Gmina odliczy VAT od zakupu pieców c.o. montowanych w domach mieszkańców

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 16 maja 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012. 34.2017.1.RR, rozstrzygnął kwestię opodatkowania czynności wykonywanych przez gminę w ramach realizacji projektu polegającego na wymianie źródeł ciepła w domach mieszkańców gminy oraz prawa do odliczenia VAT związanego z wydatkami ponoszonymi na jego realizację. Interpretacja została wydana na wniosek gminy, która zamierzała zrealizować inwestycję polegającą na modernizacji indywidualnych źródeł ciepła, tj. wymianie kotłowni lub palenisk węglowych na gazowe, olejowe lub opalane biomasą oraz wymianie pieców na piece o wyższej sprawności wytwarzania ciepła.

Zgodnie z założeniami gminy, piece miałyby być montowane w budynkach mieszkalnych o powierzchni nieprzekraczającej 300 m2, w szczególności gmina zaznaczyła, że inwestycja nie będzie obejmowała wymiany pieców w nieruchomościach o charakterze użytkowym lub wykorzystywanych sezonowo. Inwestycja miała być finansowana częściowo ze środków pochodzących z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, gdzie VAT został uznany za koszt niekwalifikowalny. W celu realizacji inwestycji gmina miała zawrzeć z mieszkańcami umowy użyczenia części budynków, w których miały być montowane piece oraz umowy regulujące wzajemne zobowiązania finansowe i organizacyjne, związane z montażem i eksploatacją pieców.

Zgodnie z ww. umowami, mieszkańcy którzy zdecydowali się wziąć udział w projekcie, byli zobowiązani do wpłaty określonej w umowie kwoty na rzecz gminy. Ponadto z treści umów wynika, że przez okres trwałości projektu gmina pozostanie właścicielem pieców, natomiast po upływie tego okresu, prawo własności zostanie przeniesione na poszczególnych mieszkańców, bez dodatkowych opłat.

Całokształt świadczeń gminy został określony jako usługa termomodernizacji budynków, składająca się z montażu pieca i przekazania go do korzystania mieszkańcowi, a wpłata dokonywana przez mieszkańca miała stanowić zapłatę za tę usługę. Do tak przedstawionego stanu faktycznego gmina zadała szereg pytań dotyczących kwestii obowiązku opodatkowania wpłat otrzymywanych od mieszkańców oraz prawa do odliczenia VAT związanego z wydatkami na realizację omawianej inwestycji.

Prezentując własne stanowisko w sprawie, gmina stwierdziła, że wpłaty jakie będzie otrzymywała od mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie za świadczenie usług termomodernizacji podlegające opodatkowaniu VAT. Powyższe gmina uzasadniała, wskazując m.in. że ww. świadczenia będą realizowane w oparciu o umowy cywilnoprawne, co jest warunkiem koniecznym do uznania gminy za podatnika VAT oraz faktem, że otrzymywane wpłaty będą pozostawały w bezpośrednim związku ze świadczoną przez gminę usługą, gdyż brak dokonania takiej wpłaty był uznawany za rezygnację z udziału w projekcie.

Odnosząc się do kwestii podstawy opodatkowania, gmina stwierdziła, że będzie nią kwota otrzymana od mieszkańca traktowana jako kwota brutto, gdyż kwota podatku VAT należnego powinna być wyliczana metodą „w stu".

Odnośnie do momentu powstania obowiązku podatkowego w stosunku do otrzymywanych od mieszkańców wpłat, gmina uznała, że ponieważ wpłaty te będą otrzymywane przed wykonaniem usługi, to należy je trktować jako zaliczki. Obowiązek podatkowy będzie zatem powstawał z chwilą otrzymania poszczególnych wpłat.

W kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego, gmina zajęła stanowisko, że powinno jej przysługiwać pełne prawo do odliczenia VAT związanego z zakupami na potrzebę realizację inwestycji, gdyż zdaniem gminy, dokonywane zakupy będą związane wyłącznie z opisanymi powyżej czynnościami opodatkowanymi w postaci odpłatnej usługi termomodernizacji.

Ostatnie z pytań zadanych przez gminę dotyczyło konieczności opodatkowania VAT samego przekazania własności pieców po upływie okresu trwałości projektu. Zdaniem gminy przekazanie to będzie stanowiło jeden z elementów realizowanej usługi termomodernizacji i nie powinno podlegać odrębnemu opodatkowaniu VAT. W uzasadnieniu gmina podała także, że jej zdaniem omawianej czynności nie można zakwalifikować jako nieodpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT.

Dyrektor KIS w wydanej interpretacji potwierdził stanowisko gminy, uznając je w pełni za prawidłowe, odstępując jednocześnie od sporządzania uzasadnienia prawnego. Organ wskazał jednak, że interpretacja nie obejmuje kwestii uznania uzyskanego przez gminę dofinansowania za wynagrodzenie lub bezpośrednią dopłatę do ceny podlegającą opodatkowaniu, gdyż wnioskodawca nie zadał pytania w tym zakresie.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Stanowisko organu podatkowego zaprezentowane w opisanej interpretacji jest moim zdaniem słuszne. Wątpliwości budzi jednak poczynione w końcowej części interpretacji zastrzeżenie, że organ nie odniósł się do kwestii uznania dofinansowania za element podstawy opodatkowania z tytułu świadczonych przez gminę usług termomodernizacji. Organ podatkowy zasadnie zgodził się z gminą, że wpłaty mieszkańców stanowią wynagrodzenie za czynność opodatkowaną. Podstawą opodatkowania jest wówczas otrzymana kwota pomniejszona o VAT naliczony według odpowiedniej stawki (istnieje tu możliwość zastosowania 8 proc. stawki VAT dla usług związanych z budownictwem mieszkaniowym objętym społecznym programem mieszkaniowym). Konsekwencją wynikającą dla gminy z uznania wpłat mieszkańców za wynagrodzenie z tytułu czynności opodatkowanych VAT, jest prawo do odliczenia całej kwoty podatku VAT naliczonego w związku z realizowaną inwestycją. Bez znaczenia pozostaje fakt, że mieszkańcy pokrywają jedynie część wydatków inwestycyjnych dotyczących termomodernizacji.

Prawo do odliczenia przez podatnika pełnej kwoty podatku VAT w sytuacji, gdy dokonuje on sprzedaży poniżej poniesionych kosztów, potwierdził przykładowo Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 czerwca 2016 r. w sprawie C-267/15 (Gemeente Woerden). Natomiast całkowicie niezasadne byłoby uznanie, że gmina ma obowiązek uwzględnienia otrzymanej kwoty dotacji w podstawie opodatkowania z tytułu świadczonych usług na rzecz mieszkańców. Jest to dotacja przeznaczona na pokrycie kosztów projektu, a nie mająca bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług. Dotacje takie są przyznawane na cały projekt, w tym również termomodernizację w gminnych budynkach użyteczności publicznej, dlatego bezpodstawne byłoby przypisywanie ich częściowo do poszczególnych usług wykonywanych w budynkach mieszkańców.

Podatki Interpretacje i Wyjaśnienia Urzędów Zadania Samorządu Finanse samorządu Z Życia Samorządów Nieruchomości