Organ uchwałodawczy musi działać w granicach upoważnienia ustawowego

- Nasza rada gminy chce zaciągnąć kredyt długoterminowy na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów. W treści uchwały nie zamierzamy określać informacji dotyczącej okresu spłaty kredytu pozostawiając to wójtowi. Czy to praktyczne rozwiązanie będzie właściwe? Czy konieczne jest wykazanie tego kredytu jeszcze w uchwale budżetowej?

Czytaj także: Skutki przyjęcia uchwały lub zarządzenia gminy niezgodnie z prawem

Analiza podanego zapytania musi być poprzedzona odniesieniem się do dwóch aktów prawnych, tj.: ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Obie kwestie nie wynikają jednoznacznie z tych aktów prawnych.

Jeśli chodzi o pierwszą z ww. ustaw, na uwagę zasługuje regulacja art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c. Wynika z niej, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zaciągania długoterminowych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. We wspomnianym art. 72 ust. 1 pkt 2 ostatnio wymienionej ustawy ustawodawca postanowił z kolei, że państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:

- wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne;

- zaciągniętych kredytów i pożyczek.

Jednocześnie warto dodać, że ust. 1a (w brzmieniu od 1 stycznia br.) stanowi, że tytuły dłużne, o których mowa wyżej, obejmują zobowiązania finansowe wynikające ze stosunków prawnych, które nazwą odpowiadają tym tytułom dłużnym, oraz z innych stosunków prawnych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do skutków wynikających z papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne, umów kredytów i pożyczek oraz przyjętych depozytów.

Z punktu widzenia podanego zapytania znaczenie ma również art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. Postanowiono tam bowiem, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów.

Niewątpliwie, z literalnego brzmienia ww. regulacji art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c ustawy o samorządzie gminnym wynika, że we właściwości rady gminy pozostają sprawy związane z podejmowaniem uchwał o zaciąganiu zobowiązań długoterminowych, m.in. kredytów.

W uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z 29 czerwca 2016 r. (Nr 12/25/2016) podkreślono m.in. „Do wyłącznej kompetencji rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawie zaciągania długoterminowych kredytów i pożyczek. Uchwała ta nie stanowi jednak samoistnej podstawy do zaciągania przez jednostkę samorządu terytorialnego kredytu czy pożyczki, zobowiązania te bowiem muszą mieć umocowanie w uchwale budżetowej stanowiącej podstawę prowadzenia gospodarki finansowej w danym roku budżetowym, w limitach zobowiązań planowanych do zaciągnięcia jak i planowanych przychodach z tytułu kredytów i pożyczek."

Z kolei, w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 25 kwietnia 2017 r. (Nr IX/1113/2017) zaakcentowano: „Uchwała rady gminy w tym przedmiocie powinna wskazywać w szczególności: jednoznacznie kwotę planowanego do zaciągnięcia kredytu, cel kredytu, rodzaj zaciąganego kredytu, okres, na jaki kredyt jest zaciągany oraz wyraźne określenie lat jego spłaty, a także wskazanie źródeł dochodów, z których nastąpi spłata kredytu z odsetkami."