Zasiłek rodzinny 2012/2013: nowe kryterium dochodowe, wyższe zasiłki

Zobacz także: Zasiłek rodzinny 2016: ile dostaniesz po przekroczeniu progu

Zasiłek oraz dodatki do niego to pomoc finansowa dla rodzin w trudnej sytuacji finansowej, ma częściowo pokrywać koszty utrzymania dziecka. Na pieniądze mogą liczyć rodzice oraz opiekunowie prawni lub faktyczni dzieci, a także pełnoletnie, uczące się osoby, które nie są na utrzymaniu rodziców, gdyż ci albo zmarli albo sąd ustalił alimenty z ich strony.

Świadczenia przysługują na każde dziecko pod warunkiem, że:

- nie ukończyło 18 lat, lub

- uczy się i nie ukończyło 21 lat, lub

- kontynuuje naukę w szkole wyższej, ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i nie ukończyło 24. roku życia.

Osoba ucząca się w szkole lub szkole wyższej może pobierać zasiłek rodzinny do ukończenia 24 roku życia.

Nie będzie zasiłku, jeśli dziecko:

- wstąpi w związek małżeński,

- przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (np. w ośrodku wychowawczym, domu pomocy społecznej) lub w rodzinie zastępczej,

- ma prawo do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.

Zasiłku nie otrzyma także samotny rodzic lub opiekun, jeśli dziecko nie ma orzeczonych alimentów. Są wyjątki od tej zasady, gdy:

- któreś z rodziców lub oboje nie żyją

- ojciec dziecka jest nieznany

- sąd oddalił powództwo o ustalenie alimentów od drugiego rodzica

- sąd zobowiązał tylko jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka.

Świadczeń rodzinnych w Polsce co do zasady nie można pobierać także wtedy, gdy któremuś z członków rodziny przyznano takie świadczenie za granicą.

Ile można dostać

1 listopada 2012 rozpocznie się nowy okres zasiłkowy dla ubiegających się o świadczenia rodzinne z pomocy społecznej Będzie trwał do 31 października 2013. Przyznane na ten okres świadczenia będą nieco wyższe niż obecnie. Symbolicznie wzrósł także limit dochodu w rodzinie, którego przekroczenie może oznaczać utratę prawa do zasiłku i dodatków.

Od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r. zasiłek będzie wynosił miesięcznie:

1) 77 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia (do końca października 2012 obowiązuje kwota 68 zł) ;

2) 106 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia (91 zł);

3) 115 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia (98 zł).

Ile można zarabiać

Przyznanie zasiłku rodzinnego jest uzależnione od tego, jaka jest wysokość dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę. Do obliczeń urzędnicy muszą brać pod uwagę dochody członków rodziny osiągnięte w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, a także zmiany w sytuacji dochodowej, czyli uzyskanie i utratę dochodu. Czyli przy obliczeniach dotyczących okresu zasiłkowego 2012/2013 liczyć się będą dochody z 2011 r. plus ewentualne korekty z tytułu dochodu uzyskanego lub utraconego.

Zasiłek otrzymają tylko te rodziny, w których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 539 zł (do końca października 504 zł). Taki sam limit dotyczy dochodu osoby uczącej się. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 623 zł (583 zł).

Wzrosną też dodatki do zasiłku. Nowe kwoty znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę do ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 24 sierpnia 2012 r., poz. 959).

Przekroczenie limitu dochodów nie zawsze oznacza utratę zasiłku. Jeśli rodzina już pobierała zasiłek, a nadwyżka ponad limit nie przekracza kwoty odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany (w nowym okresie zasiłkowym - 77 zł), to zasiłek rodzinny zostanie przyznany na rok. Dopiero przekroczenie dochodu w kolejnym roku kalendarzowym powoduje całkowitą utratę zasiłku.

Jakie dochody do obliczeń

Od 1 stycznia 2012 r. dochodem, na podstawie którego ustala się prawo do świadczeń rodzinnych są przychody rodziny z 2011 r. podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o:

To oznacza, że do podstawy obliczeń trzeba włączyć m.in. przychód opodatkowany wg skali podatkowej, dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, dochód z działalności gospodarczej opodatkowany podatkiem liniowym, dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości.

W przypadku działalności gospodarczej do obliczeń bierze się deklarowany dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Poza tym do dochodu łącza się także inne dochody członków rodziny niepodlegające opodatkowaniu PIT takie jak emerytury i renty, zasiłki chorobowe, alimenty na rzecz dzieci, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, stypendia socjalne, należności otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych i inne wymienione szczegółowo w art. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Do obliczeń włączamy dochody każdego członka rodziny, czyli małżonków, rodziców, opiekunów prawnych dziecka, opiekunów faktycznych dziecka oraz pozostających na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia.

Kto jest członkiem rodziny

Członkiem rodziny, którego uwzględnia się w obliczeniach są (odpowiednio w konkretnej sytuacji): małżonkowie, rodzice dzieci, opiekun faktyczny dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością rodzinie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Trzeba pamiętać o obowiązku powiadomienia urzędu gminy czy gminnego ośrodka pomocy społecznej o zmianach w liczbie członków rodziny, np. z powodu wyjazdu za granicę. Osoby deklarujące samotne wychowywanie dziecka mogą spodziewać się wizyty urzędników, którzy poprzez wywiad środowiskowy zechcą potwierdzić te deklaracje.

Jak obliczyć dochód rodziny

Przy ustalaniu prawa do zasiłku bierze się pod uwagę dochód netto osób zaliczanych do członków rodziny po odliczeniu alimentów płaconych na rzecz innych osób.

W przypadku pracownika obliczenie dochodu netto wygląda tak:

przychód – koszty uzyskania - podatek – składka na ZUS – składka na ubezpieczenie zdrowotne = dochód netto

Osoby prowadzące działalność gospodarczą:

dochód z działalności - podatek – składka na ZUS – składka na ubezpieczenie zdrowotne = dochód netto

Jak widać przychód lub dochód z działalności trzeba pomniejszyć o składkę zdrowotną. Chodzi jednak nie o składkę odliczaną od podatku (7,75 proc. podstawy wymiaru), lecz składkę należną (9 proc. podstawy wymiaru). Obliczamy ją według wzoru:

Sz = Sp x (P-Sus)

gdzie:

Sz to składka na ubezpieczenie zdrowotne w złotych,

Sp to stopa procentowa składki zdrowotnej (9 %),

P to przychód w złotych,

Sus to składka na ubezpieczenia społeczne w złotych.

Obliczając dochód rodziny w przeliczeniu na każdego jej członka najpierw sumujemy miesięczne dochody (obliczone w podany wyżej sposób), a następnie otrzymaną kwotę dzielimy przez ilość miesięcy, w których dochody były osiągane, a potem przez liczbę osób w rodzinie.

Dochód rolnika

Rolnicy, czyli prowadzący gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni gruntów przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, obliczają dochód inaczej. Będzie on zależał od powierzchni gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. W obliczeniach uwzględnia się także użytki oddane w dzierżawę, z nielicznymi wyjątkami określonymi w art. 5 ust. 8a ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Wzór na obliczenie dochodu rolnikana osobę w rodzinie jest taki:

(liczba hektarów x 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie przez GUS) : liczba osób w rodzinie= miesięczny dochód na osobę w rodzinie

Zgodnie z treścią obwieszczenia Prezesa GUS z 21 września 2012 r.przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2011 r. wyniósł 2713zł, tj. 226 zł miesięcznie(Monitor Polski z 2012 r. poz. 671).

Dochód uzyskany i utracony

Przy ustalaniu uprawnień do zasiłku i dodatków urzędnicy biorą pod uwagę nie tylko dochody z roku kalendarzowego poprzedzającego okres zasiłkowy, ale również późniejsze zdarzenia, które mogą mieć wpływ na sytuację materialną rodziny. O co chodzi?

W przypadku okresu zasiłkowego 2012/2013 chodzi o następujące sytuacje:

Takie zasady mają na celu ustalenie dochodu zbliżonego do dochodu faktycznie uzyskiwanego przez rodzinę w okresie pobierania świadczeń.

Nie każdy dochód jest dochodem uzyskanym lub utraconym w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dochodem uzyskanym będzie dochód spowodowany:

- zakończeniem urlopu wychowawczego,

- uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,

- uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, oprócz pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,

- uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,

- rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej;

- uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Przez dochód utracony należy rozumieć utratę dochodu spowodowaną:

- uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,

- utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,

- utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,

- utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikowi w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,

- wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej;

- utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;

- utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń.

Utratę dochodu uwzględnia się w obliczeniach tylko na wniosek osoby uprawnionej do świadczenia odejmując od dochodu rodziny przeciętną miesięczną kwotę utraconego dochodu. Natomiast z urzędu uwzględniane est uzyskanie dochodu. Uprawnieni do zasiłku mają obowiązek niezwłocznie informować urzędników o uzyskanym dochodzie.

Gdzie i jakie dokumenty złożyć

Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych wraz z dokumentami warto złożyć do 30 września 2012 r., gdyż wtedy świadczenie przysługujące za listopad 2012 r. zostanie wypłacone do 30 listopada 2012r. Opóźnienie powoduje, że zasiłek za listopad rodzina dostanie do rąk dopiero w grudniu 2012 r.

Do wniosku należy dołączyć:

Urzędnicy mają prawo żądać także innych dokumentów, jeśli okoliczności sprawy tego wymagają. Najczęściej trzeba im dodatkowo dostarczyć:

Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego urzędnicy powinni zakończyć w ciągu miesiąca od dnia złożenia kompletu dokumentów. Termin ten może jednak ulec wydłużeniu w przypadku konieczności przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Wnioskodawca zawsze otrzyma decyzję administracyjną: o przyznaniu zasiłku (dodatków) lub o odmowie przyznania. Można się od niej odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji.