Spór z fiskusem podczas pandemii: prawo pomocy dla tych, których nie stać na zaskarżenie decyzji

Podatnicy, których nie stać na zaskarżenie decyzji fiskusa, mogą wnieść o przyznanie tzw. prawa pomocy, czyli o darmowego pełnomocnika i zwolnienie z kosztów postępowania.

Aktualizacja: 15.05.2020 06:32 Publikacja: 14.05.2020 20:54

Spór z fiskusem podczas pandemii: prawo pomocy dla tych, których nie stać na zaskarżenie decyzji

Foto: Adobe Stock

Jednym z najpoważniejszych skutków pandemii koronawirusa jest kryzys gospodarczy. Po zamrożeniu biznesów, utracie dochodów, a nawet pracy wielu podatników może być zwyczajnie nie stać na zaskarżenie decyzji fiskusa. Ustawodawca zadbał jednak, żeby pieniądze nie decydowały o tym, kto może skorzystać z konstytucyjnego prawa do sądu, a kto nie. Odpowiednie rozwiązania od lat obowiązują m.in. w procedurze sądowoadministracyjnej.

Zaskarżanie decyzji administracyjnych wiąże się co do zasady z pewnymi kosztami. Chodzi przede wszystkim o wpis sądowy, bez którego sprawa nie ruszy z miejsca.

Czytaj także: Dziś wszystko o sporach z fiskusem w czasie pandemii

W sprawach podatkowych może stanowić on szczególnie dużą przeszkodę w dochodzeniu sprawiedliwości, bo gdy spór dotyczy pieniędzy, wpis jest stosunkowy, czyli zależy od kwoty.

Zgodnie z przepisami wpis stosunkowy przy wartości sporu powyżej 100 tys. zł może wynieść aż 1 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia. Ale w tym przypadku będzie to nie mniej niż 2 tys. zł i nie więcej niż 100 tys. zł. Poważnym wyzwaniem finansowym może się też okazać opłacenie pełnomocnika.

Na szczęście oba te problemy można rozwiązać, wnioskując o tzw. prawo pomocy. Obejmuje ono zwolnienie od kosztów sądowych, na które składa się głównie wpis oraz ustanowienie pełnomocnika – adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.

Prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Wniosek ten wolny jest od opłat sądowych. Może być przyznana całkowita pomoc – tj. zwolnienie z kosztów sądowych plus przyznanie pełnomocnika, lub częściowa, np. tylko zwolnienie z kosztów w całości lub części albo tylko ustanowienie pełnomocnika. Częściowa ulga w kosztach może polegać na zwolnieniu z ułamkowej ich części albo określonej kwoty.

O przyznanie prawa pomocy może wnioskować zarówno firma, jak i osoba fizyczna. Od tego, kto stara się o pomoc, zależy, jaki formularz ma wybrać i jakie warunki spełnić.

Przyznanie pełnego prawa pomocy zwykłemu podatnikowi, czyli osobie fizycznej, możliwe jest, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść żadnych kosztów postępowania. Częściowa pomoc uzależniona jest zaś od wykazania, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Jak się do tego zabrać w praktyce? Przede wszystkim konieczny będzie wniosek, który powinien być złożony na specjalnym formularzy. Dla zwykłych podatników będzie to wzór oznaczony symbolem „PPF".

Formularze udostępnione są nieodpłatnie w budynkach Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych. Ich wzory udostępnia się ponadto w Biuletynie Informacji Publicznej NSA oraz WSA. Można je także znaleźć w gminach, w tym w BIP.

Do skorzystania z pomocy konieczne jest wypełnienie oficjalnego formularza. Jeżeli jednak wniosek nie został złożony na urzędowym formularzu, zostanie on przesłany podatnikowi do wypełnienia.

Wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach, a także m.in. dokładne dane o stanie rodzinnym osób fizycznych.

Pomocne, a czasami konieczne okażą się zwłaszcza odpisy zeznań podatkowych za ostatnie dwa lata, wyciągi bankowe z sześciu miesięcy, zaświadczenia o zarobkach itp. Wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Co ważne, odmowę można kwestionować, a wniosek o pomoc ponowić, jeśli sytuacja podatnika się pogorszyła, np. w związku z pandemią koronawirusa.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów