Czytaj więcej

Dyplomacja

"Rzeczpospolita" o wizycie Nancy Pelosi na Tajwanie

2 sierpnia w Tajpej wylądował samolot ze spikerką Izby Reprezentantów Nancy Pelosi - była to pier...

Tajwańczycy, podobnie jak do niedawna mieszkańcy Hongkongu, przywykli do swobód politycznych takich jak „pyskowanie na prezydenta”. Nowo poznani znajomi z dumą mi to często mówią, porównując swój system polityczny do tego, w którym żyją mieszkańcy Chin kontytentalnych (Chińskiej Republiki Ludowej).

Tajwan jest niezwykle sprytnie zaprojektowaną hybrydą wzorców zachodnich i wschodnich, chrześcijańskich i konfucjańskich. Kultura wstydu jest wręcz idealnym uzupełnieniem demokracji przedstawicielskiej. Azjatycka (konfucjańska) grzeczność, to dekorum z którego słyną przede wszystkim Japończycy, wygasza i moderuje codzienne konflikty, które nam, mieszkańcom krajów czysto zachodnich często doskwierają.

Tajwańczycy potrzebują nas z prostego powodu: jeśli świat o nich zapomni, jeśli ich wyspa zdryfuje na boczny tor uwagi światowej, potężny sąsiad z większą śmiałością i tupetem zagrozi egzystencji jej mieszkańców. A opinia międzynarodowa to całkiem skuteczna siła, która jest zdolna wpłynąć na bieg historii.

Tajwan przez całe dziesięciolecia realizuje aktywną i pomysłową strategię akcentowania swojej obecności w przestrzeni międzynarodowej. Jednym z jej elementów są szczodrze rozdawane stypendia dla studentów zagranicznych. Inną - wsparcie ekonomiczne dla krajów słabiej rozwiniętych. Kolejną jest inwestowanie w kształcenie inżynierów i specjalistów, którzy sprawiają, że tajwański sektor produkcji półprzewodników i ogólnie elektroniki jest jednym wielkim generatorem innowacyjności.

Czytaj więcej

Publicystyka

Bogdan Góralczyk: Kryzys wokół Tajwanu. Przyczajony bielik, ukąszony smok

Wizyta Nancy Pelosi na Tajwanie będzie miała dalekosiężne skutki. Pytanie, co przeważy: zimna kal...

Lato inne niż wszystkie

Zwykłym ludziom nie są w głowie są geopolityczne rozgrywki toczone przez potężne siły nad ich głowami. Lato, a zwłaszcza przełom lipca i sierpnia, to sezon festiwali tutejszych aborygenów, którzy stanowią ok. 5 proc. populacji.

Aborygeni z Tajwanu

Foto: Fotorzepa, Piotr Plebaniak

Lato to rokrocznie także czas ćwiczeń wojskowych, w czasie których siły zbrojne pokazują się w wielu miejscach wyspy. Tu i tam widzimy przemieszczające się kolumny czołgów. Tuż obok plaż kurortu plażowego Kenting, na południu, artyleria ćwiczy strzelanie do celów nawodnych. Niektóre odcinki autostrad zmieniają się w doraźne lotniska dla myśliwców F-16. Wszystko to są widoki, do których przeciętny Tajwańczyk przywykł, tak jak do oswojonego niebezpieczeństwa przywyka ktoś mieszkający na stoku wulkanu. Ale w tym roku, przez zbieg wydarzeń, wszystko wygląda wyraźnie inaczej.

Geopolitycznie zawirowania

Tajwan należy do tzw. pierwszego łańcucha wysp. Choć de facto tajpej jest sojusznikiem Stanów Zjednoczonych, to jest także rodzajem ziemi niczyjej. Jego położenie jest tak specyficzne, że zajęcie go przez któregoś z wielkich graczy geopolitycznych, dawałoby mu zbyt wielką przewagę. To naruszyłoby przewidywalne i możliwe do kontroli status quo. W traktacie "Sztuka wojny", mistrz Sun Tzu spostrzega, że pewnych specyficznych miejsc o kluczowym znaczeniu nikt nie stara się zagarnąć, gdyż taki uczynek nieuchronnie prowadzi do wojny lub co najmniej zniszczenia stabilnej równowagi sił.

Patrząc z nieco innej strony: wyspa Tajwan leży na trasach żeglugowych supertankowców, które dowożą życiodajne surowce energetyczne do północnych Chin, Korei Południowej i Japonii – przede wszystkim z rejonu Zatoki Perskiej. Inwazja na Tajwan zmieni cały rejon Tajwanu w strefę wojenną, a więc zakłóci dostawy do wszystkich wymienionych krajów. Ten mechanizm jest największą gwarancją bezpieczeństwa Tajwanu. O sile tego mechanizmu decyduje i bezpieczeństwo energetyczne samych Chin, i zdecydowana postawa Japonii, która importuje ponad 90 proc. surowców energetycznych z zewnątrz.