Jak gmina rozliczy wydatki na uzbrojenie terenów przemysłowych

Aby zapewnić zachowanie zasady neutralności, powinno jej przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 1820/16.

Czytaj także: Obrót mieniem komunalnym z VAT

Wniosek o interpretację...

Gmina wystąpiła o wydanie interpretacji w zakresie podatku VAT. We wniosku wskazała, że w latach 2013 -2014 realizowała inwestycję polegającą na dostosowaniu terenów strefy przemysłowej do potrzeb inwestorów zewnętrznych. Strefa składa się z nieruchomości gruntowych położonych w obrębie miasta, które zostały w pełni uzbrojone i przygotowane każdorazowo pod lokalizację nowych inwestycji przemysłowych. Przedmiotowe nieruchomości przeznaczone są do sprzedaży na rzecz potencjalnych inwestorów.

W związku z przygotowaniem i realizacją inwestycji gmina poniosła szereg wydatków, od przygotowania map i dokumentacji projektowej, po wydatki na wykonanie kanalizacji deszczowej i sanitarnej oraz sieci wodociągowej. Po zakończeniu inwestycji elementy infrastruktury zostały przekazane na stan gminnego zakładu budżetowego, wykonującego w ramach gminy zadania z zakresu dostarczania wody i odprowadzenia ścieków z terenu inwestycji, na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych.

... i stanowisko gminy

Gmina zapytała, czy przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z inwestycją. Sama stanęła na stanowisku, że takie prawo jej przysługuje. Argumentowała, że poniesione wydatki mają bezpośredni związek z wykonywanymi przez gminę czynnościami opodatkowanymi VAT w postaci sprzedaży terenów inwestycyjnych, która to sprzedaż – w przypadku braku poniesienia tych wydatków – byłaby zasadniczo niemożliwa lub bardzo utrudniona. Ponadto, gdyby nie zamiar sprzedaży terenów inwestycyjnych na rzecz inwestorów, gmina najprawdopodobniej nie podjęłaby się realizacji inwestycji.

Tak więc, pomimo że prowadzenie gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej co do zasady mieści się w katalogu zadań własnych gminy, w tym konkretnym przypadku istotny jest cel, który przyświeca realizacji tej konkretnej inwestycji. Poniesione wydatki mają na celu przygotowanie określonych nieruchomości do sprzedaży poprzez zapewnienie infrastruktury koniecznej do lokowania na nich nowych inwestycji, nie zaś zapewnienie „dóbr publicznych" mieszkańcom gminy. Działania Gminy zatem podejmowane są w celu dokonania czynności opodatkowanej VAT.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 29 grudnia 2015 r., sygn. IPTPP3/ 4512-368/15-5/JM, uznał stanowisko gminy za prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia VAT w związku z wydatkami poniesionymi na kanalizację sanitarną i wodociągi oraz za nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia VAT od wydatków na kanalizację deszczową. W uzasadnieniu wskazał, że wykonanie kanalizacji deszczowej odbyło się w ramach władztwa publicznego i gmina wykonując to zadanie działa jako administracja publiczna. Nałożenie na gminę obowiązku budowy przedmiotowych sieci nie prowadzi bowiem do powstania po stronie mieszkańca ani żadnego innego podmiotu uprawnienia, na podstawie którego przysługiwałoby mu żądanie o tę inwestycję. Podjęcie działań dotyczących budowy uzbrojenia terenów przeznaczonych pod zabudowę nie oznacza, że budowa nastąpi w ramach prowadzonej przez gminę działalności gospodarczej.

Nadal jest to sfera działań publicznoprawnych, która nie ma cech działalności gospodarczej. W rozpatrywanej sprawie brak jest związku przyczynowo-skutkowego, nawet o charakterze pośrednim, pomiędzy wybudowaniem kanalizacji deszczowej a sprzedażą przedmiotowych działek. Zdaniem organu podatkowego, związku takiego nie można upatrywać w tym, że celem budowanej infrastruktury było zachęcenie inwestorów do nabycia działek, które Gmina zamierzała sprzedać.

Wyrok WSA i NSA

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który wyrokiem z 13 lipca 2016 r., sygn. I SA/Łd 459/16, uznał stanowisko organu podatkowego za nieprawidłowe i interpretację uchylił. Analogiczne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny. W ustnym uzasadnieniu wyroku podkreślił, że jednostka samorządu terytorialnego nawet realizując zadania własne może działać jak przedsiębiorca, dla odliczenia VAT naliczonego zaś znaczenie ma związek poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi.

W ocenie NSA, w omawianej sprawie, wbrew temu co utrzymuje organ, związek ten jest bardzo uchwytny. Mamy tu do czynienia ze specjalnymi terenami przemysłowymi i znajdującymi się na nich działkami przeznaczonymi wyłącznie na inwestycje. Działki te nie będą służyły mieszkańcom w takim sensie, że nie będą przeznaczone na ich prywatne cele. Są one przeznaczone pod inwestycje o charakterze przemysłowym, a zatem kwestia dozbrojenia tych działek w celu zachęcenia inwestorów do kupna i uzyskania lepszej ceny, niewątpliwe pozostaje w związku z czynnościami opodatkowanymi. Wyrok jest prawomocny.

komentarz eksperta

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe