Worek unijnych pieniędzy z Funduszu Spójności

W tym samym terminie, czyli od 16 do 30 listopada, przeprowadzone zostaną trzy równoległe konkursy. Instytucje zaangażowane w realizację programu IŚ czekają w tym czasie na wnioski o dofinansowanie od jednostek samorządu terytorialnego w ramach działań:

- 2.2 „Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich”,

- 2.1 „Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych”,

- 1.1 „Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM”.

Każde z nich oferuje oczywiście inny zakres wsparcia i skierowane jest do różnych podmiotów. Generalnie zasadą PO IŚ jest to, że finansuje on tylko duże projekty, czyli takie, których wartość lub zasięg oddziaływania są znaczne. Dlatego np. minimalna wartość inwestycji dla działania 2.2 to 20 mln zł.

Dla pozostałych taka wartość nie została wprawdzie określona, ale warto wskazać, że przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami powinny służyć obsłudze co najmniej 150 tys. mieszkańców, a gospodarka wodno-ściekowa, zgodnie z samą nazwą działania, służy finansowaniu inwestycji w aglomeracjach powyżej 15 tys. mieszkańców.

Wprawdzie w tym ostatnim wypadku projektem można objąć mniejsze miejscowości, ale tylko wtedy, gdy przynajmniej jedna z nich spełnia warunek 15 tys. RLM (równoważna liczba mieszkańców). [b]Konkursy są zatem raczej skierowane do dużych gmin lub ich porozumień i związków (realizacja wspólnych projektów).[/b]

[srodtytul]Na terenach powojskowych[/srodtytul]

Jedną z możliwość, jakie otrzymują samorządy, jest realizacja inwestycji polegających na kompleksowej rekultywacji terenu, zmierzającej do przywrócenia jego naturalnego ukształtowania i/lub osiągnięcia przez glebę lub ziemię zawartości substancji zgodnych z wymaganymi standardami (rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych np. przez przemysł i górnictwo).

[b]Jednak w ramach działania mogą być realizowane wyłącznie tzw. projekty wielkoobszarowe na terenach niezurbanizowanych i jedynie w sytuacji, gdy obecny właściciel gruntu nie jest odpowiedzialny za powstanie zanieczyszczenia[/b] lub degradację środowiska (nie dotyczy projektów, dla których wnioskodawcą jest wojsko).

Budżet takiego projektu może obejmować prace przygotowawcze, czyli np. usuwanie min, zanieczyszczeń chemicznych lub ropopochodnych. Inwestycje mogą także przewidywać ochronę (zabezpieczanie, stabilizację) osuwisk.

Dodatkowo, przy czym siłą rzeczy dotyczy to samorządów nadmorskich, wspierane będą projekty polegające na ratowaniu brzegów morskich przez zapobieganie zanikowi plaż morskich i stabilizację morskiej linii brzegowej (budowa falochronów, wprowadzanie nasadzeń roślinnych, nawożenie piasku).

[srodtytul]Odzyskiwanie odpadów...[/srodtytul]

Jednym z celów działania 2.1 „Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych” jest zmniejszenie ilości odpadów komunalnych kierowanych na tradycyjne wysypiska. W tym szczególnie odpadów niebezpiecznych, które powinny być wydzielane z całości śmieci. Dlatego [b]na wsparcie mogą liczyć projekty przyczyniające się do przeciwdziałania powstawaniu odpadów, redukcji ich ilości i zwiększenia udziału odpadów poddawanych odzyskowi i unieszkodliwianiu innymi metodami niż składowanie[/b].

Każdy taki projekt powinien wynikać i być zgodny z odpowiednimi krajowymi i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami. Innymi słowy działanie powinno być realizowane poprzez rozwój nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, w tym ich termicznego przekształcania oraz intensyfikację odzysku, w tym recyklingu.

Przykładowym projektem może być [b]budowa instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku, w szczególności demontażu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz przetwarzania odpadów z niego powstałych,[/b] demontażu mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, sortowania odpadów selektywnie zbieranych lub ich mechaniczno-biologicznego przetwarzania. Należy podkreślić, że wsparcie będą mogły uzyskać instalacje przeznaczone do obsługi regionów zamieszkanych przez minimum 150 tys. mieszkańców. Ponadto takie projekty oprócz części inwestycyjnej powinny przewidywać społeczne kampanie edukacyjne związane z gospodarowaniem odpadami.

[srodtytul]... i rozbudowa sieci[/srodtytul]

Z kolei ostatnie z działań (nr 1.1) ma służyć budowie, rozbudowie i modernizacji oczyszczalni ścieków oraz systemów kanalizacji zbiorczej w aglomeracjach powyżej 15 tys. mieszkańców (RLM). [b]Inwestycje takie muszą być jednak ujęte w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

Warunkowo projekt może objąć swoim zasięgiem miasta od 2 do 15 tys. mieszkańców, jeżeli przynajmniej jedno z miast objętych inwestycją będzie spełniać wymóg liczby ludności.[/b]

Ważnym elementem decydującym o szansach uzyskania dotacji jest wskaźnik koncentracji. Mianowicie w przypadku budowy (rozbudowy) sieci kanalizacyjnej wskaźnik ten powinien wynosić 120 osób na kilometr nowo budowanej sieci.

Ponadto w uzasadnionych przypadkach w zakres projektu może zostać włączona budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę oraz budowa kanalizacji deszczowej. Jednak w budżecie projektu wydatki na tę część nie mogą przekroczyć 49 proc. jego całkowitych kosztów.

[ramka][b]Dokąd z aplikacją[/b]

[b]Niezależnie od konkursu (działania) za nabór wniosków odpowiadają Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie lub właściwy dla danego województwa wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej.[/b]

Ten pierwszy przyjmuje projekty, których szacunkowa wartość przekracza 25 mln euro, regionalne obsługują projekty o mniejszej wartości. Szczegółowe informacje o naborach (regulaminy konkursów, wzory wniosków) zostały opublikowane na stronach Ministerstwa Środowiska www.mos.gov.pl.

[b]Uwaga [/b]

[b]Budżety poszczególnych konkursów:[/b]

- 2.2 „Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich” – 50 mln euro