Przepisy samorządowe do zmiany

Regulacje określające zasady sprawowania kontroli nad działalnością gmin nie zdają egzaminu

Publikacja: 23.11.2010 02:00

Przepisy samorządowe do zmiany

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski

Do takich wniosków doszli zebrani na zorganizowanym przez Katedrę Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego seminarium „Nadzór nad samorządem a granice jego samodzielności".

[srodtytul] Zbyt dalekie ingerencje [/srodtytul]

– To, w jakim stopniu regionalne izby obrachunkowe oddziałują na politykę finansową gmin, zależy od sposobu oceny legalności badanych uchwał i zarządzeń – mówiła dr hab. Joanna Salachna, prof. Uniwersytetu w Białymstoku. – Regionalne izby obrachunkowe co do zasady uznają akt za legalny wówczas, gdy jego regulacje oparte są na szczegółowej ustawowej podstawie prawnej. Negują zaś te uchwały, które zostały podjęte na podstawie prawnej formuły domniemania kompetencji zadaniowych wspólnot samorządowych.

Zdaniem prof. Salachny jest to efekt błędnego odczytywania przez RIO zawartych w ustawach upoważnień, traktowania ich wyłącznie w kategoriach nakazów i zakazów określonych zachowań. Powoduje to, że mimo gwarancji ustawowych gminy są pozbawiane samodzielności (swobody) finansowej. Należy się zastanowić nad zmianą sposobu stosowania prawa przez organy nadzoru.

Nie do końca jest również jasne, jakie zarządzenia są badane przez wojewodów i RIO. Zwracał na to uwagę Mirosław Chrapusta z Wydziału Prawnego i Nadzoru Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.

– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2053076AFC0E8748BF24ACE6E90188F2?id=163433]Ustawa o samorządzie gminnym[/link] mówi jedynie o obowiązkowym przedstawianiu zarządzeń zawierających przepisy porządkowe – mówił.

Jego zdaniem obowiązek ten dotyczy wszystkich aktów stanowionych przez wójtów, jeżeli mają one określone cechy: zostały wydane na podstawie prawa, mają władczy i wewnętrzny charakter albo zawierają przepisy powszechnie obowiązujące.

[srodtytul]Kłopotliwe zarządzenia[/srodtytul]

Wiele wydawanych przez wójta zarządzeń dotyczy stosunków z zakresu prawa pracy. W tej formie powoływany i odwoływany jest zastępca wójta. Zarządzeniem kierownik urzędu określa szczegółowy sposób dokonywania ocen okresowych. Także w drodze zarządzenia wójt ustala wynagrodzenie kierowników jednostek budżetowych i zakładów budżetowych.

– Brak określonego terminu na przedłożenie tych aktów wojewodzie powoduje komplikacje – wskazywał Stefan Płażek (Uniwersytet Jagielloński). Nie wiadomo, czy i w jakim terminie akty te zyskują walor niewzruszalności. Powoduje to niepewność sytuacji prawnej pracowników. Przepisy te wymagają zmiany.

[srodtytul]Granice skarg[/srodtytul]

Rozstrzygnięcia organów nadzoru dotyczące gmin podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Na podstawie ustawy o samorządzie gminnym prawo wniesienia skargi przysługuje gminie. Podstawą jej wniesienia jest zaś uchwała rady lub zarządzenie wójta. Kwestie te reguluje również [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3B5C420DFD45461CB42DD377AA2E29AA?id=166935]prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[/link].

Akty te odmiennie normują zakres przedmiotowy takiej skargi. Gminna ustawa ustrojowa dopuszcza możliwość zaskarżania jedynie „rozstrzygnięć nadzorczych", ta druga zaś mówi o „aktach nadzoru". Pojęcia te nie są tożsame, a pierwsze zawiera się w drugim, szerszym.

Zwróciła na to uwagę Joanna Jagoda z Uniwersytetu Śląskiego. – Powoduje to kłopot z określeniem, jak szeroko gminy mogą ze skargi tej korzystać. Czy mogą skarżyć tylko rozstrzygnięcia nadzorcze, czy również inne akty nadzoru, np. wezwanie przez wojewodę wójta (rady) do zaprzestania naruszeń konstytucji oraz ustaw, wstrzymanie wykonania zarządzenia bądź uchwały.

Przyjmując najszersze rozumienie pojęcia „akt nadzoru", należałoby dopuścić także możliwość wniesienia skargi na uchwałę Sejmu w sprawie rozwiązania rady gminy. Te przepisy również wymagają ingerencji ustawodawcy.

Do takich wniosków doszli zebrani na zorganizowanym przez Katedrę Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego seminarium „Nadzór nad samorządem a granice jego samodzielności".

[srodtytul] Zbyt dalekie ingerencje [/srodtytul]

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Spadki i darowizny
Odziedziczyłeś majątek? By dysponować spadkiem, musisz mieć ten dokument
Praca, Emerytury i renty
NSA: honorowe krwiodawstwo nie ma pierwszeństwa przed policyjną służbą
Sądy i trybunały
Resort sprawiedliwości już nie chce likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Prawo karne
Lech Wałęsa przegrał w sądzie. Chodzi o teczki TW „Bolka”