Trzynastka przysługuje także po macierzyńskim

Przepis, który odbiera prawo do tzw. trzynastki pracownicom korzystającym z urlopów macierzyńskich, jest niezgodny z ustawą zasadniczą – orzekł wczoraj Trybunał (sygnatura akt: P 59/11).

Zabrakło trzech dni

Z pytaniem o konstytucyjność przepisu ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym wystąpił do TK Sąd Rejonowy w Białymstoku.

41,6 mln dni w roku trwa urlop macierzyński Polek

Sprawa dotyczyła pracownicy miejskiego ośrodka pomocy społecznej, która przed porodem przebywała na zwolnieniu lekarskim, a po urodzeniu dziecka wzięła 140 dni urlopu macierzyńskiego. W sumie jej nieobecność w pracy w 2008 r. wyniosła 187 dni.

Tymczasem ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym przewiduje, że zatrudniony, który nie przepracował pełnego roku kalendarzowego, nabywa prawa do trzynastej pensji w kwocie proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod tym jednak warunkiem, że wynosi on co najmniej sześć miesięcy.

– Do przepracowania wymaganej przez prawo połowy roku kobiecie zabrakło trzech dni – zwrócił uwagę sędzia Marek Zubik.

1,6 mln osób pracuje w sferze budżetowej, m.in. w urzędach administracji, szkołach, sądach, szpitalach

Wprawdzie w ustawie są przewidziane wyjątki, które umożliwiają nabycie prawa do trzynastki mimo nieprzepracowania w ciągu roku sześciu miesięcy, ale nie ma wśród nich urlopu macierzyńskiego. Zalicza się do nich za to np. urlop wychowawczy czy przysługujący m.in. nauczycielom urlop dla poratowania zdrowia.

Lepiej na urlopie wychowawczym

Zdaniem Trybunału art. 2 ust. 3 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej jest niezgodny z zasadą równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 konstytucji) oraz obowiązkiem szczególnej pomocy udzielanej przez władze publiczne matce przed urodzeniem i po urodzeniu dziecka (art. 71 ust. 2).

– Zarówno urlop macierzyński, jak i wychowawczy zostały wprowadzone, by realizować tę samą funkcję ochrony matki i dziecka – podkreślał sędzia Zubik w ustnym uzasadnieniu.

Nie ma więc podstaw, by różnicować prawo do trzynastki dla osób przebywających na urlopie macierzyńskim i osób na wychowawczym. Co więcej, ustawodawca przesądził o obligatoryjności części urlopu macierzyńskiego. Skorzystanie zaś z pozostałej części uprawnienia może przesądzić o tym, czy pracownica dostanie trzynastkę.