Miasto Wadowice nie może bronić dobrego imienia Jana Pawła II

Radni Wadowic podjęli uchwałę, w której zobowiązują burmistrza do pozwania autorów materiału TVN24 o papieżu Janie Pawle II. Kłopot w tym, że według prawa tylko najbliżsi zmarłego mają narzędzia do walki o jego dobre imię.

Publikacja: 03.05.2023 14:37

Wystawa plenerowa pt. „Karol Wojtyła. Patron Małopolski” na pl. Jana Pawła II w Wadowicach

Wystawa plenerowa pt. „Karol Wojtyła. Patron Małopolski” na pl. Jana Pawła II w Wadowicach

Foto: PAP/Łukasz Gągulski

Taki krok to pokłosie głośnego dokumentu Marcina Gutowskiego pt. „Franciszkańska 3”. Padła w nim teza o tym, że Jan Paweł II, w czasie, gdy był jeszcze metropolitą krakowskim, wiedział o przypadkach molestowania seksualnego przez księży, ale informacje te ukrywał.  W uchwale radni zobowiązali burmistrza do pozwania autorów reportażu za naruszenie kultu pamięci osoby zmarłej, czyli urodzonego w Wadowicach Karola Wojtyły, honorowego obywatela tego miasta. Ich zdaniem gmina ma prawo i „moralny obowiązek do zachowania dobrej pamięci o zmarłym”.

Pozwać może rodzina albo partner 

Takie podejście do zagadnienia może jednak wywołać szereg wątpliwości, na które wskazuje radca prawny Michał Sobierajski z kancelarii Goldwin Wesołowski i wspólnicy S.K.A. Przypomina, według art. 23 kodeksu cywilnego dobre osobiste, takie jak m.in. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek i tajemnica korespondencji, chronione są przez prawo cywilne niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Mowa tu jednak o tzw. katalogu otwartym, co oznacza, że mogą istnieć też dobra, które nie zostały wprost w nim wymienione. A jednym z nich, „wypracowanym” już w orzecznictwie jest właśnie tzw. kult osoby zmarłej. Nie chodzi tu jednak o ochronę dóbr osobistych takiego człowieka, ale o prawo osób mu bliskich do czczenia pamięci po nim.

Za takich bliskich w orzecznictwie uznaje się jednak głównie członków rodziny, ewentualnie partnerów czy bliskich przyjaciół. I to tutaj zdaniem Michała Sobierajskiego leży sedno problemu, na który natknąć mogą się radni.- O ile można bowiem mówić o naruszeniu uczuć (prawa do czczenia pamięci) osoby bliskiej zmarłemu, to w mojej ocenie uczuć takich nie możemy przypisywać gminie, która jest podmiotem abstrakcyjny – osobą prawną – argumentuje ekspert.

Czytaj więcej

Wadowice pozwą autorów reportażu TVN "Franciszkańska 3"

Zaznacza przy tym, że wprawdzie dobra osobiste osób prawnych podlegają ochronie zgodnie z art. 43 kodeksu cywilnego, to w orzecznictwie przyjmuje się dość jednolicie, że są to wartości niemajątkowe, dzięki którym „osoba prawna może funkcjonować zgodnie ze swoim zakresem działania”. Z reguły chodzi więc o dobre imię i wizerunek.

Polityczny manifest

W odniesieniu do sprawy gminy radca prawny ocenia, że aby sąd mógł uznać jej roszczenie za zasadne, musiałaby ona na wstępie wykazać, że z Janem Pawłem II łączyła ją wyjątkowo bliska relacja. I oczywiście to, że jej prawo do uczuć, czyli czczenia pamięci po zmarłym, zostało naruszone. - W mojej ocenie gminie nie można przypisać zdolności do posiadania bliskich relacji osobistych ze zmarłym, ani też przymiotu zdolności do posiadania uczuć koniecznych przecież do czczenia pamięci osoby – zaznacza Michał Sobierajski. I dodaje: - Abstrahując zatem od konieczności wykazania dokonania naruszenia przez samą treść publikacji, w mojej ocenie uchwałę zobowiązującą burmistrza Wadowic do wystąpienia z powództwem przeciwko autorom reportażu, należy oceniać przede wszystkim w kategoriach politycznego manifestu. 

Michał Sobierajski zauważa przy tym, że „autorzy uchwały mogli przy tym pozostawać w błędnym przekonaniu, że opisane przez nich roszczenie stanowi środek do ochrony dóbr osobistych zmarłego, w imieniu którego chcieliby wystąpić”.

Taki krok to pokłosie głośnego dokumentu Marcina Gutowskiego pt. „Franciszkańska 3”. Padła w nim teza o tym, że Jan Paweł II, w czasie, gdy był jeszcze metropolitą krakowskim, wiedział o przypadkach molestowania seksualnego przez księży, ale informacje te ukrywał.  W uchwale radni zobowiązali burmistrza do pozwania autorów reportażu za naruszenie kultu pamięci osoby zmarłej, czyli urodzonego w Wadowicach Karola Wojtyły, honorowego obywatela tego miasta. Ich zdaniem gmina ma prawo i „moralny obowiązek do zachowania dobrej pamięci o zmarłym”.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Samorząd
Wadowice pozwą autorów reportażu TVN "Franciszkańska 3"
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej