Jak zarządzać funduszem alimentacyjnym

Prowadzenie Funduszu Alimentacyjnego przez gminy jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej. Jednostka samorządu terytorialnego przyznaje i wypłaca świadczenia z tego funduszu na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Zasady i tryb postępowania w tych sprawach określa ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Do zadań gmin należy również podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych. Przede wszystkim polega to na ściągnięciu od nich należnych alimentów z odsetkami.

Ministerstwo wyjaśnia

Operacje z Funduszu Alimentacyjnego należy ewidencjonować.

– Jeżeli podmiot, który się tym zajmuje, działa w formie jednostki budżetowej, to powinien prowadzić księgi rachunkowe zgodnie z zasadami określonymi w ustawach o rachunkowości i o finansach publicznych z uwzględnieniem zasad szczególnych wynikających z rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami RP (DzU nr 128, poz. 861) – mówi Agnieszka Stachniak, zastępca dyrektora Departamentu Rachunkowości w MF. – Z przepisów tych wynika, że ewidencja operacji związanych z Funduszem Alimentacyjnym powinna być prowadzona na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych". Po stronie „Winien" tego konta ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i nadpłat, po stronie „Ma" ustalone należności z tego tytułu oraz odpisy (zmniejszenia) należności.

Agnieszka Stachniak wyjaśnia, że dodatkowo ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej, których należności dotyczą. W tej sytuacji należności z tytułu Funduszu Alimentacyjnego powinny być ujmowane w ewidencji prowadzonej w jednostce budżetowej na koncie 221 w korespondencji z kontem 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych".

Stosownie do art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu właściwemu organowi wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z Funduszu Alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z odsetkami.

Podział należności

20 proc. tej kwoty stanowi dochód własny gminy wierzyciela (właściwej ze względu na miejsce zamieszkania). Kolejne 20 proc. należności stanowi dochód gminy dłużnika (właściwej ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego). Dochód własny gminy, której organ jest właściwy zarówno dla dłużnika, jak i wierzyciela, wynosi zaś 40 proc. kwot należności ściągniętych od dłużnika alimentacyjnego.

Departament Długu Publicznego Ministerstwa Finansów wyjaśnia, że powyższe kwoty powinny zostać wykazane w pozycjach właściwych dla należności wymagalnych lub niewymagalnych.

Jakie wzory stosować

Jednostki budżetowe prowadzące księgi rachunkowe sporządzają sprawozdania finansowe za 2010 r., posługując się wzorami określonymi w rozporządzeniu ministra finansów z 28 lipca 2008 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (DzU nr 142, poz. 1020 ze zm.). Trzeba jednak pamiętać, że jego przepisy zostały w 2010 r. zastąpione nowym rozporządzeniem, z 5 lipca. Zgodnie z jego § 27 do ewidencji zdarzeń w roku obrotowym 2010, z wyjątkiem zdarzeń dotyczących wykonania budżetu środków europejskich, stosuje się przepisy dotychczasowe, czyli z 2008 r. Dlatego do sprawozdania za 2010 r. również należy stosować stare wzory sprawozdań.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl