Pilna potrzeba nie może wynikać z niedbalstwa

Jak wynika z treści art. 62 ust. 1 pkt 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B7215A543423B057981FCF1A1655C959?id=247401]ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.)[/link], zamawiający, np. gmina, może w określonych sytuacjach stosować uproszczony tryb udzielania zamówień publicznych: negocjacji bez ogłoszenia.

Aby to było możliwe kumulatywnie muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

- występuje pilna potrzeba;

- pilna potrzeba udzielenia zamówienia nie wynika z przyczyn leżących po stronie zamawiającego;

- wcześniej nie można było przewidzieć konieczności udzielenia zamówienia publicznego;

- nie ma możliwości zachować terminów przewidzianych przez Prawo zamówień publicznych właściwych dla przetargu nieograniczonego, ograniczonego, czy negocjacji z ogłoszeniem.

[srodtytul]Negocjacje bez ogłoszenia[/srodtytul]

Dopuszczalność powoływania się na przesłankę z art. 62 ust. 1 pkt 4 prawa zamówień publicznych uzależniona jest od łącznego wystąpienia wszystkich wymienionych w tym przepisie warunków. Ponadto powinien między nimi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy oraz związek czasowy.

Jak wynika z opublikowanych przez Urząd Zamówień Publicznych wyjaśnień, udzielenie zamówienia w tym trybie co do zasady powinno ograniczać się tylko do zakresu koniecznego do zapobieżenia negatywnym skutkom nieprzewidzianego zdarzenia. Ponadto pamiętać należy, że możliwość udzielenia zamówienia z zastosowaniem trybu negocjacji bez ogłoszenia musi wynikać również z okoliczności, w których zamawiający nie ponosi winy.

Oznacza to, iż [b]powstanie pilnej potrzeby udzielenia zamówienia nie może wynikać z niestaranności lub niedbalstwa zamawiającego,[/b] ale pomimo że zamawiający dochował należytej staranności w swoim działaniu (wyjaśnienia są dostępne na stronie www.usp.gov.pl).

Oprócz zaistnienia wyjątkowej sytuacji niepowstałej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego ustawodawca wymaga ponadto, aby przypadku takiego zamawiający nie mógł przewidzieć. W literaturze przedmiotu do tego rodzaju sytuacji zalicza się zdarzenia, których zaistnienie w normalnym toku rzeczy było mało prawdopodobne.

[b]Konieczne zatem będzie wykazanie przez zamawiającego, iż mimo zachowania należytej staranności nie można było obiektywnie przewidzieć wystąpienia wyjątkowej sytuacji, powodującej konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia.[/b]

Dodatkowym warunkiem udzielenia zamówienia publicznego w oparciu o tryb negocjacji bez ogłoszenia jest obiektywna niemożność zachowania terminów określonych dla trybów konkurencyjnych. Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że z ułatwień wynikających z treści art. 62 ust. 1 pkt 2 prawa zamówień publicznych skorzystać nie można, gdy zamawiający ma wystarczająco dużo czasu na przeprowadzenie postępowań konkurencyjnych w trybie przyśpieszonym.

[srodtytul]Z wolnej ręki[/srodtytul]

Czasem może się zdarzyć i tak, że wystąpienie nieprzewidywalnej, wyjątkowej sytuacji, niewynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wymaga natychmiastowego udzielenia zamówienia publicznego. W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 67 ust. 1 pkt prawa zamówień publicznych, uzasadniający udzielenie zamówienia z wolnej ręki.

Dopuszczalność powoływania się na przesłankę art. 67 ust. 1 pkt 3 Prawa zamówień publicznych uzależniona jest od łącznego zaistnienia wszystkich wymienionych w przepisie warunków, między którymi powinien zachodzić związek przyczynowo-skutkowy oraz związek czasowy. Oprócz zaistnienia wyjątkowej sytuacji niewynikłej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego ustawodawca wymaga ponadto, aby sytuacji tej zamawiający nie mógł przewidzieć. Dodatkowo wystąpienie okoliczności, której zamawiający nie mógł przewidzieć, musi powodować konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia.

[b]Ważne jest tutaj odróżnienie pilności udzielenia zamówienia publicznego, od konieczności natychmiastowego wykonania zamówienia. [/b]Nie wszystkie zamówienia, które powinny być udzielone w trybie pilnym, wymagają natychmiastowego wykonania. Dla udzielania zamówień w trybie pilnym ustawodawca przewidział inny niż wolna ręka tryb, mianowicie negocjacje bez ogłoszenia.

Uwaga! Zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki powinno służyć wyłącznie do przeciwdziałań lub do usunięcia skutków nieprzewidywalnej sytuacji, która nie była przez zamawiającego zawiniona i której nie mógł on przeciwdziałać, a z powodu zaistnienia której zamawiający staje przed koniecznością natychmiastowego wykonania określonego rodzaju zamówienia.

[ramka][b]Przykład[/b]

Gmina Lewandów została dotknięta powodzią. Do zorganizowania akcji ratunkowej potrzebny jest sprzęt (łodzie, pompy), a do wzmacniania wałów przeciwpowodziowych – piasek i worki.

Gmina tych rzeczy nie posiada (powodzie zdarzają się na tym terenie bardzo rzadko), dlatego musi dokonać stosownych zakupów. Ponieważ są one potrzebne natychmiast, to zamówienie na ich dostawę zostanie zrealizowane z wolnej ręki (art. 67 ust. 1 pkt 3 pzp).[/ramka]

[srodtytul]Powódź spowodowała [/srodtytul]