Nie każdy radny może zwołać posiedzenie

Zadania i kompetencje przewodniczącego rady gminy, jak również jego zastępców określają po części przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EEFD45989CA647FC690043DB8F94631F?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym[/link] (art. 19 i 20), a także statut gminy oraz regulamin prac rady.

Czynności powierzone przewodniczącemu do wykonywania mają charakter materialno-techniczny i sprowadzają się do organizowania prac rady, w tym do koordynowania prac komisji i klubów radnych oraz do zwoływania i prowadzenia jej obrad (sesji).

Przewodniczący jest również upoważniony do reprezentowania organu stanowiącego gminy, czego nie można jednak utożsamiać z prawem do reprezentowania gminy. To ostatnie uprawnienie przysługuje wójtowi (art. 31 ustawy o samorządzie gminnym), a nie przewodniczącemu, który nie został zaliczony do organów gminy.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że przewodniczący rady realizuje również określone zadania niezwiązane z pracą i zadaniami tego organu.

Jak bowiem wynika z treści art. 8 ust. 2 ustawy z 21 listopada 2009 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B09571A34268522F1B2C1B3A0D2916F7?id=292862]o pracownikach samorządowych[/link], przewodniczący rady gminy wykonuje wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta) czynności z zakresu prawa pracy związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy.

[srodtytul]Porządek obrad[/srodtytul]

Rola, jaką ustawodawca przypisał przewodniczącemu, sprowadza się do administracyjnego kierowania pracami rady. Najważniejszym zadaniem z tego zakresu jest przygotowanie sesji organu stanowiącego oraz prowadzenie obrad.

Każdy przewodniczący powinien pamiętać tutaj o treści art. 20 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że po pierwsze posiedzenia rady powinny być zwoływane w miarę potrzeby, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał.

Obowiązkiem przewodniczącego związanym ze zwołaniem sesji jest przede wszystkim ustalenie jej porządku, czyli spisanie w punktach tematów, nad którymi radni będą debatować.

Pamiętać również należy, że zawiadomienie o terminie zwołanej sesji, jak również o miejscu, gdzie się będzie ona odbywała, należy doręczyć radnym, dołączając projekty uchwał, które podczas sesji mają zostać podjęte.

O terminie odbycia sesji rady należy powiadomić również i mieszkańców gminy. Zazwyczaj odbywa się to w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie. Ma to na celu umożliwić zainteresowanym mieszkańcom udział w jej przebiegu.

Prawo przewodniczącego do ustalenia porządku sesji rady gminy ulega czasami ograniczeniu. Ma to miejsce w sytuacjach, o których mowa w art. 20 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, czyli w przypadku zwoływania sesji na wniosek wójta lub radnych (1/4 ustawowego składu rady).

W takich sytuacjach przewodniczący ma po pierwsze ograniczoną możliwość ustalania jej porządku, jest bowiem związany treścią wniosku, który powinien określać porządek obrad sesji nadzwyczajnej oraz zawierać projekty przewidzianych do podjęcia uchwał, po drugie – ma mniejszą swobodę w wyborze terminu, w jakim sesja taka powinna się odbyć.

Zgodnie bowiem z omawianym przepisem sesja nadzwyczajna powinna być zwołana w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia wniosku.

Pamiętać również należy, że porządek obrad każdej sesji rady może zostać zmieniony uchwałą tego organu (por. art. 20 ust. 1a).

W przypadku sesji nadzwyczajnych zwołanych na wniosek wójta (radnych) konieczne jest jednak uzyskanie zgody wnioskodawcy na zmianę (rozszerzenie) określonego we wniosku porządku obrad.

[srodtytul]Policja sesyjna[/srodtytul]

Drugim nie mniej ważnym, a na pewno trudniejszym do wykonywania przez przewodniczącego, jest zadanie związane z prowadzeniem obrad. Przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie określają, jak tę kompetencję przewodniczący powinien wykonywać ani jakie mu przysługują w tym zakresie uprawnienia.

Odpowiednie postanowienia powinny się zatem znaleźć w statucie gminy albo w regulaminie prac rady. Kompetencje związane z prowadzeniem obrad mają przede wszystkim zapewnić właściwy ich przebieg. Służy temu wiele uprawnień przewodniczącego znanych pod zbiorczą nazwą policji sesyjnej.

Wykonywanie przez przewodniczącego gminnej rady policji sesyjnej polega m.in. na otwarciu i zamknięciu sesji, sprawdzaniu istnienia kworum na początku sesji oraz w trakcie jej trwania w przypadkach budzących wątpliwości z inicjatywy własnej lub na wniosek radnych.

W ramach policji sesyjnej przewodniczący udziela radnym i innym osobom obecnym na sali głosu, ustala, w jakiej kolejności radni będą się wypowiadać oraz pilnuje, aby poszczególni dyskutanci przestrzegali czasu wyznaczonego im na wystąpienia.

Prowadząc dyskusję przewodniczący może oczywiście odbierać radnym głos (jeżeli np. mówią nie na temat lub przekraczają czas przeznaczony na ich wystąpienie). Do przewodniczącego należy również zarządzanie i przeprowadzanie głosowań nad projektami uchwał.