Dochód ustalamy według nowych zasad

Zmiany wynikają z uchwalonej 12 lutego 2010 r. przez Sejm [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=343664]nowelizacji ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw. Jej tekst został opublikowany w DzU nr 40, poz. 229[/link]. Wśród wprowadzonych zmian najważniejsze dotyczą treści art. 8. Przepis ten określa, komu przysługują świadczenia z pomocy społecznej, odwołując się przede wszystkim do kryterium dochodowego.

Precyzuje, jakie miesięczne przychody należy przy jego obliczaniu uwzględnić, oraz wymienia te, których przy dokonywaniu tej operacji nie bierze się pod uwagę. W przepisach art. 8 ustawy o pomocy społecznej określono również sposób dokumentowania osiąganych przychodów przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, w tym pozarolniczą.

[srodtytul]Bez danin publicznych...[/srodtytul]

Jak wynika z treści art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2, prawo do świadczeń z pomocy społecznej – z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91 – przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której miesięczny dochód ustalany na potrzeby pomocy społecznej nie przekracza 477 zł. Rodzinie zaś może zostać przyznane świadczenie, jeśli dochód na osobę w niej nie przekracza 351 zł miesięcznie.

Świadczenie może zostać również przyznane rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Przykładowo wskazać można, że zgodnie z tym ostatnim przepisem kryterium dla czteroosobowej rodziny wynosi: 351 x 4 = 1404 zł.

Warto również wspomnieć, co przepisy ustawy traktują jako dochód. Zgodnie z treścią jej art. 8 ust. 3 za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu – z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania.

Oznacza to, że jeżeli wniosek składamy w kwietniu, to przedstawić w nim należy dochody uzyskane w marcu. Przy czym obliczając kryterium dochodowe na osobę w rodzinie, należy zsumować przychody wszystkich jej członków.

Przykładowo wskazać można otrzymywane wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, zasiłki dla bezrobotnych. Pamiętać również należy, że pod uwagę bierze się wartość dochodów netto, czyli bez uwzględnienia miesięcznych obciążeń podatkiem od osób fizycznych oraz składkami na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenia społeczne.

[srodtytul]Uczeń zyska, emeryt straci[/srodtytul]

Przy obliczaniu kryterium dochodowego nie uwzględnia się również kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Ale na tym nie koniec. Zgodnie bowiem z treścią znowelizowanego art. 8 ust. 4 do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy nie wlicza się ponadto:

- jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego,

- zasiłku celowego,

- pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty,

- wartości świadczeń w naturze,

- świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.

Z porównania brzmienia tego przepisu w wersji obowiązującej przed wejściem w życie nowelizacji z 12 lutego 2010 r. oraz obecnie wynika, że wykreślono z niego zapis mówiący o tym, że do kryterium dochodowego nie wlicza się zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2D126D7B016633F46C0C1F4CE4E4A213?id=177926]ustawy z 20 maja 2005 r. o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r. (DzU nr 102, poz. 852). [/link]

Dodano natomiast przepis mówiący o niewliczaniu do kryterium dochodowego zasiłku celowego oraz pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu omawianej nowelizacji, zmiana ta w przypadku zasiłków celowych ma charakter precyzujący. Zasiłki te ze względu na jednorazowy charakter nie były bowiem i tak uwzględniane przy obliczaniu dochodu.

W przypadku pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty zaproponowana zmiana ma również charakter precyzujący. Ze względu bowiem na różne formy przyznawanej pomocy (m.in. pomoc rzeczowa, pieniężna, jednorazowa, okresowa) występowała różna praktyka zaliczania tych świadczeń do dochodu rodzin ustalanego do celów pomocy społecznej.

Obecnie jasne jest, że niezależnie od formy udzielonej pomocy nie uwzględnia się jej przy obliczaniu dochodu.

[srodtytul]Dla prowadzących działalność[/srodtytul]

31 marca 2010 r. znowelizowane zostały również ust. 5 i 7 art. 8 dotyczące zasad ustalania dochodu osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Zmiana ta wynika z konieczności dostosowania sposobu obliczania dochodu osób prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych do zmienionych przepisów ostatniej z wymienionych ustaw.

W związku z likwidacją obowiązku składania miesięcznych deklaracji przez osoby prowadzące działalność gospodarczą na tzw. zasadach ogólnych dotychczasowy sposób dokumentowania dochodu tych osób na podstawie deklaracji miesięcznych nie znajduje zastosowania.

Obecnie z art. 8 ust. 5 wynika, że dochód takich osób ustala się, dzieląc kwotę dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym złożonym za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w których podatnik taką działalność prowadził. Gdy nie prowadził takiej działalności, za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.

Zmiana art. 8 ust. 7 jest konsekwencją zmiany ust. 5 i określa zawartość zaświadczenia wydawanego przez naczelnika urzędu skarbowego.

[ramka][b]Inne zmiany wynikające z nowelizacji[/b]

Z treści art. 42 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wynika, że za osobę, która zrezygnowała z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale chorym członkiem rodziny, składkę na ubezpieczenie rentowe i emerytalne opłaca ośrodek pomocy społecznej.

Przepis ten określa również sytuacje, w których ośrodek nie ma obowiązku opłacania tych składek. Zgodnie z obowiązującym od 31 marca brzmieniem art. 42 ust. 5 składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która:

- w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej dziesięć lat,

- posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. [/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]