Polski cukier jest skazany na eksport

Polski cukier musi podbijać rynki pozaunijne, bo w kraju już się nie mieści. Mimo rekordowo niskich cen produkcja o jedną trzecią przewyższa popyt.

Publikacja: 24.01.2019 20:00

Polski cukier jest skazany na eksport

Foto: Flickr

Handel cukrem wyłamuje się z głównego kierunku eksportu żywności. Choć 80 proc. zwykłej żywności trafia na rynki unijne, zwłaszcza do Niemiec, to dwie trzecie cukru wysyłamy poza Europę – ostatnio głównie do Izraela i Egiptu. Brak ucieczki od eksportu to efekt uwolnienia kwot cukru – wtedy wszyscy producenci gwałtownie zwiększyli produkcję, a nadwyżki trzeba gdzieś sprzedać.

Dobry sezon, niskie ceny

Branża cukrowa odmienia słowo rekord przez wszystkie przypadki. O rekordowej kampanii poinformowała właśnie Krajowa Spółka Cukrowa (KSC), rekordowa była krajowa produkcja i eksport.

– W tej kampanii KSC wyprodukowała ponad 910 tys. ton cukru, to rekordowy wynik w historii spółki – mówi Krzysztof Kowa, prezes spółki. Suszy nie udało się więc popsuć planów cukrowników. KSC na koniec 2019 r. planuje uruchomić w Gdańsku Cukroport, najnowsza inwestycja ma ułatwić tańszy eksport.

Rekordowe były dwie ostatnie kampanie w całym kraju. Wynik ostatniej to 2,3 mln ton wyprodukowanego cukru, to o 18 proc. więcej niż w poprzednim sezonie. Taka ilość cukru przewyższa 1,7 mln ton popytu krajowego o 33 proc. – Eksport jest branży niezbędny, bo takiego poziomu wzrostu produkcji nie jesteśmy w stanie zagospodarować w kraju – mówi Karolina Załuska, analityk rynków rolnych w BGŻ BNP Paribas. Niestety, rekordowo niskie były także ceny cukru. W czerwcu cena za tonę cukru konfekcjonowanego wyniosła 1272 zł, najmniej od dekady. Jednak nie ma to nic wspólnego z uwolnieniem produkcji cukru w październiku 2017 r., a jest efektem dużej podaży i niskich cen, które silnie zależą od cen na świecie.

Słabe notowania nie pomogą jednak w rozwoju eksportu. – Niskie ceny nie stanowią źródła przewag konkurencyjnych w krajach trzecich, gdyż światowe ceny są niskie – mówi dr Piotr Szajner, kierownik Zakładu Badań Rynkowych w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Od czasu uwolnienia kwot w 2017 roku Unia Europejska z importera stała się eksporterem cukru. Polscy producenci zwiększyli produkcję, bo nie mieli wyjścia. – Uwolnienie rynku przyniosło znaczący wzrost produkcji u większości producentów w Europie, Polska zdecydowała się na zwiększenie podaży – by dorównać producentom europejskim i nie oddać części rynku. Polscy i pozostali europejscy producenci muszą więc gdzieś lokować swoje nadwyżki – tłumaczy Michał Gawryszczak, dyrektor biura w Związku Producentów Cukru w Polsce.

Szanse poza Europą

Eksport cukru wzrósł w ubiegłym roku do listopada o jedną piątą, ale do krajów trzecich – aż o 68 proc. Do listopada wysłaliśmy za granicę 782,2 tys. ton, z czego 62 proc., a więc 488 tys. ton – na rynki trzecie. Średnia cena sprzedaży na rynki trzecie była o 23 proc. niższa niż w UE. Odbiorcy zmieniają się dość dynamicznie, w 2018 r. dużymi importerami były Egipt, Izrael, Sri Lanka oraz Gruzja. W poprzednich latach dużym klientem była także Rosja, bo embargo nie obejmuje cukru.

Zdaniem Szajnera jednym z powodów, dlaczego cukier z Polski trafia głównie poza UE, jest duży udział na polskim rynku – międzynarodowych koncernów cukrowniczych (ok. 60 proc.), a duża podaż w UE i powiązania kapitałowe skutkują koniecznością eksportu do krajów trzecich.

– Na rynku światowym konkurencja jest duża, nie tylko między dostawcami, ale też asortymentowa – mówi Załuska. Cukier trzcinowy z Brazylii czy Indii jest po prostu tańszy, często w wyniku dotowania przez państwa. Obiecujący jest rynek Chin, mimo wysokich ceł, bo produkcja krajowa zaspokaja jedynie 60 proc. zapotrzebowania.

Przemysł spożywczy
W tym i w przyszłym roku mniej kawy z Brazylii
Przemysł spożywczy
Kakao będzie drożeć jeszcze latami. Miliardowe inwestycje nie zwrócą się szybko
Przemysł spożywczy
Amerykańska firma ma nakarmić rosyjskie wojsko. Kreml skonfiskował ją za rzekome przekręty
Przemysł spożywczy
Eksport szansą dla producentów mocnych alkoholi
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Przemysł spożywczy
Kryzys ryżowy: Japonia uwalnia rezerwy strategiczne najważniejszego produktu żywnościowego
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne