Więcej osób zadba o interesy zmarłego

A w myśl art. 61 § 1 k.p.k. w razie śmierci oskarżyciela prywatnego postępowanie zawiesza się, a osoby najbliższe lub pozostające na utrzymaniu zmarłego mogą wstąpić w jego prawa.

Przy czym pojęcie osoby najbliższej, o której mowa na gruncie powyższych przepisów, jest tożsame z jej definicją legalną wynikającą z treści art. 115 § 11 kodeksu karnego.

Śmierć pokrzywdzonego czy oskarżyciela posiłkowego nie stanowi przeszkody do dalszego postępowania w sprawie, a w przypadku śmierci oskarżyciela prywatnego postępowanie ulega umorzeniu, jeżeli osoba uprawniona nie wstąpi w prawa zmarłego w ciągu trzech miesięcy. Jednak praktyka spraw karnych wskazuje na potrzebę rozszerzenia kręgu osób legitymowanych do przystąpienia do postępowania w sytuacji śmierci pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego czy prywatnego o spadkobierców zmarłego.

Nie można bowiem wykluczyć, że zmarły, niezależnie od rodzaju i etapu postępowania, nie pozostawi po sobie osoby najbliższej czy pozostającej na jego utrzymaniu (w rozumieniu przepisów kodeksowych). Wówczas spadkobiercy zmarłego, niezależnie od podstawy dziedziczenia, nie mogą w obecnym stanie prawnym skutecznie realizować praw zmarłego. A to ich mogły łączyć najsilniejsze więzy emocjonalne ze zmarłym, stanowiące istotną motywację do aktywnej troski o jego interesy także po śmierci.

Zgodnie z aktualnym art. 542 § 2 k.p.k. wniosek o wznowienie postępowania na korzyść skazanego może złożyć, w razie jego śmierci, osoba najbliższa lub osoba pozostająca na utrzymaniu zmarłego. I w tym przypadku ma dojść do rozszerzenia tego kręgu o spadkobierców.

Etap legislacyjny: przed I czytaniem