Za informację czasem trzeba płacić

Dostęp do informacji publicznej co do zasady jest bezpłatny. W określonych sytuacjach organ może jednak żądać poniesienia przez wnioskodawcę kosztów jej wytworzenia

Publikacja: 10.08.2009 07:00

Red

Zasady udostępnienia informacji publicznej określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A1BAA97F99C370FF76DD7D006D99054?id=162786]ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (DzU z 2001 r. nr 112, poz. 1198 ze zm., dalej u.d.i.p.)[/link]. Zgodnie z nią dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny. Wyjątkiem jest sytuacja, w której udostępnienie informacji następuje na wniosek, a wskazany w tymże wniosku sposób udostępnienia lub konieczność przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku generuje dodatkowe koszty.

[srodtytul]Koszty ustala wójt[/srodtytul]

Wysokość opłaty musi być powiązana z rzeczywistymi kosztami, które poniósł podmiot udostępniający. [b]Nie może więc przerzucić na wnioskodawcę np. kosztu zakupu tonera do drukarki, choć skorelowanie jego wydajności i ilości wydrukowanych stron będzie już uzasadnione.[/b] Na poczet łącznych kosztów wydruku zaliczyć będzie więc można zarówno wskazaną kwotę, cenę papieru, jak i chociażby cenę prądu. Pomimo że w świetle art. 11b ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8ECD58B03D8B1E777757A0D05EE16D2E?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link] zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy, treść art. 15 u.d.i.p. oraz fakt, iż to wójt jest kierownikiem urzędu, nakazują stwierdzić, że to on jest uprawniony do ustalania wysokości opłaty. Ustawa nie określa przy tym, w jakiej formie powinno to nastąpić. Dopuścić należałoby więc uregulowanie tej kwestii w formie zarządzenia. Nie zwolniłoby to jednak organu od każdorazowego ustalania wysokości opłaty, uzależnionej od konkretnej sytuacji. Opłata określona w zarządzeniu mogłaby bowiem na przykład uwzględniać nieaktualne ceny nośników informacji nabytych przez organ.

[srodtytul]Praca urzędnika [/srodtytul]

Natomiast zgodnie z [b]wyrokiem WSA we Wrocławiu z 20 października 2004 r[/b]. art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wyklucza możliwość ustalenia stawki (w rozstrzyganej sprawie była to stawka ryczałtowa określona w zarządzeniu) opłaty za godzinę pracy pracownika, który w imieniu podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej wykonuje pracę dodatkową związaną z przygotowaniem informacji publicznej [b](IV SA/Wr 505/04)[/b]. Przyznać jednak należy, że [b]urzędnik, który zajmuje się przekształceniem informacji w formę wskazaną we wniosku, poświęca na tę czynność czas, który w innej sytuacji przeznaczyłby na realizację innych zadań.[/b] Skoro pracodawca płaci mu także za pracę w tym czasie, to stwierdzić można, że podmiot zobowiązany ponosi dodatkowe koszty. Jest to tym bardziej widoczne, gdy urzędnik nie zdąży, w związku z dodatkowymi czynnościami, wykonać powierzonej mu pracy i pracując w godzinach nadliczbowych, otrzymuje za to dodatkowe wynagrodzenie. Z tej też przyczyny należałoby przyjąć, że w uzasadnionych przypadkach podmiot zobowiązany może pobrać opłatę także za pracę urzędnika.

[srodtytul]Pobierać czy też nie[/srodtytul]

Zgodnie z art. 15 ust. 2 omawianej ustawy w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku należy powiadomić wnioskodawcę o wysokości opłaty i po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy udostępnić informację zgodnie z wnioskiem. Można zadać więc pytanie, jak postąpić w przypadku nieuiszczenia opłaty przez wnioskodawcę. Odpowiedzi udziela [b]WSA w Warszawie w wyroku z 30 kwietnia 2007 r. [/b]Zgodnie ze wskazanym wyrokiem udostępnienie informacji publicznej musi nastąpić nawet w przypadku braku wniesienia opłaty przez wnioskodawcę [b](II SAB/Wa 60/06). Nie jest więc możliwa odmowa udostępnienia informacji ani też pozostawienie sprawy bez rozpatrzenia. [/b]Zastosowanie w takiej sytuacji znajdą przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E0385BA283682A361ACCA6F30C7EC04C?id=179915]ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst j. DzU z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm.). [/link]

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na jeszcze jeden element. Przepisy ustawy wskazują jedynie, że podmiot zobowiązany może pobrać od wnioskodawcy opłatę. Wskazywałoby to na dowolność uregulowania omawianej kwestii przez udostępniającego.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Ustalenie opłaty, zgodnie [b]z wyrokiem NSA w Warszawie z 5 lutego 2008 r., I OSK 581/07[/b], nie powinno następować w formie postanowienia, od którego przysługuje zażalenie, lecz w drodze aktu stwierdzającego obowiązek poniesienia opłaty oraz ustalającego jej wysokość, a określonego w art. 3 § 2 pkt. 4[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4ED525EE1CEC4E536D8D73D55E487D0D?id=166935] ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2002 r. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)[/link].[/ramka]

Zasady udostępnienia informacji publicznej określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A1BAA97F99C370FF76DD7D006D99054?id=162786]ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (DzU z 2001 r. nr 112, poz. 1198 ze zm., dalej u.d.i.p.)[/link]. Zgodnie z nią dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny. Wyjątkiem jest sytuacja, w której udostępnienie informacji następuje na wniosek, a wskazany w tymże wniosku sposób udostępnienia lub konieczność przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku generuje dodatkowe koszty.

Pozostało 88% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"