Polska musi być zdolna do samoobrony

Przed wyborem Obamy na prezydenta wyliczał pan błędy w polityce zagranicznej popełnione przez republikańską administrację. Czy któryś z nich udało się naprawić demokratycznemu następcy?

Błędy w polityce zagranicznej mają dynamiczne konsekwencje. Trudno je naprawić. Można za to uniknąć ich powtórzenia. Dlatego Obama próbuje uniknąć wojny z Iranem, podczas gdy prezydent George W. Bush w bezsensowny sposób w 2003 r. zaatakował Irak, czego konsekwencje odczuwamy do dzisiaj. W wypadku regionu są bardzo negatywne - szczególnie dla Iraku, a w przypadku Ameryki mają bardziej ogólny charakter. Główną zmianą, jaka zaszła za prezydentury Obamy w stosunku do administracji George’a W. Busha, jest porzucenie polityki militarnego unilateralizmu, czyli jednostronnego podejmowania decyzji bez oglądu na zdanie społeczności międzynarodowej.

Przeciwnicy Obamy wytykają mu, że popełnia błąd za błędem w polityce zagranicznej. Myśli pan, że powinien być prezydentem przez następną kadencję?

To oczywiście kwestia indywidualnego osądu. Jestem demokratą i mam przeczucie, że pomimo niedostatków Obamy w niektórych obszarach polityki zagranicznej zasadniczy jej kierunek i strategiczna treść, jaką zaadoptował, jest lepsza od tego, co praktykował jego poprzednik. Jest także lepsza od tego, czego jego republikański rywal do prezydentury Mitt Romney zdaje się bronić.

Zbyt wiele państw zdecydowało się rozwiązywać napięcia społeczne poprzez masowe pożyczanie pieniędzy

Dla Polski wyjątkowo ważne jest utrzymanie NATO jako gwaranta bezpieczeństwa.

NATO jest kamieniem węgielnym współpracy amerykańsko-europejskiej. Ponadto symbolizuje rolę, jaką Zachód odgrywa w świecie. Spójrzmy na to z punktu widzenia bezpieczeństwa. Bez Sojuszu Europa natychmiast stałaby się słabsza. Bez niego także zdolność USA do wpływania na sprawy światowe zostałaby drastycznie zmniejszona. Z tego powodu Stany Zjednoczone całkiem konsekwentnie faworyzują i bronią jego utrzymania oraz zaangażowania w międzynarodowe bezpieczeństwo. Nasi europejscy sojusznicy muszą zdać sobie sprawę, że ostatnie kryzysy, jak operacja w Afganistanie czy wojna przeciwko Irakowi, pokazały, że nawet najbogatsi członkowie NATO tracą zdolność prowadzenia niezależnych operacji wojskowych.

A jednak państwa europejskie nie podnoszą zdolności obronnych.

Powinny zadać sobie pytanie o możliwe konsekwencje. Każdy członek NATO musi podjąć decyzję o podniesieniu zdolności wojskowych. Myślę, że akurat Polska, z oczywistych przyczyn historycznych i geopolitycznych, szczególnie rozumie wagę tej zależności.

Polska armia także jest bardzo słaba. Mamy, na przykład, tylko 48 F-16, czyli trzy razy mniej niż cztery razy słabiej zaludniona Grecja.

Pytanie o Polskę należy postawić bardziej specyficznie - mianowicie czy Polska w krótkim czasie ma zdolność do efektywnej i niezależnej samoobrony. I to nie jest kwestia, którą da się rozstrzygnąć przez podjęcie decyzji o jakiejś konkretnej, koniecznej liczbie F-16 czy innego sprzętu. W warunkach międzynarodowego kryzysu, zagrażającego polskiemu bezpieczeństwu, Polska musi mieć zdolność do obrony swojego terytorium. W tym krótkim czasie sojusznicy znajdujący się pod międzynarodową presją opinii publicznej wymogą kolektywną odpowiedź NATO zgodnie z artykułem 5 traktatu północnoatlantyckiego (o zbiorowej samoobronie). Decyzję o zapewnieniu takiej możliwości przez podniesienie zdolności do obrony Polska musi podjąć samodzielnie, wedle optymalnego osądu, rozważając, co zapewnia możliwość samoobrony do czasu, kiedy sojusznicy będą politycznie zmuszeni do zareagowania.

Zachód jest słabszy niż parę lat temu, został mocno osłabiony przez kryzys.

Istotą kryzysu gospodarczego jest fakt, że zbyt wiele państw zdecydowało się rozwiązywać napięcia społeczne poprzez masowe pożyczanie pieniędzy. Ponadto w pewnych krajach systemy finansowe upodobniły się do kasyn, co podważyło wiarygodność umów finansowych, a w szczególny sposób kluczowych instytucji sektora. Myślę, że jest całkiem możliwe, iż  podejmując wymienione problemy bez rozważnego oparcia na wspólnym działaniu społeczności międzynarodowej, grozi nam chaos. XX w. był zdominowany przez walki o globalną dominację z udziałem ideologicznie zorientowanych potęg. XXI w. z kolei niesie ryzyko coraz większego chaosu. Jest to problem, który wszyscy musimy bardzo poważnie przemyśleć.