do realizacji zadań publicznych. Nie można było zatem ich skomercjalizować ani przekazać bezpłatnie udziałów SP samorządom. Miały one natomiast możliwość nabycia akcji lub udziałów SP.

Tylko nielicznym gminom, np. miastu Poznań, udało się przejąć bezpłatnie udziały w niektórych przedsiębiorstwach. W wypadku Poznania było to Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej. Generalnie konieczność nabycia udziałów SP w tych spółkach zahamowała komunalizację.

Do samorządów mogą trafić akcje i udziały Skarbu Państwa o wartości ok. 16,5 mln zł

Zwiększy przychód

Zakłada się, że w sytuacjach, gdy gminy osiągną 100 proc. kapitału w spółkach transportowych, będą mogły zlecać zadania własne bez przetargów, na mocy ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Komunalizacja w branży transportu zbiorowego cieszyła się do tej pory największym zainteresowaniem.

Zdaniem ministerstwa przekazanie nieodpłatne akcji czy udziałów zwiększy przychód jednostek samorządów, jeśli zechcą je sprzedać. Jednakże w razie prywatyzacji samorząd lub związek międzykomunalny będzie musiał przekazać środki w terminie trzech miesięcy od dnia uzyskania przychodu na wyodrębniony rachunek celowy (art. 56 ust.1 ustawy o kip.).

Ile do podziału

Liczba spółek, o których mowa w uzasadnieniu ustawy, została określona na podstawie zainteresowania samorządów. W dotychczas skomunalizowanych spółkach największą grupę stanowiły te podmioty, które są silnie związane z realizacją zadań własnymi samorządów, tj. spółki z branży transportowej (PKS), usług komunalnych (wodociągi i kanalizacja) i uzdrowiska.

Projektowana nowelizacja ustawy nie wprowadza innych zmian do przesłanek komunalizacji. O liczbie i charakterze spółek, których dotyczy projekt nowelizacji, zdecydują sami samorządowcy, zgłaszając wnioski do MSP. Przewiduje się, iż do jednostek samorządowych mogą trafić akcje i udziały SP o wartości około 15,6 mln zł w 12 spółkach.

Projekt nowelizacji ustawy o kip. jest już po konsultacjach społecznych, w tym Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, gdzie zaopiniowano go pozytywnie. W tej chwili znajduje się w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów. Zdaniem samorządowców proces bezpłatnego przekazywania majątku SP na rzecz gmin dla spółek wykonujących zadania własne gminy należy jak najszybciej zakończyć bez konieczności rozróżniania trybu ich powstania.

etap legislacyjny po konsultacjach społecznych