Więcej osób zadba o interesy zmarłego

W postępowaniu karnym praw pokrzywdzonego czy oskarżyciela posiłkowego będą mogli dochodzić ich spadkobiercy.

Publikacja: 31.05.2023 08:41

Kodeks karny

Kodeks karny

Foto: Fotorzepa / Rafał Guz

Do Sejmu wpłynął właśnie projekt zmian w procedurze karnej. Jest on reakcją Komisji do spraw Petycji na petycję skierowaną przez Naczelną Radę Adwokacką.

Chodzi o rozszerzenie kręgu podmiotów mogących wykonywać prawa pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego lub skazanego, którzy zmarli.

Dziś, w razie śmierci pokrzywdzonego, prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub pozostające na jego utrzymaniu. A jeśli takich nie ma – prokurator, działając z urzędu.

Czytaj więcej

Spadek po rodzicach – formalności i zasady dziedziczenia

Z kolei zgodnie z brzmieniem art. 58 § 1 kodeksu postępowania karnego śmierć oskarżyciela posiłkowego nie tamuje biegu postępowania; osoby najbliższe lub pozostające na jego utrzymaniu mogą przystąpić do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego w każdym stadium postępowania.

A w myśl art. 61 § 1 k.p.k. w razie śmierci oskarżyciela prywatnego postępowanie zawiesza się, a osoby najbliższe lub pozostające na utrzymaniu zmarłego mogą wstąpić w jego prawa.

Przy czym pojęcie osoby najbliższej, o której mowa na gruncie powyższych przepisów, jest tożsame z jej definicją legalną wynikającą z treści art. 115 § 11 kodeksu karnego.

Śmierć pokrzywdzonego czy oskarżyciela posiłkowego nie stanowi przeszkody do dalszego postępowania w sprawie, a w przypadku śmierci oskarżyciela prywatnego postępowanie ulega umorzeniu, jeżeli osoba uprawniona nie wstąpi w prawa zmarłego w ciągu trzech miesięcy. Jednak praktyka spraw karnych wskazuje na potrzebę rozszerzenia kręgu osób legitymowanych do przystąpienia do postępowania w sytuacji śmierci pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego czy prywatnego o spadkobierców zmarłego.

Nie można bowiem wykluczyć, że zmarły, niezależnie od rodzaju i etapu postępowania, nie pozostawi po sobie osoby najbliższej czy pozostającej na jego utrzymaniu (w rozumieniu przepisów kodeksowych). Wówczas spadkobiercy zmarłego, niezależnie od podstawy dziedziczenia, nie mogą w obecnym stanie prawnym skutecznie realizować praw zmarłego. A to ich mogły łączyć najsilniejsze więzy emocjonalne ze zmarłym, stanowiące istotną motywację do aktywnej troski o jego interesy także po śmierci.

Zgodnie z aktualnym art. 542 § 2 k.p.k. wniosek o wznowienie postępowania na korzyść skazanego może złożyć, w razie jego śmierci, osoba najbliższa lub osoba pozostająca na utrzymaniu zmarłego. I w tym przypadku ma dojść do rozszerzenia tego kręgu o spadkobierców.

Etap legislacyjny: przed I czytaniem

Do Sejmu wpłynął właśnie projekt zmian w procedurze karnej. Jest on reakcją Komisji do spraw Petycji na petycję skierowaną przez Naczelną Radę Adwokacką.

Chodzi o rozszerzenie kręgu podmiotów mogących wykonywać prawa pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego lub skazanego, którzy zmarli.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Dobra wiadomość dla frankowiczów z Getin Banku. Jest wyrok sądu
Materiał Promocyjny
Zrównoważony transport miejski w Polsce Wschodniej: program Fundusze Europejskie
Prawo drogowe
Mariusz Ciarka: Kasowanie punktów karnych równe dla wszystkich
ABC Firmy
Zakaz dla Deloitte. Polski rynek audytu w rękach sądu administracyjnego
Prawo karne
Ruszył proces ws. śmierci francuskiego skoczka, któremu samolot uciął głowę
Materiał Promocyjny
Politechnika Śląska uruchamia sieć kampusową 5G
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Prawo dla Ciebie
Wybory 2023: głosowanie za granicą. Formalności i ważne terminy