Rolnik może być wójtem, przedsiębiorca już nie

O ile przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=00E1DB19806409315103E6645A2DCB5D?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.[/link], dalej: usg) zakazują łączenia mandatu radnego z prowadzeniem działalności gospodarczej na mieniu komunalnym gminy, w którym radny mandat uzyskał, o tyle przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=155FDBB6819762A722039F954720166A?id=184117]ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 216, poz. 1584 ze zm.[/link], dalej: uopdg), które znajdują zastosowanie m.in. do wójtów (burmistrzów i prezydentów miast), są o wiele bardziej rygorystyczne.

W zasadzie zezwalają wójtom jedynie na prowadzenie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, i to też jedynie w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego.

[srodtytul]Co jest zabronione[/srodtytul]

Mówi o tym art. 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. Zgodnie z jego treścią w okresie pełnienia funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie można być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego ani spółdzielni. Nie można być zatrudnionym lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywoływać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.

Nie można zasiadać we władzach fundacji, które prowadzą działalność gospodarczą. Jak również prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

Wójt, burmistrz, prezydent miasta nie może ponadto posiadać w spółkach prawa handlowego akcji lub udziałów przedstawiających więcej niż 10 proc. kapitału zakładowego każdej ze spółek.

[srodtytul]Kogo dotyczy zakaz[/srodtytul]

Od razu wskazać należy, że określone w art. 4 uopdg zakazy nie dotyczą tylko i wyłącznie osób piastujących funkcję gminnego organu wykonawczego. Stosuje się je w zasadzie do wszystkich urzędników samorządowych wysokiego szczebla. Których konkretnie? Mówi o tym art. 2 pkt 6 – 6b omawianej ustawy. Zgodnie z jego treścią określone w art. 4 zakazy stosuje się również:

- w gminach – do zastępców wójta, sekretarza i skarbnika, kierowników jednostek organizacyjnych gminy, osób zarządzających i członków organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi oraz innych osób wydających decyzje administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta);

- w powiatach i województwach – do członków zarządów (w tym starosty i marszałka), skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu (województwa), osób zarządzających i członków organów zarządzających powiatowymi (wojewódzkimi) osobami prawnymi oraz innych osób wydających decyzje administracyjne w imieniu starosty (marszałka).

Nieprzestrzeganie przez samorządowych VIP-ów zakazów antykorupcyjnych określonych w art. 4 uopdg pociąga za sobą przykre skutki. Jeżeli naruszenia zakazów ustawowych dopuści się wójt (burmistrz, prezydent miasta), powoduje to wygaśnięcie jego mandatu, a w konsekwencji utratę stanowiska.

W przypadku członków zarządu powiatu (województwa) naruszenie wspomnianych zakazów powoduje konieczność odwołania z pełnionej funkcji. Powinno to nastąpić najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym przewodniczący rady (sejmiku) uzyskał informację o przyczynie odwołania.

W przypadku, gdy naruszenia art. 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. dopuścili się pozostali wymienieni w art. 2 pkt 6 – 6b pracownicy samorządowi, konsekwencją jest zawsze odwołanie z zajmowanego stanowiska albo rozwiązanie umowy o pracę, czyli mówiąc wprost, utrata zatrudnienia.

Jak można się dowiedzieć z lektury art. 4 pkt 3, wójt (marszałek, starosta i inne samorządowe VIP-y) nie może zasiadać we władzach spółdzielni.

[srodtytul]Przewidziano wyjątki[/srodtytul]

Ustawodawca przewidział jednak bardzo znaczący wyjątek od tej ogólnej zasady, zezwalając lokalnym włodarzom na piastowanie funkcji członków zarządów, rad nadzorczych i komisji rewizyjnych spółdzielni mieszkaniowych.

Pozostałe wyjątki określone zostały w art. 6 uopdg. Jak się można dowiedzieć z jego treści, zakaz zajmowania stanowisk w organach spółek prawa handlowego nie dotyczy samorządowców, o ile zostali oni zgłoszeni do objęcia takich funkcji w spółce prawa handlowego przez: