Choć rozporządzenie z 22 kwietnia 2008 r. (patrz podstawa prawna) weszło w życie z dniem ogłoszenia (czyli 29 kwietnia 2008r.), to nowe stawki wynagrodzenia zasadniczego obowiązują od 1 stycznia 2008 r. A to dlatego że w myśl ustawy z 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (DzU nr 110, poz. 1255 ze zm.) do podwyższenia wynagrodzeń dla budżetówki dochodzi w ciągu trzech miesięcy po ogłoszeniu budżetu z wyrównaniem od 1 dnia początku danego roku. Załącznik nr 2 do rozporządzenia podaje podwyższone stawki pensji zasadniczej (patrz tabela). Minimalne kwoty wzrosły o 8,3 – 19,04 proc., a maksymalne o około 10 proc. Przykładowo X kategorii zaszeregowania – stanowiska psychologa i wychowawcy w aresztach śledczych i zakładach karnych zostały przyporządkowane widełki 1500 – 1960 zł. Wcześniej było to 1350 – 1780 zł. Nie zmieniły się natomiast dotychczasowe regulacje o dodatku za wysługę lat, za pracę w porze nocnej, funduszu premiowym, funduszu nagród oraz pozostałych świadczeniach pieniężnych, np. nagrodach jubileuszowych, odprawach emerytalnych i rentowych.
Nowe rozporządzenie nie zawiera natomiast wcześniejszej regulacji o wysokości i warunkach przyznawania dodatku za prace wykonywane w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca musi zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Tym samym nie powinny istnieć przepisy o dodatku, którego wypłata usprawiedliwiałaby pracodawcę w utrzymaniu szkodliwych lub uciążliwych warunków pracy. Wielu szefów wychodzi bowiem z założenia, że wypłata tego dodatku zwalnia ich z wymogu poprawy warunków pracy, a przecież dodatek do wynagrodzenia nie powinien być rekompensatą za złe warunki pracy.
Nie znaczy to jednak, że ten dodatek w ogóle znika albo że pracownicy stracą na dotychczasowych wynagrodzeniach. Rezygnacja z dodatku za prace wykonywane w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia nie ma negatywnych konsekwencji dla zatrudnionych. Rozporządzenie w § 12 przewiduje bowiem utrzymanie dotychczasowego poziomu wynagrodzenia pracowników zatrudnionych u pracodawcy 1 maja 2008 r.
Stosownie do warunków świadczonej pracy pracodawcy będą mogli wynagradzać pracowników, przyznając im dodatek specjalny. Za co on przysługuje? Za okresowe zwiększenie obowiązków służbowych lub powierzenie dodatkowych zadań albo ze względu na charakter lub warunki wykonywania pracy.
Pamiętać jednak należy o tym, że jest to dodatek fakultatywny. Pracodawca nie ma obowiązku go przyznać. W uzasadnieniu do projektu tego rozporządzenia resort pracy wskazuje na uniwersalny charakter przepisu określającego warunki przyznawania nowego dodatku. Pozwoli to pracodawcom prowadzić zakładową politykę płac, w tym wynagradzać podwładnych odpowiednio do wykonywanych zadań bądź warunków pracy.
Dodatek ten zaczął obowiązywać 1 maja 2008 r., bo przepisy uchylające poprzednie regulacje o dodatku za prace wykonywane w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia przestały funkcjonować dzień wcześniej.
