Naczelny Sąd Administracyjny 20 września 2016 r. wydał ważny wyrok dla gmin i społeczności lokalnych. Uznał, że w sprawach planowania przestrzennego nie można przeprowadzać referendum.
NSA oddalił skargę kasacyjną mieszkańców Lwówka (woj. wielkopolskie), którzy domagali się przeprowadzenia referendum dotyczącego lokowania farm wiatrowych. NSA potwierdził, że referendum jest niedopuszczalne, bo prowadziłoby do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem.
Feralne pytanie
Mieszkańcy Lwówka wystąpili do władz lokalnych o zorganizowanie referendum. Chcieli zapytać: „Czy jest Pani/Pan za uchwaleniem zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy, których zapisy określają odległość poszczególnej budowli siłowni wiatrowej nie mniejszą niż 3 km od strefy zabudowy mieszkaniowej?". Wniosek spełniał wszystkie wymagania formalne.
Rada miejska odmówiła jednak przeprowadzenia referendum. Uznała, że gdyby większość mieszkańców odpowiedziała na pytanie twierdząco, to wiążący wynik referendum prowadziłby do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem. A w takich przypadkach ustawa o referendum lokalnym, a konkretnie art. 17 ust. 1, pozwala odmówić przeprowadzenia plebiscytu.
W ocenie radnych pozytywny i wiążący wynik referendum zobowiązałby władze gminy do uchwalenia studium i planu miejscowego o ściśle określonej treści, nawet w sytuacji, gdy co innego wynikałoby z przeprowadzonych w trakcie procedury planistycznej uzgodnień z właścicielami nieruchomości czy podmiotami publicznoprawnymi.
