Akt można uchylić z trzech powodów

Z art. 59 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=663C0791650F509087ABF6E67837D3A9?id=302333]ustawy z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie[/link] wynika, że na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach wojewoda oraz organy niezespolonej administracji rządowej stanowią akty prawa miejscowego obowiązujące w województwie lub jego części. Organy rządowej administracji niezespolonej działające w województwie są obowiązane do uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy na podstawie odrębnych przepisów prawa (ust. 2).

[srodtytul]Rozporządzenia porządkowe[/srodtytul]

Jak natomiast wynika z art. 60 ust. 1 omawianej ustawy, wojewoda posiada również kompetencję do wydawania rozporządzeń porządkowych, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Rozporządzenia takie mogą być wydane pod warunkiem, że ich zakres nie został już uregulowany w innych aktach prawnych.

W treści ustępu 2 omawianego przepisu ustawodawca przyznał ponadto wojewodzie kompetencje do zamieszczania w rozporządzeniach porządkowych przepisów zawierających sankcje karne za ich naruszenie. Grzywny te są wymierzane w trybie i na zasadach określonych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B9366BD3AFF682C5855C617652FE4AD7?id=186056]ustawie z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (DzU z 2007 r. nr 109, poz. 756 ze zm.)[/link].

Ustęp trzeci tego przepisu wymaga z kolei, aby rozporządzenia porządkowe wojewody były niezwłocznie przekazywane nie tylko prezesowi Rady Ministrów, ale również marszałkowi województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom, na których terenie mają być stosowane.

[srodtytul]Możliwa skarga do sądu[/srodtytul]

Ustawa o wojewodzie i administracji niezespolonej w województwie stanowi, że organem nadzorującym wydawane przez wojewodę i organy administracji niezespolonej przepisy prawa miejscowego jest prezes Rady Ministrów.

Wynika to wprost z treści jej art. 61 ust. 1, który stanowi, że to [b]właśnie premier uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej[/b], jeżeli są one niezgodne z ustawami albo aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady Ministrów bądź naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.

Trzeba również zwrócić uwagę na treść art. 63 omawianej ustawy, zgodnie z którym [b]każdy, którego interes prawny lub uprawnienie zostało naruszone przepisem aktu prawa miejscowego wydanym przez wojewodę lub organ niezespolonej administracji rządowej, w sprawie z zakresu administracji publicznej, może, po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis, lub organu upoważnionego do uchylenia przepisu w trybie nadzoru do usunięcia naruszenia, zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. [/b]

Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie w sytuacji, w której wojewoda lub organ niezespolonej administracji rządowej nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich. W takich przypadkach sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego (art. 64 ust. 1 i 2).

[srodtytul]Szczegółowy tryb kontroli[/srodtytul]

1 kwietnia 2010 r. weszło w życie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=335956]rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 grudnia 2009 r. w sprawie trybu kontroli aktów prawa miejscowego ustanawianych przez wojewodę i organy niezespolonej administracji rządowej (DzU z 2009 r. nr 222, poz. 1754)[/link]. Podstawą do jego wydania jest art. 61 ust. 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie.

Jak wynika z jego treści, wojewoda przekazuje wydany akt prawa miejscowego, wraz z uzasadnieniem, niezwłocznie po jego podpisaniu ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej za pośrednictwem właściwego rzeczowo ministra. W przypadku, gdy akt ten reguluje sprawy należące do właściwości dwóch lub więcej ministrów – za pośrednictwem wszystkich właściwych rzeczowo ministrów. Zastosowanie takiej procedury jest konieczne, ponieważ ministrowie ci mają obowiązek sporządzić opinię na temat przekazanego do kontroli aktu.

Zadaniem ministra właściwego do spraw administracji jest kontrola aktu pod względem jego zgodności z przepisami prawa oraz zasadami rzetelności i gospodarności. Natomiast badaniem aktu pod względem jego zgodności z założeniami polityki Rady Ministrów zajmuje się premier osobiście.

W razie stwierdzenia, że badany akt prawa miejscowego jest niezgodny z obowiązującym prawem, zasadami rzetelności i gospodarności albo z polityką rządu, należy o tym fakcie poinformować wojewodę, który w terminie 14 dni może sam uchylić ten akt. Jeżeli tego nie uczyni, to prezes Rady Ministrów wydaje zarządzenie nadzorcze.

Taka sama procedura obowiązuje w przypadku badania aktów prawa miejscowego wydawanych przez organy niezespolonej administracji rządowej.

[ramka][b]Nieważność gminnych uchwał i zarządzeń[/b]