Skazanie uzasadnia zwolnienie

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=337021CCCF35712BBF1F247459FC7600?id=292862]ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.)[/link] pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru (np. wójt, członek zarządu powiatu) lub powołania (np. skarbnik, zastępca wójta) może być osoba, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Ust. 3 pkt 2 omawianego artykułu powtarza ten zapis w stosunku do pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym, a art. 6 ust. 4 w stosunku do tych, którzy na podstawie umowy o pracę są zatrudnieni na kierowniczych stanowiskach urzędniczych.

W konsekwencji stwierdzić należy, że osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe nie mogą być zatrudnione na podstawie wyboru, powołania oraz umowy o pracę w urzędach gmin (marszałkowskich), starostwach powiatowych, samorządowych jednostkach organizacyjnych oraz w biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego czy jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

[srodtytul]Nie tylko na podstawie kodeksów[/srodtytul]

Przestępstwa, których popełnienie i za które skazanie skutkuje niemożliwością dalszego zatrudnienia w administracji samorządowej, określają przede wszystkim dwie ustawy.

Pierwszą jest [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=301FCC64632E069EA02F187384D90853?id=74999]ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 ze zm.)[/link], drugą – [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=301FCC64632E069EA02F187384D90853?id=186065]ustawa z 10 września 1990 r. – Kodeks karny skarbowy (DzU nr 111, poz. 765 ze zm.)[/link].

W zasadzie skazanie za większość określonych w ich przepisach przestępstw uniemożliwia dalsze zatrudnienie w samorządzie. Wyjątek dotyczy tych, które są ścigane z oskarżenia prywatnego. Wśród tych ostatnich wymienić należy przestępstwa określone w art. 157 § 2, art. 212 § 4, art. 216 § 5 i art. 217 § 3 kodeksu karnego.

Również ustawy szczególne odsyłają do przepisów kodeksowych. Jako przykład wskazać należy przepisy ustawy o pracownikach samorządowych. Zgodnie z treścią art. 35 ust. 1 pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym (kierowniczym urzędniczym), a także na stanowisku doradcy lub asystenta obowiązany jest złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej.

Podanie w takim oświadczeniu nieprawdy lub zatajenie prawdy skutkuje odpowiedzialnością karną na podstawie art. 233 § 1 kodeksu karnego, czyli za składanie fałszywych zeznań, za co grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech.

Odpowiedzialność z tego samego przepisu kodeksu karnego poniosą również ci pracownicy samorządowi, którzy złożą fałszywe oświadczenia majątkowe. Wynika to wprost z przepisów ustaw ustrojowych: art. 24l [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=07350E1BBDA860283068680CBC769A4A?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591)[/link], art. 25g [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9249EF334337134812E4466E33A38DB2?id=163434]ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.)[/link] oraz z art. 27g [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=274639C81FBB997EDD4538CBBEE8D134?id=163432]ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1590 ze zm.)[/link].

Część z nich zawiera samodzielne regulacje karne. Tak jest w przypadku art. 23 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C636ABE8042CC298F64573B1EAED6E85?id=162786]ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (DzU nr 112, poz. 1198 ze zm.)[/link]. Zgodnie z jego treścią pracownik samorządowy, który wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że przestępstwo to popełni zarówno pracownik, który zaniecha zamieszczenia w Biuletynie Informacji Publicznej informacji określonych w art. 8 ust. 3 i 4 ustawy, jak i ten, który takich informacji nie udziela w trybie wnioskowym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy.

Wymienione przepisy to tylko przykłady. Jest ich o wiele więcej.

[srodtytul]Zbawienne skutki zatarcia[/srodtytul]

Osoba skazana prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa nie może piastować określonych stanowisk w administracji samorządowej. Zakaz ten nie obowiązuje oczywiście na zawsze, a jedynie do czasu, w którym to następuje zatarcie skazania, czyli wykreślenie przestępcy z rejestru skazanych.

Zatarcie skazania (patrz art. 107 § 1 – 6 k.k.) następuje po upływie określonego czasu od chwili wykonania lub darowania kary. Okres ten wynosi co do zasady dziesięć lat w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności lub kary 25 lat pozbawienia wolności. Na wniosek skazanego sąd może orzec zatarcie skazania po upływie lat pięciu, ale tylko pod warunkiem, że orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekraczała trzech lat.

W razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia.