"Samorząd ma za zadanie przede wszystkim zaspokajać potrzeby swoich mieszkańców. Jednak dziś samorząd jest mocno związany przepisami, co zniechęca społeczności lokalne do angażowania się w sprawy lokalne, swojej okolicy" - mówił prof. Jerzy Regulski podczas konferencji na temat konsultacji społecznych i kontroli przez mieszkańców decyzji podejmowanych przez administrację samorządową.
"Żeby to zmienić należy – mówił prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej – dostosować przepisy tak, żeby sprzyjały większej partycypacji społeczności lokalnych w życiu lokalnym. Można to zrobić – mówił – poprzez zmianę ordynacji wyborczej na taką, żeby wybory do samorządów odbywały się w okręgach jednomandatowych. Można rozważać także wprowadzenie imiennego głosowania radnych oraz wprowadzić tak zwane wysłuchanie publiczne, czy możliwość inicjowania dyskusji publicznej przez obywateli."
Katarzyna Batko-Tołuć, współzałożycielka i prezeska Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich uważa natomiast, że mieszkańcy nie znają swych praw, są zależni od władzy lokalnej i boją się podejmowania interwencji.
Jej zdaniem nie jest łatwo przyglądać się, w jaki sposób funkcjonuje władza lokalna, bowiem często jest to odbierane przez samorządowców jako konkurencja i próba przejęcia ich stanowisk pracy.
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej podsumowała projekt dotyczący monitoringu legislacji w samorządach. Wydała dwie publikacje: „Przewodnik dla samorządowców: Jak prowadzić konsultacje społeczne w samorządach?” i „Poradnik dla społeczności lokalnych: Legislacja w samorządzie terytorialnym”.
