Rzecznik zwraca uwagę na trudną sytuację niezawodowych rodzin zastępczych przyjmujących na wychowanie dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności wykluczającym samodzielną egzystencję lub wymagającym stałego wsparcia w trakcie leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Rzecznik wskazuje, że rodzina zastępcza niespokrewniona z dzieckiem otrzymuje świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka i podobnie jak rodzina zastępcza spokrewniona pozbawiona jest wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Pomimo, iż decydując się na objęcie pieczy nad dzieckiem rodzina zastępcza powinna mieć na uwadze, że może zaistnieć konieczność, w granicach nie objętych świadczeniami, partycypowania w kosztach jego utrzymania, to zdaniem Rzecznika brak jest uzasadnionych podstaw do różnicowania rodzin zastępczych spokrewnionych i niespokrewnionych z dzieckiem (niezawodowych) w zakresie nabywania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zarobkowania w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przyjętym na wychowanie.
W razie konieczności rezygnacji z pracy zarobkowej ze względu na powinność opiekowania się dzieckiem z niepełnosprawnością sytuacja rodziców naturalnych i zastępczych (spokrewnionych i niespokrewnionych z dzieckiem) jest taka sama.
- Choć świadczenie pielęgnacyjne stanowi pomoc dla osoby opiekującej się niepełnosprawnym dzieckiem to w efekcie korzyść z niego czerpie podopieczny, który ma zapewnioną opiekę bliskiej osoby – zauważa Marek Michalak.
Z aktualnych przepisów wynika, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej nie przysługuje niezawodowym rodzinom zastępczym. W wystąpieniu do Elżbiety Rafalskiej Rzecznik wskazuje na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2008 r. który uznał, że w razie konieczności rezygnacji z pracy zarobkowej ze względu na powinność opiekowania się niepełnosprawnym dzieckiem sytuacja rodziców naturalnych i zastępczych jest taka sama. Zdaniem sędziów różnicowanie ich pozycji w tym zakresie było przejawem naruszenia zasady równości.
