Retrospektywa Teresy Tyszkiewiczowej w łódzkim Atlasie Sztuki

Łódzki Atlas Sztuki przypomina Teresę Tyszkiewiczową, niezwykłą artystkę tworzącą w PRL abstrakcję niegeometryczną - pisze Małgorzata Piwowar.

Publikacja: 04.11.2013 07:25

Teresa Tyszkiewiczowa, prace bez tytułu.

Teresa Tyszkiewiczowa, prace bez tytułu.

Foto: Atlas Sztuki

Retrospektywa „Gest" składa się z 48 prac, które doskonale pokazują proces, jaki zmarła w 1992 r. Tyszkiewiczowa przebyła w dochodzeniu do istoty tworzenia. Najwcześniejsze są „Kwiaty" z 1938 r., artystka miała wówczas 32 lata. Przedstawiają dzban z kwiatami, mógłby je namalować niemal każdy. Dzieli je wielka odległość od ostatnich wykonywanych na papierze grafik, w których czarna nieregularna kreska opowiada o sprawach bliskich kresowi życia...

O obecność Tyszkiewiczowej upominał się prof. Stanisław Fijałkowski, doceniając nie tylko jej niebanalną twórczość, ale i wpływ, jaki wywarła na ówczesne życie intelektualne i kształt Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. Uczyła w niej projektowania wzorów na tkaniny. Obok Władysława Strzemińskiego była najbardziej znaczącą indywidualnością artystyczną Łodzi, ale podobno ich kontakty nie były łatwe z powodu różnic dotyczących postrzegania sztuki.

W swym szkicu prof. Fijałkowski pisze: „Jej malarstwo zasługuje na o wiele większe uznanie i popularność ze względu na jasność koncepcji, prostotę środków i bezkompromisowość, z jaką artystka realizowała własne idee artystyczne. (...) Szczęśliwie uzupełnia ona konstruktywistyczną sztukę Strzemińskiego o niesłychanie ważny element w życiu każdego człowieka i w życiu artysty – intuicję i głębokie pokłady nieświadomości".

Teresa Tyszkiewiczowa urodzona w arystokratycznej rodzinie Ledóchowskich czerpała z tradycji religijnej, przyjaźniła się z Tadeuszem Kantorem, Marią Jaremą, Jerzym Nowosielskim. Prowadziła rodzaj salonu, w którym dyskusje o sztuce i słuchanie muzyki były nieodzownym elementem spotkań. Socrealistyczna rzeczywistość spowodowała, że zarabiała na życie jako ilustratorka czasopism i książek dla najmłodszych.

Była krytyczna w stosunku do siebie, nieudane prace niszczyła, dlatego zachowany dorobek nie jest zbyt wielki.

Interesującym uzupełnieniem prezentacji jest współwydany przez Atlas Sztuki tom zapisków artystki. Już nawet pobieżna lektura ponad 500 stron „Notatek (1940–1983)" pozwala zrozumieć, że nie ma przesady, gdy określana jest jako jedna z najbardziej niezwykłych osobowości swego czasu. Napisała m.in.: „Obraz dobry jest ten, który ma największą moc pobudzania skojarzeń. Tragedia człowieka w wiecznym i niedoścignionym szukaniu Prawdy, Absolutu i Miłości".

—Małgorzata Piwowar

Wystawa „Gest" czynna do 8 grudnia

Retrospektywa „Gest" składa się z 48 prac, które doskonale pokazują proces, jaki zmarła w 1992 r. Tyszkiewiczowa przebyła w dochodzeniu do istoty tworzenia. Najwcześniejsze są „Kwiaty" z 1938 r., artystka miała wówczas 32 lata. Przedstawiają dzban z kwiatami, mógłby je namalować niemal każdy. Dzieli je wielka odległość od ostatnich wykonywanych na papierze grafik, w których czarna nieregularna kreska opowiada o sprawach bliskich kresowi życia...

O obecność Tyszkiewiczowej upominał się prof. Stanisław Fijałkowski, doceniając nie tylko jej niebanalną twórczość, ale i wpływ, jaki wywarła na ówczesne życie intelektualne i kształt Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. Uczyła w niej projektowania wzorów na tkaniny. Obok Władysława Strzemińskiego była najbardziej znaczącą indywidualnością artystyczną Łodzi, ale podobno ich kontakty nie były łatwe z powodu różnic dotyczących postrzegania sztuki.

Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Rzeźba
Ponad dwadzieścia XVIII-wiecznych rzeźb. To wszystko do zobaczenia na Wawelu
Rzeźba
Lwowska rzeźba rokokowa: arcydzieła z muzeów Ukrainy na Wawelu
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl