Polskie prawo nie reguluje wprost kwestii zawierania ślubów w zakładach karnych. Oznacza to, że przepisy nie pozbawiają osób przebywających w więzieniach prawa do zawarcia związku małżeńskiego.
Czytaj więcej
Więzienia są przeludnione. Moim celem jest zmniejszenie liczby więźniów o 20 tys. Pierwsze uzasad...
Małżeństwo w zakładzie karnym – więzień ma do tego prawo
Mowa przede wszystkim o ślubie cywilnym. Aby doszło do niego w więziennych murach osadzony musi dostać na to zgodę szefa jednostki penitencjarnej, w której przebywa. Oficjalną zgodę na udział w ceremonii muszą uzyskać też świadkowie, będący osobami niekaranymi oraz najbliżsi przyszłych małżonków. Zgody dyrektora zakładu wymaga też skorzystanie przez skazanego z prywatnej odzieży podczas ślubu. Sama ceremonia ma zwyczajową formułę stosowaną w urzędach stanu cywilnego. Po jej zakończeniu aresztowany co do zasady wraca do celi, a współmałżonek i świadkowie opuszają zakład karny.
W sprawie możliwości zawierania małżeństw przez osadzonych wypowiadał się Europejski Trybunał Praw Człowieka. Bowiem zgodnie z art. 12 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, mężczyźni i kobiety w wieku małżeńskim mają prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny, zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tego prawa. Trybunał rozstrzygając w 2010 r. sprawę Frasik przeciwko Polsce Trybunał uznał, że osadzony jest pozbawiony wolności, ale nie jest pozbawiony prawa do ślubu. Może być ono jednak ograniczone względami bezpieczeństwa związanymi z koniecznością zapobiegania potencjalnym przestępstwom lub naruszeniom porządku. Co istotne ograniczenia te, według ETPCz powinny być proporcjonalne do celu.
O ślub w więzieniu nie jest łatwo. RPO interweniuje
Jak się okazuje prawo do zawierania małżeństw w więzieniach może być w Polsce nadmiernie ograniczane. Poważne zastrzeżenia formułuje w tym zakresie RPO, do którego wpływają skargi osadzonych. Więźniowe skarżą się, m.in. że kierownicy zakładów karnych odmawiają im zgody na zawarcie ślubu bez podania podstaw związanych z zachowaniem bezpieczeństwa. Rzecznik powołując się na orzecznictwo ETPCz twierdzi, że władze więzienia muszą przedstawić rzetelne uzasadnienie, wskazujące dlaczego ceremonia miałaby w istotny sposób wpłynąć na bezpieczeństwo.
