Między innymi na zawieraniu umów z pracownikami telewizji, które absolutnie nie powinny mieć miejsca. Wiązało się to z ogromnymi stratami finansowymi. Mamy do czynienia z działaniami, które wypełniają znamiona art. 296 kodeksu karnego, znaczna szkoda majątkowa.
Czy dojdzie do kontroli w Orlenie?
Jesteśmy po kontroli o tytule „Realizacja działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa paliwowego w sektorze naftowym” oraz po kontroli spółek Skarbu Państwa i wydatków marketingowych, sponsoringowych, PR i tworzonych przez nie fundacji. Obie kontrole objęły swoim zakresem podmiotowym Orlen. Nasza kontrola spółek Skarbu Państwa i tworzonych przez nie fundacji wykazała, że ponaddwukrotnie wzrosły nakłady na sponsoring, które te fundacje wydawały, a posiadały środki ze spółek Skarbu Państwa. Mamy do czynienia z daleko idącą nieprawidłowością. Analizujemy dokumenty. Po Nowym Roku, w styczniu zostaną opublikowane dokładne dane, które zaprezentujemy.
NIK skieruje zawiadomienia do prokuratury na Orlen?
W przypadku połączenia Lotosu z Orlenem przygotowujemy zawiadomienie do prokuratury. Na razie trwają analizy, ale jesteśmy już przekonani o tym, że takie zawiadomienie powstanie. Natomiast druga sprawa, jeżeli chodzi o spółki Skarbu Państwa, wydatki marketingowe, sponsoringowe i PR-owe, które badaliśmy, tam należałoby zwrócić uwagę na jeden fakt. Orlen, Energa, SigmaBis, PG Energa, Alior Bank oraz Link4 nie wpuściły kontrolerów NIK. Natomiast fundacje Orlenu i fundacje Energa, BGK i Energa SA również. Podobnie jest w sytuacji Polskiej Fundacji Narodowej. Więcej powiem w styczniu. Będą kolejne próby skontrolowania wszystkich państwowych spółek, do których nie wpuszczono kontrolerów NIK za rządów PiS.
Czy NIK będzie weryfikować działania służb w kwestii Pegasusa?
Nie mamy narzędzi, żebyśmy mogli to dokładnie zbadać. Sprawa jest w prokuraturze. Prokuratura posiada wszystkie instrumenty, które mogą dokładnie zbadać i ustalić, jak rzeczywiście sytuacja wyglądała z podsłuchami z wykorzystaniem Pegasusa. Jeśli chodzi o Fundusz Operacyjny to nie ma żadnych instytucji w państwie, które by mogła go sprawdzić. To oznacza, że służby specjalne są państwem w państwie i nikt ich nie kontroluje. Tak być nie może. Poprzez zmianę ustawy chcemy doprowadzić do tego, aby NIK również w tej kwestii miała uprawnienia kontrolne.
Służby specjalne są państwem w państwie i nikt ich nie kontroluje. Tak być nie może.
A sprawa NCBiR?
Jedna kontrola się zakończyła. Kontrola specjalna rozpocznie się pod koniec stycznia. Podstawowe wyniki po pierwszej kontroli zostały już opublikowane i znane są opinii publicznej. W Narodowym Centrum Badań i Rozwoju łamano przepisy, przyznając miliony złotych na wątpliwe projekty. Istnieje uzasadnione podejrzenie, że przestępstwa popełnili szef Partii Republikańskiej, minister funduszy i polityki regionalnej oraz dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. NIK złożyła zawiadomienie do prokuratury w tej sprawie.
A GetBack?
Tematyka kontroli jest opracowana i będziemy wchodzić tam z kontrolą, bo jest kilka bardzo poważnych wątków dotyczących nieprawidłowości w GeBacku.
Czy wydatki państwowych spółek były tak ustawiane, żeby wesprzeć jedną opcję polityczną?
Nakłady na sponsoring zostały podwojone, co mogło mieć znaczenie. Tam są dwie kwoty. Jedna to wydatki sponsoringowe, które wzrosły. Chodzi o element związany z przepływem finansów, np. z budżetów marketingowych do fundacji. Możliwość badania, jak wydatkują środki fundacje spółek Skarbu Państwa i do kogo przepływają pieniądze, są w znacznym stopniu ograniczone. Drugi element pokazuje, jak od 2015 roku zaczynają rosnąć środki finansowe w fundacjach.
Będzie audyt NIK pod kątem afery wizowej?
Mamy dużo informacji od sygnalistów z placówek dyplomatycznych. Materiał jest obszerny i cały czas się powiększa. Kontrola w MSZ będzie trwała długo, być może do końca kwietnia. Już jesteśmy w Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i być może, gdy będzie taka potrzeba, to nawet pojawimy się w placówkach dyplomatycznych, żeby przesłuchać odpowiednich pracowników.
Czy pana nie motywuje zemsta na PiS?
Jestem chrześcijaninem, nigdy we mnie żadnej nienawiści nie było i nie będzie. Jestem państwowcem, co udowodniłem wielokrotnie, nie tylko siedząc w więzieniu w czasach PRL. Nie jestem związany z żadną partią i tak samo będę patrzył na ręce nowej władzy jak poprzednim. Kontaktów z politykami, jak np. Donald Tusk, nie mam. NIK ma zaplanowane 90 kontroli planowych. Oprócz tego realizujemy jeszcze kontrole doraźne. Niestety, w przypadku kontroli Odry doszło do zaniedbań ze strony organów państwowych oraz kryzysowego centrum bezpieczeństwa, resortów, również wojewodów, gdzie praca nie była skoordynowana, były zbyt późne działania i to spowodowało katastrofę ekologiczną. Kontrole NIK mają zapobiec podobnym wydarzeniom.
A po co NIK 164 butelki wódki za 20 tysięcy zł?
Sprawa dotyczyła rozpoznania rynku, nie doszło do zakupu i sprawa jest zamknięta.
