HFPC: zakaz przemieszczania się jest niezgodny z prawem

Zakaz przemieszczania się od godz. 19.00 31 grudnia 2020 r. do godz. 6.00 1 stycznia 2021 r. wprowadzony został na mocy § 26 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. Przepis ten przewiduje jednocześnie dwa wyjątki od ogólnego zakazu – w przypadku wykonywania czynności służbowych, zawodowych lub wykonywania działalności gospodarczej bądź zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego.

Wprowadzenie ogólnego zakazu przemieszczania się, w tym przyjmującego postać tzw. godziny policyjnej, w obecnym kształcie i okolicznościach, jest niezgodne z Konstytucją. Wolność przemieszczania się, gwarantowana w art. 52 ust. 1 ustawy zasadniczej, może podlegać ograniczeniom przewidzianym w ustawie, zgodnym z zasadą proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Opisywany zakaz wprowadzony został na mocy rozporządzenia, wydanego na podstawie upoważnienia przewidzianego w art. 46a i art. 46b ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Ustawowa delegacja nie przewiduje jednak możliwości wprowadzenia ogólnego zakazu, a jedynie czasowe ograniczenie sposobu przemieszczania się lub nakaz przemieszczania się w określony sposób. Takim ograniczeniem jest np. nakaz zachowania dystansu 1,5 m między pieszymi (§ 25 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) czy nakaz pozostawienia połowy miejsc siedzących wolnych w środkach komunikacji publicznej (§ 25 ust. 1 pkt 2). Zakazu przemieszczania się nie można jednak uznać za ograniczenie dotyczące sposobu przemieszczania się – uniemożliwia on bowiem przemieszczanie się jako takie. Zakaz ten stanowi zatem ingerencję w istotę wolności przemieszczania się – niezgodną z Konstytucją w przypadku niewprowadzenia stanu nadzwyczajnego.